30 Mayıs 2023

Dumanoğlu

     
    Eğret'in köklü sülalelerinden biri de Dumanoğullarıymış. Bunu, Yirminci yüzyıl kayıt defterinin baş sayfalarında yer almasından anlayabiliriz. Ayrıca  daha eski mahkeme kayıtlarında da bu sülale ismine rastlanabiliyor.

    Sözü edilen belge 1731 yılına ait bir hibe tutanağı. Mehmet oğlu Satılmış, bazı büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarıyla birkaç parça eşyasını ve bir miktar da nakiti hibe ediyor. Bağışladığı Cafer oğlu Mehmet, büyük ihtimalle kendi torunu oluyor. Fakat önemli olan şu, tam altı şahit gösterildikten sonra görevli belgeyi onaylamış. O altı şahidin biri Duman oğlu Ahmet... 

    18. Yüzyıla ait bu belgeye bakılırsa Dumanoğluların geçmişi için bundan daha önceki tarihlere kadar gitmek gerekir. Bu da sülalenin ne kadar köklü olduğuna işarettir. Yalnız bir asır sonraki 1830 kayıtlarında bu isme rastlanmıyor. Sülale adı yazılmaması, baba adlarıyla kayıt tutulması bunun sebebi olabilir. Yoksa, o sırada da sülale Eğret'te idi... 

    Bunun böyle olduğunu 20. yüzyıl kayıtlarından anlıyoruz. Yukarıda da belirtildiği gibi, ikiyüz küsür hanelik Eğret Kütüğünde 22. sayfada yer almak demek, Eski Eğretli demektir. Yeni gelen haneler genelde kütüğün sonlarına işleniyordu... 

    Bu eski sülale, kuşaklar boyu erimiş; 1904 yılına 'Duman oğlu Halil' hanesi olarak kendini taşıyabilmiş. Musa/Hatice diye ana babasının adları kaydedilmiş; ama ikisi de vefat etmiş olduklarından, onlar hakkında bilgi yok... Halil'in biri kendinden büyük, diğeri küçük iki de kızkardeşi var. Bu durumda, Dumanoğullarından üç kardeşin sıralaması şöyle: Ümmühan, 1864; Halil, 1871; Hatice, 1880 doğumlu... Başka kardeşleri vardı ve kayıtlar tutulduğu sırada öldüyse bilmiyoruz... 

    Büyük kardeş Ümmühan, Şeherlioğlu Kedimehmete vardı, Gadıngızların Ahmetçavuşun annesi, ayrıca Dayıların Mehmet Yola ve Bekiralilerin Buydeycigadir eşi Feride Dadak'ın ninesidir... 

    Küçük kardeş Hatice ise Himmetoğlu/Tekirgızıların Halil'e vardı. Orada iki kızı oldu; Aliye, Macuroğlu Ahmet ile evlendi Abdi ile Beykat'ın anasıdır. Küçük kızına Gambırşerif derlerdi, Tekelilerin Delinori ile evlendi. Kısaca Dumanoğluların kızı Hatice de Palaibram, İbrahim Taşkın'ın ninesidir...

    Dumanoğlu Halil'e gelince... 1871 Yılında doğdu. Danaların İsmail kızı Ayşe ile evlendi. Ayşe Hanım; Keliban (İbrahim Dalgıç), Dalmış (Kazım Dalmışlı), Asger (İbrahim Dalmışlı)nın dedelerinin kardeşidir... 

    Ayşe Hanımın küçüğü, Şerife adında bir kız kardeşi daha vardı. 'Danagızı' denilen Şerife de Sarıların Mehmet'e vardı. Dolayısıyla Dumanoğlu Halil ile Sarıoğlu Mehmet bacanak oldular. Nesli bugüne ulaşmayan Sarıların Mehmet, Turabilerin Capbağın dayısıdır. Mehmet ölmeden önce Halime adında bir kızı olmuştu; Danagızı, onu Hatipoğlu/Çakırların Mehmet Ali'ye verdi. Halimeninmehmetin anası Halime, bu Halime'dir; kocası Çanakkale'de kaldı, sonradan Çatalların İbiş Tür'e vardı...

    Kocası Sarıoğlu Mehmet öldükten sonra Danagızı, Veyislerin Hasan'a vardı. Ösüzömer (Ömer Acar)ın dedesi olan bu Hasan ile evliliğinden çocuk yok. Bir kapıya sığınma anlamına gelen bu evlilik sonucu, 1947 yılında Şerife Dadak soyismiyle vefat etti...

    Halil'e dönelim... Ayşe Hanım ile evlenmişti; 1902 yılında bir kızları oldu, adını Emine koydular. 1911 Yılında ise Dumanoğlu Halil'in vefat ettiği anlaşılıyor. Öldüğünde kırk yaşındaymış...

    Kızı Emine'yi bir kaç yıl sonra Konyalı Mehmet'e verdiler. Sonradan kolu kesilen Mehmet'e Ayşe Hanımın sülalesi sebebiyle 'Dananın Çolak' dediler. Kayınpederi Halil sağ olsaydı, herhalde 'Dumanın Çolak' derlerdi... Onların bir oğlu olunca Dumanoğlunun baba adı olan Musa ismini verdilerse de çocuk çok yaşamadı. Başka da çocukları olmadı. Arapların yetim çocuğu Ömer'i evlat edindiler; böylece onun çocukları da Çolaklar sülalesini oluşturdu... 

    Dumanoğlu Halil'in tek çocuğu Emine Kurt nine 1980 yılında, 78 yaşındayken vefat etti. Bir kaç asırlık Dumanoğluların macerası noktalanmış oldu.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder