Köy Kanununa göre, her haneden alınmak üzere İhtiyar Heyetince alınan vergi toplama kararına salma salmak deniliyor. Tabi heyet bu kararı keyfine göre almıyor, köy yararına bir iş yapılacaktır ve salma o işin finansmanında kullanılacaktır. Bütçe hazırlamadaki gibi, hanelerin ekonomik durumuna göre salma miktarı değişebilir; ancak az çok her haneden alınması esastır ve tamamen yasaldır.
Eğret'te yaklaşık 85 yıl önce salınmış bir salgının makbuzu yukarıda. 18 Mayıs 1939 tarihiyle kesilen makbuza muhtarın mührü vurulmuş. Okuyabildiğim kadarıyla 1939 muhtarı Delimamın Ali Soydan'dır...
Cilt, Seri ve Makbuz numaralarından başka belgenin başlığında şu ifadeler yazılı: "Afyon kazası, Eğret köyü Para ve Makbuz Mukabili verilecek köy makbuz ilmuhaberidir." Yalnız makbuzun ortasına eski harflerle alta yazılacak kişi bilgilerinin notu düşülmüş. Eski harflerle düşülen notta şu yazılı: "Çolak Osman oğlu İsmail" Yeni harflere geçileli on yıldan fazla olmasına rağmen henüz halk arasında tam yaygınlık kazanmadığı anlaşılıyor.
Çolakosman oğlu, namıdiğer Dolaksızın İsmail bu salmayı ödeyen kişidir. Tam adı İsmail Kırım olarak belirtilmediğine göre, beş yıl önce yürürlüğe giren Soyadı Kanunu da henüz Eğret'te yaygınlaşmamış.
Çolakosman oğlu İsmail'den 3 lira tahsil edilmiş. Elde başka makbuz olmadığı için bu miktar, Dolaksızların ekonomik durumu hakkında bir fikir vermiyor. Yalnız şu makbuz örneğinin Muhtarlıkça her türlü tahsilatta kullanıldığı anlaşılıyor. Sağda gelir çeşidi sütununda tam dokuz kalem gelir listelenmiş, en başta da salma var. Kesilen cezalar ve yapılan bağışlar da bu makbuzla kaydediliyormuş.
Ayrıca makbuzun sağ üst köşesine 20 PARA değerinde pul basıldığı ve alta yapıştırılan 2 kuruşluk pul üzerine tarih atılıp mühür vurulduğu görülüyor. Belli miktarın üzerindeki makbuzlara damga pulu yapıştırmanın zorunlu olduğu en altta belirtilmiş. Bundan da, alınan 3 liralık salmanın 2 kuruşu devlete aktarıldığı çıkarılabilir.
Belgede adı geçen Dolaksızın İsmail Kırım, makbuz tarihinden üç yıl sonra 1942'de; o günün Muhtarı Delimamın Ali Soydan ise 1975'te vefat ettiler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder