14 Aralık 2025

Örençayır


    Geçen yıl  sonuna doğru Maldepesi'ni dolaşmaya çıkmıştık. Burası eski Çayırlar mevkiinin hemen kuzeyinde bulunan, doğu-batı ekseninde uzayan geniş bir ören yeri. Hemen herkesin bir parça çayırının bulunduğu sulak alan şimdi kuruduğu için oralar hep tarla olmuş. O mevkinin tamamına Maldepeleri diyorlar.

    Maldepesi uzun zaman bir çok kaçak kazıya maruz kalmış. Bir sürü çanak çömlek parçaları hem tepede hem de eteklerindeki eski çayır, yeni tarlalarda göze çarpıyor. Bir kilometre kadar güneybatısında, çayırların orta yerinde bir tümülüs var. Yaklaşık 100 metre çapındaki bu üyükte de kaçak kazılar yapılmış. Buraya Örençayır üyüğü diyorlarmış. Demek ki bizim Çayırlar diye bildiğimiz mevkinin eski adı bu idi. Gerçi Örençayır dediklerini duyardık, ama ben zannederdim ki bu isimlendirmeden Çayırlar'ın küçük bir bölümü kastediliyor. Oysa gerek Maldepesi, gerek çayırların her yeri ve güneyindeki tarlalar ve çayırın ortasındaki bu tümülüs zaten oraların eski zaman yerleşimi olduğunu işaret ediyor. Yani oralar zaten ören, yakınlarındaki çayır da Örençayır diye adlandırılması normal...

    Biz Maldepesi'nde gezerken, oranın ve uzaktan baktığımız çayır ortasındaki üyüğün devletçe koruma altına alınması gerektiğini filan konuşmuştuk. Meğer bizim bu konuşmalarımızdan 7-8 ay önce dediğimiz gerçekleştirilmiş; hem Maldepesi hem de Örençayır Höyük Eskişehir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından koruma altına alınmış. 29 Mart 2024 tarihli kararın ilgili paragrafı şöyle:

    "Afyonkarahisar ili, Merkez ilçesi, Anıtkaya köyü sınırları içerisinde tespit edilen ve ... korunması gerekli kültür varlıklarından olan alanın 'Örençayırı Höyük' adıyla I: Derece Arkeolojik Sit alanı olarak tesciline, söz konusu alanda ... geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartlarının geçerli olduğuna; sit sınırları içerisinde güvenlik önlemlerinin ilgili kurumlarca alınmasına ve Kurulumuzdan izinsiz herhangi bir fiziki inşai müdahalede bulunulmamasına karar verildi."

    Pek güzel karar verilmiş. Bizde polisin olay yerine cinayet işlendikten sonra gelmesi gibi, böyle kültür varlıklarının bağrı delik deşik edildikten sonra koruma kararı alınıyor. Neyse, bu da bir şeydir...



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder