15 Temmuz 2021

Bir Dakika, Çünkü Şaştım

    Sülale adlarının veya lakapların nasıl oluştuğuna dair bir bilgiye sahip değiliz. Çoğu bir aile büyüğünün adıyla anılıyor. Adamın veya kadının adı o ailenin adına dönüşüyor. Arzılar (Arzu), Döneler, Irazıye (Raziye), Eşenin Ömer, Halimenin Memet bunlardan. Bazıları mesleği veya ünvanıyla anılıyor. Kör Hoca, Hacılar, İresil Hoca, Hatipler, Goşumcu gibi. Soyuyla anılanlar da var tabi; Manavlar, Yörükler, Araplar, Macur Ali, Garmenler vs. Lakabı soyadına dönüşenler bir başka alem; Galgancılar (Kalkan), Dalmış (Dalmışlı/Dalgıç), Gobaklar (Kopan) bu konuda hatirladıklarım.

    Anıtkaya'da bazıları ağzından çıkan bir çift söz ile anılır olmuş. Bu söz ya çok kullandığı, diline doladığı bir kelime ya da söylendiğinde insanlar tarafından ilginç bulunmuş ve sahibine zamanla yapışmış.

    Laf arasında söylenen belki bir tepki sözü, belki de araya girmek için fırsat oluşturma hamlesi veyahut da başka bir sebeple  söylenen "bir dakika"... Anıtkaya'da bu "bidakge" şeklinde telaffuz edilir. Herhalde adam bu sözü çok kullanıyordu, ya da kendine has bir söyleme şekli vardı, bu yüzden adı "Bidakge" kaldı. Kendisi (Ahmet Eser) rahmetli oldu, adı kaldı yadigar. Şimdi o aile Bidakgeler, oğulları da Bidakgenin Ömer (Eser), Bidakgenin Eziz (Aziz Eser) diye biliniyor. 

    Sağırların Hamza (Sancak) vardı bir de, O da rahmetli. Biraz huysuz bir ihtiyardı, geçimsizdi. Misal imama kızarsa cemaate de darılır, cemaate darılırsa camiye de küserdi. Evinin dibindeki camiyle barışmadı, hep Cuma camisine giderdi. Ben kendinden duymadım; ama rivayet o ki "çünkü" edatını çok kullanırmış ve bunu "çunku" biçiminde söylermiş. Bu yüzden adamın adı "Çunku" kalmış. Şimdi küçük oğlu Ahmet (Sancak) bu adla anılıyor.

    Ziyeddinin dükkan vardı bir zamanlar. Ziyaeddin Şen'in çalıştırdığı bakkal dükkanını böyle bilirdik. Hiç bir dönem dükkanında içki satmayı bırakmadı. Bu hususta köyde tekeldi denilebilir. Neyse, herkes ondan Şaştımoğlu diye bahsederdi. Bir de hala babasından devraldığı bakkalcılığı sürdüren Ramazan Şen var, o da Şaştımoğlu olarak biliniyor. Dipde dedeleri birleşiyor sanırım, "Şaşdım" diye anılan zatta. Ona bu lakap takılmasının sebebi az çok tahmin edilebilir.

    Demek ki bazıları kendi lakabını kendi yakıştırıyor.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder