Eyüpler

     

    Tanzimattan önceki dönem, 19. yüzyılın ilk çeyreği... Afyonlu Demirci Eyüp her yılki yolculuk için hazırlıklara başlanmasını istedi. Atalarının mesleği demirciliğin yanında malcılık da yapıyordu. Baharda yaylım için hayvanları bol otlu çayırlara, yaylalara çıkarırdı. Son yıllarda, Kütahya mıntıkasındaki yaylaklara alışmışlardı; bu sene de Hacıbeyli köyünde yazı geçirmeyi planlamıştı.

    Çoluk çocuk, sürüleri de önlerine katarak yukarı doğru gitmeye başladılar. Hayvan, yayıla yayıla gittiği için yavaş ilerliyorlardı. İkinci günün molasını Eğret'te verdiler. Geceyi burada geçireceklerdi.

    Odada hoşbeşten sonra Eğret'te kalması yönünde teklif geldi. Kendisini odada ağırlayanlar köyün büyükleriydi. Sohbetin konusu doğal olarak hayvan ve hayvancılığa kaydığında misafirleri Demirci Eyüp'ün bu konuda ne kadar yetkin olduğunu anlamışlardı. On parmağında on marifet bir adam vardı karşılarında; demirci, çoban, nalbant, baytar, ileşber... Yaylım bol diye Hacıbeyli'ye gideceğine burada kalsındı. Dağsa dağ, aha koca İblak; mera ise mera, her taraf çayırdı. Başka yerde buradan iyisini mi bulacaktı. İsterse köye de yerleşsin, dilerse ağıl da yapsın!

    Kabul ettiği bu teklifin çocuklarını, torunlarını ve torunlarının torunlarını Eğretli yapacağını Eyüp nereden bilecekti ki... İki oğlunun isimleri Ahmet ve Mehmet... 

    Oğlu Ahmet'i Ayşe ile everdi. Gelini Ayşe de bir başka Eyüp'ün, Mollahmetlerden Ali oğlu Eyüp'ün kızıdır... Mollahmetlerin kızı Ayşe Hanım sayesinde Afyonlu Ahmet'in Eğretlileşme süreci hızlanacaktır...

    Küçük oğlu Mehmet'e de Kara Mehmet dendiğini biliyoruz; onu da başka bir Ayşe ile everdi. İleride Yahyalar dalını oluşturacak Kara Mehmet'i bırakıp ağabeyi Ahmet'ten devam edeceğiz.

    Yalnız buraya kadar anlattıklarımızın belgesel bir karşılığı yok, tamamen Eyüplerin bugünkü torunları arasında anlatılanların derlenmesinden oluşuyor. Bununla beraber, yazının bundan sonrası 1904 kayıtlarında belgelendirilmiş bilgilere dayanır...

    Eyüpoğlu Ahmet ile Ayşe Hanım'ın çocukları yaş sırasına göre; Halil, Şerife, Eyüp ve Ayşe'dir. Anlaşılacağı üzere Eyüp, hem Demirci hem de Mollahmetoğlu olan babaların adıdır... Sadece birinin adı öyle olsaydı, ileride sülaleye belki Eyüpler demezlerdi; ikisi de Eyüp olunca bu sülale ismi kaçınılmaz oldu... 

    Kızlarına koydukları isimlerden annelerinin adının da Ayşe ve Şerife olduğuna dair tahmin yürütebiliriz. Bu kızların büyüğü Şerife'yi, Emirhanoğlu Hüseyin'e verdiler; İşofun ninesidir... Küçük kızı Ayşe'yi de o sırada Eğret'e yeni gelen Türkmenoğlu Halil'e verdiler. Ayşe Hanım, Yumruklar ile Yörüğoğluların ninesidir...

    DERVİŞ HALİL

    Aslında kayıtlarda Halil adındaki bu oğlu görünmüyor. 1904 Kayıtları tutulduğu sırada vefat ettiği ve oğlu olmadığı için hiç bir belgede adına rastlanmayan Halil'e 'Derviş' diyorlardı. Derviş Halil'in Satı ve Ayşe adlı iki hanımla evlendiği anlaşılıyor. Yalnız bu hanımlarının kimlerden olduğu tabi ki bilinmiyor... 

    Dervişhalilin beş kızı oldu. Büyük kızı Ayşe, Küpelilerin İbrahim'in ilk eşi oldu. Onun doğumundan sonra vefat ettiği oğlu 'Küçükmehmet' olarak tanınacak ve Patlakların Çete Mehmet Patlar'ın kayınpederi olacaktır... 

    Dervişin ikinci kızı Fatma, önce Çorcalıoğlu Mehmet'e vardı. Orada Godalömer, Eyüp ve Büzükhalilin anası oldu. Eşinin vefatından sonra Tongulların Hasan'a vardı; fakat asıl etkisi ilk Çorcalılardadır, kendi babasının lakabını çocuklarına Devrimbeşler olarak taşımış oldu... 1943 Yılında vefat etti...

    Üçüncü kızının adı Havva... 1866 Yılında doğan Havva, Söylemezoğlu İbrahim'e vardı. Yıllar geçtikçe Gıbış, Gociban ve Dıkma kardeşlerin ninesi olacaktır; 1941'de vefat etti...

    1868 Yılında doğan dördüncü kızına Zeliha adını koydular. Zeliha da Hatiboğlu İbrahim'e vardı. O da ileride  Gobakların  Çerçimehmet, Halil İbrahim ve Hasan'ın anaları olacaktır; 1952'de öldü...

    Ve 1883 doğumlu Fadime adındaki en küçük kızını, Türkmenoğlu Ahmet'e verdiler. Fadime'nin halası Ayşe, aynı zamanda kaynanası oldu. Bu Fadime, ileride Ali Efe ile Halil Efenin anası olacaktır; 1968 yılında vefat etti...

    Eğret halkınca Eyüpler diye bilinen sülale, resmi belgelere Dervişoğlu diye kaydedilmiş. Buna sebep olarak Dervişhalil gösteriliyor. Şu durumda Dervişhalil, hem kendi sülalesinin hem de Çorcalıların Devrimbeşler (Devrişmehmetler) kolunun lakabının değişmesinde baş aktör kabul edilebilir... 

    DERVİŞOĞLU EYÜP

    Anıtkaya'daki Eyüpler sülalesini oluşturan ana dal, Eyüboğlu Ahmet'in küçük oğludur. Dedesinin adını alan Eyüp, 1840 yılında doğdu.  Araplardan Sarı Mustafa kızı Ümmühan ile evlendi...

    Ümmühan Hanımdan biraz bahsetmek gerek. Sarımustafanın tek kızı Ümmühan, aslında Araplarla da alakası olan Gavasların Mahmut'a varmıştı. Bir kızları olduktan sonra Mahmut ölünce, Ümmühan Hanım o vaziyette Dervişlerin Eyüp'e geldi. Tay gelen Kezban, ileride Hacımahmutoğlu İbrahim ile evlenip Gambırarifin anası olacaktır...

    Ümmühan hanım ile Eyüp'ün de iki kız, üç erkek olmak üzere beş çocukları oldu; Satı, Şerife, Ahmet, Halil ve İsmail... 

    Kızlar oğlanların büyüğüdür. 1879 Doğumlu Satı'ya 'Gara Satı' derlerdi. Gocalilerin Ali ile evlenen Satı Hanım Şekeralinin ve Arapırmızanın anası oluyor, 1959 yılında vefat etti... Eyüp'ün diğer kızı Şerife ise Hassönlerin Hacı Hasan'ın ilk hanımıdır, Halil doğduktan sonra 1899'da vefat etti... 

    Eyüp'ün oğullarına gelince... Büyüğü 1888 yılında doğdu ve doğal olarak dedesi Ahmet'in adını koydular... Ahmet'e nasılsa geri döneceğiz; önce küçük kardeşlerine bakalım... Ortanca Eyüboğlunun adı Halil'dir, 1891 yılında doğdu. Askere gittiğinde evlenmemişti. Bu dönem, hiç bitmeyen savaş yıllarına rastlıyor. Çanakkale cephesindeydi. Şehit olması kayıtlara şöyle işlenmiş: "Eyüp oğlu, 1891 doğumlu Halil; Birinci Kolordu, Birinci Fırka, Yetmişinci Alay, Birinci Tabur Piyade Eri iken, 20 Nisan 1915'te Seddülbahir Muharebelerinde şehit oldu."   

    Halil böyle... En küçükleri İsmail ise 1895'te doğdu. İsmail ismi üzerinde duralım. Eyüplerin geçmişinde bu adda kimse yok. İsmail'in annesi Ümmühan Hanım, Araplar sülalesine bu lakabı kazandıran Sarı Mustafa'nın kızıydı. Bu Mustafa'nın belgelerdeki künyesi 'İsmail oğlu Sarı Mustafa' diye yazılıyor. Yani Ümmühan Hanımın dedesinin adı oluyor İsmail... O da abisi gibi evlenmeye fırsatı olmadan kendini Cihan Harbi fırtınasında buldu. Hangi cephede vuruştuğu bilinmiyor; lakin İsmail de 1. Dünya Savaşı şehitlerinden...

    Ahmetçavuş

    Şimdi şehitlerin abisi, 1888 yılında doğan Ahmet'e geri dönelim... Askerde kazanılan rütbeler, terhis olduktan sonra sivil hayatta lakap olarak o kişiye yapışıp kalır. Bu yüzden çok sayıda 'Çavuş' lakaplı kişi vardır. Eyüp oğlu Ahmet de onlardan, Eğret'teki birkaç 'Ahmetçavuş'tan biridir.  

    Ahmetçavuş, Selimlerden Ahmet kızı Fatı (Fatma) ile evlendi. Fatı Hanım Keçimehmetin halası olur; ayrıyeten anası Şerife tarafından da Çorcalılara dayanır. 

    Ahmetçavuş ile Fatı'nın biri kız, dört çocukları oldu. Kızlarına, ninesinin adı olan Ümmühan ismini koydular. Ümmühan, Bidakge lakaplı Gasapların Resul Eser'in eşi olacaktır; 1999'da vefat etti... 

    1951 Yılında Eyüplerin Ahmetçavuş vefat etti. Eşi Fatı Hanım ise 1966 yılında rahmetli oldu... Üç oğlu üzerinden bugünün Eyüplerine uzanacağız...

    1. Eyüp

    Ahmetçavuş 1907'de doğan büyük oğluna kendi babasının adını koydu. Bu aynı zamanda, iki Eyüp dedenin dört kuşak sonraki adını sürdüren torunu oldu. Gasapların Ömer kızı Refiye ile evlendi. Refiye Hanım, Bidakgenin ablası olması sebebiyle, bir bakıma değişik usulü yapmış oldular. Ayrıca bu evlilikle Eyüp; İdirizlerden Dedemısdık, Güdüklerden Yeşilhafız ve Patlaklardan Sağırömer ile bacanak oldular...

    Eyüplerin Eyüp 1975 yılında, eşi Refiye Hanım ise 1990 yılında vefat ettiler... Çocuklarına gelince...

    Refiye Hanım ile Eyüp'ün bir kız, beş oğlan olmak üzere altı çocuğu var. Kızına kendi anneannesi olan Şerife adını koydu. Şerife Hanım, Daldalların Gocayörük olarak bilinen Mevlüt Honça'nın eşi olacaktır; 2020 yılında vefat etti...

    Hopalı
    Bundan sonra pek isim takibi yapamayacağız. Eyüp'ün büyük oğlunun adı Halil İbrahim, ama 'Hopalı' derlerdi. Askerliğini nerede yaptıysa insanlara oranın lakabını takıyorlar, Halil İbrahim'e bu yüzden Hopalı demişler... 

    Devrimbeşlerden Göde Mehmet kızı Münevvere ile evlendi. Biri erkek üçü kız, dört çocukları oldu. Büyük kızı Mali Müşavir Saynur, İzmir'de yaşıyor...  

    Ortanca kızı Günay, Ordulu Muhammet ile evlendi. Üçü kız biri oğlan olmak üzere dört çocuğu var. Kızları Efil, Eda ve Ezgi evli ve birer oğulları var. Ezgi, ailesiyle İstanbul'da yaşıyor. Tek oğlu ve en küçükleri Doğuşcan ile birlikte halen İzmir'de yaşıyorlar...

    Hopalının küçük kızı Burçin, Uşaklı Mustafa ile evlendi; Nil ve Tuna adlarında iki çocuklarıyla yurtdışında yaşıyorlar.

    Dört kardeşin üç numarası ve ailenin tek oğlu Ahmet, Göztepe Spor Kulübünde profesyonel futbolculuk yaptı. İzmirli Seher Hanımla evlendi, bir kızıyla bir oğlu var. Kızı Simge Nil İzmirli İlke Bey ile evli olup yurtdışında yaşıyorlar... Oğlu İbrahim Kutay kendisi gibi spor çevresinde yetişti. Galatasaray'da futbol oynadı, sonrasında Spor ve Menejerlik eğitimi aldı. Halen İzmir'de yaşıyor...

    Veysel
    İkinci oğlu Veysel, 1937 yılında doğdu. Hacapdıramanlardan Refiye Hanım ile evlendi. İki oğulları var; Anıtkaya dışından evlenen büyük oğlunun iki kızı var.  Veysel 2011 yılında vefat etti, çocukları İzmir'de yerleşikler...

    Fevzi
    Eyüplerin Eyüp'ün 1939'da doğan ortanca oğlunun adı Fevzi... İzmirli Nuriye Hanım ile evlendi. Murat, Ersin ve Göksel isimlerinde üç oğlu var. Murat ve Göksel de Anıtkaya dışından evliler, halen İzmir'de oturuyorlar... Babaları Fevzi ise 2023 yılında vefat etti...

    İsmet
    Dördüncü oğlu İsmet de Aydınlı Hatice Hanım ile evlendi. Nalan, Refiye ve Hülya adlarında üç kızı da öğretmendir. Tek oğlu Levent evli ve iki çocuk babası... İsmet Dirlik'in dört çocuğundan sadece Hülya Ankaralı bir beyle evlendi; diğerlerinin eşleri İzmirli'dir...

    İzzet

    Eyüplerin Eyüpün en küçük oğlu İzzet, Garadellerin Hödükhaliban kızı Ayşe ile evlendi. Çiğdem, Eyüp ve Selma adlarında iki kızları ve bir oğulları var. 

    Çiğdem, Yahyaların Ahmet Diril ile evli... Bu evlilikteki akrabalık sarmalı dikkat çekmeyecek gibi değil. Bir defa Çiğdem'in anasıyla Ahmet'in babası, kuşak farkıyla ve iki koldan teyze çocuğu oluyorlar... Ayrıca Yahyalar ile Eyüpler dipte Dervişoğlu paydasında birleşiyorlar...

    Küçük kızı Selma da Kayserili bir beyle evlendi... Oğlu Eyüp ise bekar, İzmir'de yaşıyorlar...

 

    2. Ortaköylü Mustafa

    Ahmetçavuşun 1909 yılında doğan ortanca oğlunun adı Mustafa... Berberoğlu Murat kızı Firdevs ile evlendi. Firdevs Hanım Takgasların Kel Ömer'in kardeşidir. 1934 Yılında bir oğlu olunca, Cihan Harbi şehidi amcası İsmail'in adını koydu. İsmail yaşına girdiğinde Firdevs Hanım 1935'te vefat etti. Sonra Mustafa Olucak'tan Emine Hanım'la ikinci evliliğini yaptı. Emine Hanımdan da iki kız bir oğlu oldu. Evi barkı, düzeni Eğret'te idi; ama eşi Emine Hanımın da Olucak'ta azımsanmayacak bir mal varlığı bulunuyordu. Tarlaların ekilip biçilmesi, diğer işlerin yürütülmesi gerektiğinden Mustafa neredeyse her gün Olucak'a gitmek durumundaydı. İki köy arasında mekik dokuyordu. Bu sebeple adı 'Ortaköylü'ye çıktı... Bazı bazı 'Araköylü' dedikleri de olurdu.

    Ortaköylü olana kadar birkaç evliliği daha var Mustafa'nın; lakin onlardan geleceğe yansıyacak bir netice alamadı. Kendisi 1970, Olucaklı Emine Hanım ise 1988 yılında vefat ettiler. Araköylünün iki hanımından çocuklarına bakalım...

    Firdevs Hanım'dan tek çocuğu İsmail, Turabilerin Salih kızı Şerife ile evlendi. Şerife Hanım, Turabilerin Salih Külte ile Berber Mehmet Külte'nin halalarıdır. Bir oğlu ile bir kızları var. Nuray Altıntaş-Yalnızsaray'a gelin gitti...
    Oğullarının adı Tahsin. Olucak'tan Sevcihan Hanım ile evlendi. Hastane aşçısı olarak çalışıp emekli olduktan sonra mesleğini sürdürüyor. Anıtkaya'da adaşı olmadığı halde illa ki 'Aşçı Tahsin' diye anılır. Bu adla bir de dükkanı var, ayrıca toplu törenlere yemek yapar. Neşesini yanından ayırmaz, her gittiği yere onu da götürür; bu yüzden vardığı yer hareketlenir... 
    Aşçı Tahsin'in dört kız iki oğlu var. Kızları; Gülerman, Aggaşların Birol Akkaş eşi; Firdevs, Garaömerlerin Adem oğlu Ömer Kök eşi; Şerife, Dombeylinin Hasan oğlu Hakan Okutan eşi; Elvan, Tatıresillerin Orhan oğlu Resul Omak eşidir... Büyük oğlu tabi ki dedesi İsmail adını aldı. Mandaların Ahmet kızı Fatma ile evlenen İsmail'in Tahsin Gükhan adında bir oğlu var. Aşçı Tahsin'in küçük oğlunun adı ise Yasin...

    Aşçıtahsinin annesi Şerife Hanım 2013 yılında, babası İsmail ise 2020 yılında vefat ettiler...

    Ortaköylü Mustafa'nın Emine Hanım'dan çocuklarına gelince... İki kız, bir oğlu oldu. 1940 Doğumlu büyük kızına, merhum eşi Firdevs adını koydu; lakin kızı Firdevs de uzun yaşamadı, 1952'de öldü. Diğer kızının adı Ayşe... Ayşe de Başkimseli Yörük Ali oğlu Hayrettin'e vardı... 

    Emine Hanımın tek oğlunun adı Ahmet'tir. Olucak'tan Çırak kızı Hayriye Hanım ile evlendi. Bir oğlu dört kızı var. Kızları; Yasemin, Yozgatlı; Tuba, Eskişehirli; Fatma, Konyalı beylerle evlendiler. Olucak'ta kalan sadece Emine oldu. Ahmet'in oğlu Ramazan, Olucak'tan Yasemin ile evlendi; Ahmet ve Alper adlarında iki oğlu var. İzmir'e yerleşikler...  

    3. Kokulu Mehmet

    Eyüplerin Ahmetçavuşun küçük oğlu Mehmet 1929 yılında doğdu, 'Kokulu' lakabıyla biliniyordu. Kekliklerin Kelali kızı Feride Hanım ile evlendi. Aslen İlyenli olan Feride Hanım, Haro Ahmet'in de yeğenidir.

    Feride ile Kokulunun iki kız dört oğlan, altı çocuğu oldu. Kızlarından Aynur çocuklarının en büyüğü, Fatma (Fatı) da en küçüğüdür. Oğlanların isimleri Ahmet, Adem, Mürsel ve Ali... 

    Kokulu, ailesiyle birlikte Aydın'a taşındığı için erkek çocuklarının evlilikleri de ona göre oldu. Kızlar ise Aynur Ambanaz'a gitti, Fatma da Haro Ahmet'in gelini oldu... 

    Büyük oğlu Ahmet, Ağrılı Herdem ile evlendi. Üç oğlan, iki kız çocuğu var.  Mehmet ve Mustafa Anıtkaya dışından evlendiler. Ayşe ve diğer kız kardeşi de Anıtkaya dışına gelin oldu. Herdem Hanım 2024 başında vefat etti, Ahmet ve çocukları Aydın'da yerleşik... 

    Kokulunun Adem Aydınlı Yıldız ile evlendi, İzmir'de oturuyor. Feride ve Ferdi adlarında, bir kız bir oğlan, iki çocuğu var...

    Mürsel, Antalyalı Fatma ile evlendi. Üç tane oğlu var. Okan ile Gökhan evli, küçükleri ise bekar...

    En küçükleri Ali de Anıtkaya dışından bir hanımla evlendi. Biri erkek biri kız olan ikiz çocukları var... 

    Kokulunun oğlanlar, Anıtkaya'dan taşındıktan sonra doğal olarak memleketlerinden koptular. Evliliklerini de ona göre yaptılar, aynı şekilde onların çocukları da hep Anıtkaya dışından evlendiler. Adem İzmir'e, diğerleri Aydın'a tamamen yerleşti. Kokulu Mehmet 2003, eşi Feride Hanım ise 2013 yılında  Aydın'da vefat ettiler...

    İki asır kadar önce Hacıbeyli'de yaylama niyetiyle yola çıkan Eyüp, Eğretli ileri gelenlerin teklifine hayır diyemeyip oraya yerleşti. Çocukları ilk zamanlarda Afyon ile bağını koparmadı; ama her yeni nesilde o bağlar zayıfladı. Bu arada Eyüpler sülalesi 'Dervişoğlu' adıyla tam olarak Eğretli oldu. Çıkan bir yangında nüfus kütükleri yanınca, Afyon ile kağıt üstünde de olsa bağ kalmadı. Dediklerine göre Demirci Eyüp Dedenin evi Asmalı Kahve civarındaymış...

    Eğretli olan Eyüpler, 1934 Soyadı uygulamasında kendilerine DİRLİK soy ismini aldılar. Yukarıdaki süreçten de anlaşılacağı üzere, Anıtkaya'da sadece Aşçı Tahsin Dirlik kaldı.

Gocamatlar

     

    Kuzey-Güney ekseninde Gödeşlerin evin tam denginde Gocamatların (Koca Ahmet) evi var. Sırt sırta vermiş bu evlerin kapıları birbirine paralel iki ayrı sokağa bakıyor. Kuşbakışıyla onların aynı yurdun iki parçası olduğu hemen anlaşılır. Zamanında öyleymiş zaten. 

    Olayı Garamusaoğlu Ali hikayesinde anlatmıştık, hatırlayalım: Karamusaoğlu Ali 1847'de vefat etti. Oğlu yoktu; ikisi evli beş kızı vardı. Büyük kızlarının ikincisi Ayşe, Turaçoğlu Mustafa'nın eşiydi ve ondan torunları ileride Tingildekler/Gödeşler olarak bilinecekler. Ali merhumun büyük kızı Havva ise 'Demirci Eyüpoğlu Ahmet bin Ahmet'in eşiydi. Damat Ahmet oğlu Ahmet, sıcağı sıcağına mahkemeye başvurarak, kayınpederi Karamusaoğlu Ali'nin ölmeden sekiz sene evvel evini barkını kendisine sattığını iddia ediyor. Dam, samanlık, ev, avludan oluşan bu yurt öyle bir tarif ediliyor ki, Gocamatların ev işaret edildiğini hemen anlıyorsunuz... İddiasına şahit olarak o günün Muhtarı ile Turabilerin atası Sarı Salih'i gösteriyor. Böylece Demirci Eyüpoğullarından Ahmet oğlu Ahmet, kayınpederinin evine yerleşmiş oluyor.

    Demirci Eyüp'ün hikayesi ayrı bir konu, onun torunu Ahmet oğlu Ahmet'le devam edeceğiz. Dedesi Eyüp'ün vefatından sonra, künyesinde 'Demircieyüpoğlu' ibaresine rastlanmıyor. Belgelerde 'Koca Ahmet oğlu Ahmet' diye adı geçiyor. 

    Kayınpederi Ali'nin evi aldıktan kısa bir süre sonra eşi Havva da vefat ediyor. Terekeden anlaşıldığına göre, Havva Hanımdan Şerife adında bir kızı var. Bir yıl sonra, 1849'da Kocaahmet oğlu Ahmet kendisi de vefat ediyor. İşte onun terekesinden yeni bilgiler öğreniyoruz. Meğer Kocaametin Ahmet, Havva Hanım ile birlikte Şerife adında bir hanımla daha evliymiş. Ondan da İbrahim ve Ali adlarında iki oğlu var. Babaları öldüğünde yaşları küçük olduğu için; bunlara dayıları Kasap Veli vasi tayin ediliyor. Kasap Veli ile kardeşi Şerife Hanım hakkında başka bilgi yok. 

    Üç kardeşten Şerife ve Ali'nin akıbeti hakkında da malumatımız bulunmuyor. Yalnız İbrahim ile günümüz Gocamatlarına adım adım yaklaşacağız... Burada dikkat çekici husus İbrahim'in Şerife Hanımdan gösterilmesidir. Oysa 1831 kayıtlarında Garamusaoğlu Ali'nin hanesine, onun torunu olarak kaydedilmişti; hatta doğum tarihi de 1829 idi... Bunu belgeler arasındaki karışıklığa yorup, hikayeye devam edelim.

    İbrahim, önce Dudu Hanım ile evleniyor; ondan Ahmet adında bir oğlu var. İkinci hanımına geçmeden evvel Dudu Hanım'ı konuşmak gerek. Bilallerin dedesi Mehmet Ali ve Tekeli Nuri Taşkın'ın ninesi Atike ile kardeşler. Kısaca, önce Dudu Sonra da Satı Hanım ile evleniyor ve ondan da Şerife, Ali, Havva ve Hüseyin doğuyor. Baştan beri tekrar edegelen bu isimler kulağa tanıdık gelmelidir. Belki yeni bir isim olarak Hüseyin var, o da ilk eşi Dudu Hanım'ın baba adıdır... 

    Gocamatların İbrahim'in kızları; Şerife, Hadımoğlu İbrahim eşi; Havva da Selimlerin Yunus eşi olacaktır. Burada dikkat çekici husus, bu iki kardeşin kendilerinden otuz yaş daha büyük kimselerle evlenmiş olmasıdır. Yalnız Şerife Hanım, Hadımoğludan önce Arapoğlu Ahmet Hasan eşiymiş hatta orada Osman adında bir oğlu olmuş. Bütün bunlardan sonra Hadımoğluya vardığı için yaş farkı normaldir...

    İbrahim oğlu Ahmet

    İbrahim'in oğullarına gelince... İlk eşi Dudu Hanımdan olan büyük oğluna babasının adı olan Ahmet ismini koydu. Ahmet kızı Ayşe ile evlendi ve 1884 yılında Ayşe ismini koydukları bir kızları oldu. Bu kız 4-5 yaşlarındayken, askerde olan babası Ahmet'in ölüm haberi geldi. 1889 Yılında Yemen'deki yerli isyanında çok Osmanlı askeri şehit olmuştu. Ahmet de o şehitlerin arasında olabilir... 

    Tereke durumunu bildiren mahkeme kararının ilgili kısmı şöyle: "... Eğret köyü sakinlerinden ve silah altında iken bir süre önce birliğinde vefat eden Koca Ahmed oğlu Ahmed bin İbrahim bin Ahmed’in veraseti nikahlı eşi Ahmed kızı Aişe ve vâlidesi Hüseyin kızı Dudu ve babası İbrahim bin Ahmed ile küçük kızı Aişe’ye ait olduğu..."  Ahmet'in vefatından sonra eşi Ayşe'nin akıbeti hakkında bir bilgi yok. Yalnız o vakitlerde küçük olan kızı Ayşe, ileride Şemşilerin Abdullah eşi olacaktır...

    İbrahim oğlu Hüseyin

    İbrahim'in ortanca oğlu Hüseyin 1860 yılında doğdu. Körselimlerden Ali kızı Kezban ile evlendi. Kezban Hanım, Gocaguliz ve  Bakkal Seydi'nin halası olup ana tarafından da Veyislere dayanır... 

    Hüseyin ile Kezban Hanımın; 1891 yılında Ayşe, 1897 yılında Azime ve 1903 yılında Ahmet adını koyacakları üç çocukları oldu... 

    1911 Yılında mahkemeye başvuran Hüseyin, Dervişoğlu İsa adında birinden davacı oldu; Üyükyolundaki dört dönüm tarlasına müdaheleyle hak iddia ediyordu. Mahkemede tarlanın kendisine ait olduğunu savunan İsa'ya karşı Hüseyin belgeyle geldi. 1865 Tarihli tapu senedini ibraz etti; buna göre tarla, babası İbrahim'den kendisine intikal etmiş, ona da babası Ahmet'ten kalmıştı. Üstelik son 20 yıldır vergisini de ödüyordu. Davayı kazandı. Kararda tarla şöyle tarif ediliyor: "...Hüyük Yolu’nda şarkan Söylemez oğlu Mehmed, garben kepez, şimalen Arap oğlu Hüseyin ve cenûben tarik ile mahdût dört dönüm arazisinde..."

    Gocahmetoğlu Hüseyin'in 1920 yılından önce vefat ettiği kaydedilmiş, ama kesin ölüm tarihi net değil. Bununla beraber eşi Kezban Hanım uzun yıllar da yaşamış ve 1947 yılında oğlu Ahmet'in evinde vefat etmiş...

    Çocuklarına dönelim... 'Eşe' dedikleri büyük kızı Ayşe, önce Doğvellerin Veli'ye vardı; O Cihan harbinden dönemeyince Hacıların Kel Ali ile evlendi. Veli ile Kelali hala-dayı çocukları oluyor. Eşe'nin bunlarla evlenmesinde şüphesiz Kezban Nine'nin etkisi var; çünkü onun anası Veyislerdendi ve Doğveller de Veyislerin bir kolu... 

    Küçük kızları Azime'nin evlilik kaydı bulunmuyor. Bu duruma, kız Eğret dışına gelin olduğu durumlarda rastlanıyor. Gocamatların bugünkü torunları; zaman zaman Afyon'dan gelen bazı akrabalarının olduğunu, Kelalilerde ve Gocamatlarda konakladıklarını, 'dayı' ve 'teyze' diye hitaplar edildiğini söylediler. Hatırladıkları o akrabalar, Afyon'a gelin giden Azime halalarının çocukları olabilir. Cumhuriyet dönemine intikal eden kayıtlarda ise Azime Halanın ismi Hatice olarak görülüyor ve ölüm kaydı da düşülmemiş. Bu gibi durumlar Eğret dışına gelin olanlar için çok tanıdık...

    Tek oğlu Ahmet'e geldik. Son dönemde Gocamat (Koca Ahmet) olarak bilinen kişidir. Selimlerden Yunus'un kızı Havva ile evlendi. Havva Hanım ile Ahmet hala-dayı çocuklarıdır. Bir kız ve bir oğulları var; Kazım ile Hatice... Onların hikayesine geliyoruz, öncesinde Gocamatınkini kapatalım... Eşi Havva Hanım 1965 yılında vefat etti. Gocamat ise bizim kuşağa kendini hatırlatacak kadar daha yaşadı ve 1979 yılında öldü...

    Kızı Hatice Esmenin Osman eşi oldu. Osman'ın anası Esma Selimlerden, babası Ahmet ise Gödeşlerden. Selimlerle akrabalık malum, Gödeşlerle akrabalık içinse başa dönmek yeterli olur... 

    Gocamatın oğlunun adı Kazım idi, 1930 yılında doğdu... Böbülerin Ömer kızı Emine ile evlendi. Tatıresilin Mahmut Omak ve Sarasanın Ahmet Dadak ile bacanak oldular...  Böbüler demek, bir ucundan Veyisler demektir... Bir kız, dört oğulları oldu. Kıza ninesi Kezban'ın adı konuldu. Kezban, Boduoğlunun Ömer eşidir... 

    Oğullarının isimleri; Ramazan, Hüseyin, Ali ve Ahmet'tir. Ramazan, Anıtkaya dışından evlendi. Kağan ve Gökhan adlarında iki oğlu var, İzmir'de oturuyor... Gocamatların Anıtkaya'da oturan tek ferdi Hüseyin, Gebeceler'den evlendi, tek oğlunun adı Ayhan... Oğlanların üçüncüsü Ali, Danalardan İbrahim (Asker) kızı Sevcan ile evlendi. Emre ve Merve isimlerinde iki çocuğu var ve İzmir'de oturuyor... 

    Kazım en küçük oğlu Ahmet'i, çocuğu olmayan kardeşi Hatice'ye (Esmenin Osman'a) evlatlık vermiş. Ahmet de Corukların Ahmet kızı Hatice ile evlendi. Sevgi, Osman ve Esma Duru olmak üzere üç çocuğu var. Ahmet'in çocuklarından Osman'ın adı 'Esmenin Osman'a işaret eder. Fakat küçük kızının adındaki Esma daha manidardır; çünkü Esmenin Osmanın anası olan Esnanların kızı Esma Hanımın hatırasını yaşatma adına, bu ismi taşıyan tek ferttir... Ahmet Afyon'da yerleşik olmasına rağmen yazları Anıtkaya'da geçiriyor...

    Gocamatın Kazım 1994 yılında vefat etti... Eşi Emine Hanım ise 2008 yılında öldü...

    İbrahim oğlu Halil (Ali) 

    Abisi Hüseyin ile aralarında yedi yaş var, 1867'de doğdu. Babaları sağ olmayan kardeşlerin büyüğü genelde aile reisi olarak başa yazılır; fakat burada Koca Ahmet oğlu İbrahim'in çocuklarının aile reisi olarak Halil yazılmış. Şerife Hanım ile evli olan Halil'in hemen hemen Gocamatla aynı yaşta Şerife adında bir de kızı var... 

    Bu kızı Şerife'nin kısa hayat serencâmesine kısmen vâkıfız. 1902 Yılında doğdu. Alemdaroğlu Abdülkadir'e vardı.  Alemdaroğlu Mehmet'in oğlu olan Abdülkadir'i tam olarak tarif etmek gerekirse; Tellal Hüseyin'in yeğenidir... Abdülkadir ile Şerife, aralarında kan bağı olmasa da akrabadırlar. Hatırlanacağı üzere Şerife Hanımın İbrahim Dedesi önce Bilaller/Tekelilerden Dudu Hanımla evlenmişti... Mihrioğluların ninesi Mihri Hanım da oğlunu Tekelilerin kızı Habibe ile evermiş... Yani Gocamatların İbrahim ile Mihrioğluların İbrahim kuşak farkıyla bacanaklar... Alemdaroğlu Abdülkadir'in anası Kezban da işte Mihri Hanımın kızıdır; akrabalık, Tekeliler/Bilaller paydasında...

    Şerife Hanım ile Abdülkadir'in 1928 yılında bir oğulları oldu, adını Halil koydular. Bu, Gocamatların Halil'in adıdır... Fakat Halil çok yaşamadı, iki yaşındayken öldü. Ardından babası Abdülkadir de 1931'de vefat etti... Gocamatların Halil kızı Şerife de 1935 yılında vefat edince, bir aile tarih sahnesinden çekildi... Şerife Hanımın ölmeden önce Kızılyel soyadını aldığını belgelerden öğreniyoruz...

    Eski kütükte Halil ile ilgili bütün bilgiler bu kadar.  Aile reisi olarak görünen Halil'in demek ki daha yetkin bir özelliği var, acaba ne?

    İçlerinde Ramazan Tektaş'ın da olduğu kaynaklardan öğrendiğime göre, Gocamatın Miralay rütbesinde subay olan bir amcası vardı. Ali ismindeki bu amca, savaşlarla dolu o yıllarda bazen Eğret'e gelir, bir kaç gün kalıp tekrar birliğinin başına dönerdi. Hatta böyle izin dönemlerinde köyün çocuklarını toplar, meydanda talim yaptırırmış. Tam olarak bunun zamanı konusunda bir fikir vermesi açısından belirtelim; içlerinde Tatıresil ve Çakırmehmetin de bulunduğu bu çocuklar 1908-1909 doğumlular. Gocamat onlara nazaran daha büyük olduğu için talimlere katılmıyor. Demek ki, hazır bir subay da bulmuşken, çocuklar bu durumu oyuna çeviriyorlardı. Neyse... 

    Cumhuriyet döneminde, Gocamata bir kağıt geliyor, amcası Ali'nin vefat ettiğini ve varis olarak da kendisinin göründüğünü bildiren... Bizimki Ankara'ya varıyor, amcasının evi olduğu söylenen adresi buluyor. Bir kadın açıyor kapıyı ve resmi nikahlı olmasa da merhumun karısı olduğunu söylüyor. Vazife gereği bulunduğu Bursa'da bir çiftliği ve Ankara'daki bu ev var, mal varlığı olarak. Kadın çiftliği, Gocamat da evi alacak şekilde paylaşıyorlar... 

    Evin bedelini Hükümetten alıp Eğret'e dönüyor. Dönüyor ama; Şemşilerdeki kuzeni Ayşe ile Kelalideki ablası Eşe; 'Biz de emmimizin varisleriyiz' diyerek elindeki kalan parayı alıyorlar. Bir yıl sonra Ankara'ya tekrar gittiğinde evin yıkılıp yerine koca bir banka dikildiğini görmüş Gocamat... Ankara'nın başkent olarak hızla biçimlendiği yıllarmış...

    Eski kütükte Koca Ahmetoğlu ailesinin reisi,1867 doğumlu İbrahim oğlu Halil olarak kaydedilen kişinin, Miralay Ali Amca olduğu düşünülüyor. Sülale geçmişinde ve bugününde Halil ismine rastlanmazken, ta Karamusaoğlu Ali'den beri her kuşakta bir Ali'nin varlığı bu düşünceyi destekliyor.

    1934 Soyadı Kanununa yetişseydi, Eğret'te kalan abisi Koca Ahmetlerin İbrahim oğlu Hüseyin'in çocukları gibi; Gocamatlar sülalesinin reisi olarak kendisi de TEKTAŞ soyadını alır mıydı ki?

Hz Musa

     Ahmet KABADAYI

    [Geçtiğimiz Ramazan'da Berber Ahmet'in bana bıraktığı yazılardan biri de budur. Odalardaki okumalarda, sohbetlerde temellenen bu konu; zamanla aşağıdaki haliyle yazıya dökülmüş. Bugünün şartlarında kolayca ulaşılabilecek Hz. Musa menkıbelerini, Berber'in tatlı üslubundan okumak herkese iyi gelecek.]

    FİRAVUNUN SARAYINDA BÜYÜMESİ

    Mısır'ın eski yerlileri olan Kıbti kavmi yıldızlara, putlara tapar; Hz. Yakup ve Yusuf (as)ın dini üzere yaşayan İsrailoğullarını hakir görürlerdi. Firavunlar, yani Mısır hükümdarları da onları ağır ve meşakkatli işlerde esir gibi kullanırlar, onların günden güne çoğalmalarından endişelenirlerdi.

    İsrailoğulları, Kıbti kavminin muamelelerinden ve hükümdarlarının ağır tekliflerinden bezmiş usanmıştı. Atalarının eski yurdu olan Kenan diyarına gitmek istiyorlar; lakin bir türlü Mısır'dan çıkamıyorlardı. İsrailoğulları oniki kabile idi. Her kabile Hz. Yakup'un oğullarından birine mensup idi ve hepsinin ayrı lideri vardı. Birisinin kuvveti altında toplanıp birleşseler, yekvücut olsalar kendilerini esaretten kurtarabilirlerdi.

    O sırada bir kahin Firavuna 'İsrailoğullarından bir çocuk doğacak ve senin devletin zeval bulacak' diye haber vermişti. Firavun bundan ürküp her tarafa cellatlar gönderdi ve İsrailoğullarından dünyaya gelen erkek çocukları öldürtmeye başladı. 

    Musa (as) da o sene dünyaya gelmişti. Annesi onu bir sandık içine koyup Nil nehrine bıraktı. Firavunun hanımı Hz. Asiye, sandığı görüp aldırdı. Açtığında içindeki çocuğu görünce çok sevindi. Musa (as) için pek çok süt annesi getirtti; fakat Musa (as) hiç birinden süt emmedi.

    Annesi onu Nil'e bıraktıktan sonra takip etmişti. Firavunun sarayına alındığını ve süt anne arandığını öğrenince kendisi gelip talip oldu. Musa (as) ondan süt emmeye başladı. Annesi, gerçeği belli etmeden, kendi oğlunu Firavunun sarayında emzirip büyüttü.

    Musa (as) gençlik çağına ulaşınca başına gelen bir hadiseden dolayı Mısır'dan ayrıldı. Arap Yarımadası tarafına geçip Medyen'e gitti. Orada Şuayp (as)ın kızıyla evlendi. On sene orada kaldıktan sonra ailesini alıp Mısır'a dönerken Tur Dağında Allah Teala onu kelamıyla taltif buyurdu ve kendisine peygamberlik verdi. Sonra Mısır'a gelip büyük kardeşi Harun (as) ile görüştü...

    FİRAVUNU İMANA DAVETİ VE ÂSA MUCİZESİ

    Hz. Musa ve Harun (as) Firavunun yanına gittiler. 'Alemlerin rabbi olan Allahu Teala bize peygamberlik verdi ve bizi dinine davet etmemiz için sana gönderdi' deyip onu hak dine davet ettiler ve 'İsrailoğullarını bırak onları alalım, atalarımızın eski vatanı olan Kenan diyarına (Filistin'e) gidelim' dediler. O zaman Firavun gazaba gelip (haşa) 'Mısır'da benden başka ilah yoktur, eğer benden başka Rab ve ilah tanırsan seni zindana atarım!' diye Hz. Musa'yı korkutmak istedi. 

    O vakit Musa (as) asasını yere bıraktı, asa hemen büyük bir ejderha olup hareket etmeye başladı. Firavun 'Kahinin haber verdiği çocuk bu olmasın' diyerek endişeye düştü. Etrafındaki adamlarına 'Musa büyük bir sihirbazdır, Mısır devletini ele geçirmek ister' dedi. O devirde sihirbazlık pek revaçta idi. Firavunun emriyle her tarafa haber gönderildi, ne kadar sihirbaz varsa getirildi. Kıbtilerin bayram gününde bir meydanda toplanacağı ilan edildi. 

    On gün boyunca Mısır ahalisi orada toplandı. Sihirbazlar meydana çıkıp 'Firavunun izzeti ve hakkı için biz galip olacağız' diyerek sihir aletlerini (iplerini ve değneklerini) ortaya attılar ve bir takım yılanlar geziyormuş gibi gösterdiler. Musa (as) da hemen asasını bıraktı. Asa  büyük bir ejderha olup onların alet ve edevatını yutuverdi. Sihirbazlar bir de baktılar ki ne ip ne değnek kalmış. Halbuki Hz. Musa'nın yaptığı bir sihir olsaydı, onların ip ve değnek gibi alet ve edevatı mevcut kalmalı idi. 'Bu, mutlaka insan gücü dışında bir mucizedir' dediler ve Hz. Musa'ya iman ettiler. 

    Firavun buna çok kızdı ve 'Meğer Musa sizin ustanızmış. Evvelce onunla anlaşmışsınız ve İsrailoğulları ile birlikte Mısır'ı zabtetmeye karar vermişsiniz. Ama ben ellerinizi ve ayaklarınızı kestirip sizi hurma dallarına astıracağım!' dedi. Onlar da 'Biz Musa'nın Rabbine iman ettik, ancak O'nun affını ve merhametini isteriz.' dediler.

    KIZILDENİZ'İ GEÇMESİ

    Musa (as) pek çok mucizeler göstermesine rağmen Firavun iman etmedi. Nısırlıların bir kısmı ise 'Musa'ya bu kadar fırsat verilmesin, insanların zihinlerini karıştırıyor' diyerek Firavunu tahrik ediyorlardı. Benî İsrail kabilelerinin hepsi Hz. Musa'ya tabi olarak tek vücut olmuşlar ve kendilerini esaretten kurtarabilecekleri bir hale gelmişlerdi. İşte bundan dolayı Firavun da bir ara İsrailoğullarının Mısır'dan çıkıp gitmelerine ruhsat vermişti. Sonra pişman oldu. 

    Musa (as) bir vakit tayin ederek bütün Benî İsraili geceleyin Mısır'dan çıkarıp Kızıldeniz'in kenarına götürdü. Firavun bunu duyunca hemen askerleriyle peşlerine düştü ve sabahleyin onlara yaklaştı. O zaman Musa (as) asasıyla denize vurdu; deniz yarılıp oniki yol açıldı, oniki kabilenin her biri bir yoldan gitti. Açılan yollardan Firavun da ordusuyla girip onları takip etti. İsrailoğullarının tamamı Kızıldeniz'i geçince deniz suları birden eski haline döndü ve Firavun askerleriyle beraber boğuldu. Böylece Musa (as) düşmanlarına karşı zafer buldu, Benî İsrail ile beraber Kenan diyarına gitmek için yola düştü.

    Musa (as) ve kabilesi Mısır'dan Kenan diyarına giderken yolda Amalika kavminden bazılarının yurduna uğradılar, onların öküz heykeline taptıklarını gördüler. İsrailoğulları her ne kadar Hz. Musa'ya tabi olmuşlarsa da gözleri Mısır'da iken buna benzer heykellere, putlara alışmış ve zihinlerinde henüz Allahu Teala'nın birliği yerleşmemiş olduğundan o kavmin öküz heykellerine meylettiler. Hemen peygamberlerine 'Ya Musa bize de onların ilahları gibi bir ilah bul' dediler. 

    Hz. Musa, 'Siz cahil bir kavimsiniz! Onların dini batıldır. Allah'tan başka ilah olur mu! Siz Allahu Teala Hazretlerinin verdiği nimetin kadrini ve şükrünü bilmiyorsunuz. O sizi başka kavimlerden üstün kıldı. Firavun size eziyet edip oğullarınızı keserken Allah sizi kurtardı.' diye nasihat etti. 

    KENAN İLİNE GELMESİ

    Musa (as) ve kabilesi Mısır'dan Kenan diyarına gelince orada Eriha beldesine doğru gittiler; fakat buralar Amalika kavminden bir takım zorbaların elinde olduğundan onları muharebe ile çıkarmak gerekiyordu. İsrailoğulları 'Biz o zorba kavimle savaşamayız' diyerek geri çekildiler. 

    Hz. Musa onlara gücendi. Bu sebeple Tih sahrasına düştüler ve orada kırk sene dolaştılar, bir tarafa çıkıp gidemediler. Mısır'da iken çektikleri onca eziyet ve sefaleti unuttular. 'Keşke Mısır'dan çıkmasaydık' demeye başladılar. 

    Tih sahrasında bulunurlarken Cenabı Hak onlara kudret helvası gönderir ve selva kuşu (bıldırcın) eti indirirdi. Onlar da bu yiyeceklerle geçinip giderlerdi. Bir zaman sonra helva ve bıldırcın etinden usandılar, 'Biz bakla ve soğan gibi hububat ve sebze isteriz' dediler. Hz. Musa bu isteklerini reddetti ve kardeşi Harun (as)ı yerine vekil bırakıp Allahu Teala'nın emri ile Tur dağına gitti.

    Benî İsrail, Mısır'da iken düğün bayram diye Kıbti kavminden emanet olarak altından yapılmış bir takım süs ve eşyalar almışlar; fakat ansızın Mısır'dan çıkınca onları sahiplerine verememişlerdi. Tih sahrasında ise köy kasaba olmadığından altın ve gümüşün itibarı yoktu. Bu yüzden bu emanet ziynetleri kendilerine yük ediyor, taşıyıp duruyorlardı.

    İçlerinde Samiri adında bir münafık vardı. Bir gün onları aldatıp altınları toplatarak hepsini ateşe koyup eritti ve altından bir buzağı heykeli yaptı. Bu heykel buzağı gibi ses çıkarırdı. Onlara 'İşte sizin ilahınız ve Musa'nın ilahı budur. Musa onu arayıp bulmak için Tur'a gitti. Geliniz, buna tapınız.' dedi. Onlar da buzağıya tapmaya başladılar. Harun (as) her ne kadar nasihat ettiyse de kulak asmadılar. 'Musa gelinceye kadar biz buzağıdan vazgeçmeyiz' dediler. 

    TEVRAT'IN İNDİRİLMESİ

    Allahu Teala, Hz. Musa'ya bir Kitap indirmeyi murat ettiğinde, Onu Tur dağına davet buyurdu. Musa (as) kırk gün Tur'da yalnız başına ibadet etti. Vasıtasız olarak Cenabı Hakk'ın kelamını işitti. İşte o vakit ona Tevrat-ı Şerif nazil oldu. 

    Musa (as) Tur'dan gelince Benî İsrailin buzağıya taptığını gördü. Onlara çok kızdı. Samiri'yi kovdu, buzağı heykelini yaktıktan sonra denize attı. Harun (as)a 'Niçin bunları gözetmedin de Samri'ye aldandılar!' diye sordu. Harun (as) 'O kadar nasihat ettim, dinlemediler. Az kalsın beni öldüreceklerdi.' diye özür beyan etti. Buzağıya tapmış olanlar da pişman oldular, yalvardılar ve günahlarına tövbe istiğfar eylediler. 

    Bundan sonra Hz. Musa kendisine Hz. Allah tarafından indirilen Tevrat-ı Şerifi ortaya koydu. İsrailoğulları onu kabullenmekten, onda kendilerine yükletilen mükellefiyetler ve hükümlere göre amel etmekten kaçındılar. Bunun üzerine Tur dağı başlarının üzerine kaldırıldı. Önlerinden kendilerine bir ateş gönderildi, arkalarından tuzlu bir deniz getirildi. 

    Onlara 'Size verdiğimiz şeyi kuvvetle tutunuz, ona sımsıkı sarılınız ve söz dinleyiniz. Ya bunu kabul eder ve size emrettiğim şeyleri yaparsınız ya da şu dağ üzerinize bırakılacaktır yahut şu denizde boğulacaksınız veya şu ateşte yakılacaksınız.' denildi. İsrailoğulları kendileri için kaçılacak yer olmadığını görünce bunu kabullenmek zorunda kaldılar. Tevrat'ın hükümleriyle amel etmeye başladılar. Allah'ın birliği akidesini güçlükle kalplerine yerleştirebildiler.

    Önce Harun (as) dünyadan göçmüştü. Vakti gelince Musa (as) da; Yusuf (as)ın oğlu Efrayim'in soyundan Yuşa (as)ı yerine halife tayin ettikten sonra kendisi de ahirete irtihal etti. Hz. Musa'nın şeriatı, Hz. İsa'ya kadar devam etti. İkisinin arasında gelip geçen peygamberler hep Musa (as)ın şeriatı ile amel etmek üzere gönderildiler.

Çatallar

     

    Büyük dedenin adı bilinmiyor, alabildiğine zengin. O günün zenginlik ölçüsü tarla takga, mal maşat... Tarlası da çok, koyun sürüleri de kalabalık. Ak koyun sürüsü ayrı, kara koyun sürüsü ayrı. Yine o günün anlayışına göre soyu sürdüren erkek evlat, kız çocuğunu kıymeti oğlan kadar değil. Oğlun yoksa, sahip olduğun onca mal mülkün de değersizleşiyor.

    Kafası biraz büyükçeymiş dedenin, profilden baktığında törpülenmiş iki deve hörgücü gibi... Yahut Çatalüyük gibi... Bu yüzden 'Çatal kafalı' diyorlarmış. Durdukça bu yakıştırma 'Çatal'a dönüşmüş, çocuklarına da 'Çatallar' denilmiş.

    Günümüzde otantik direğinin bir kısmı ayakta kalabilmiş meşhur serenli kuyuyu yaptıran Çatal, bu kişi olmalı. Çatalların Guyu değil de 'Çatalınguyu' denmesi de manidar. O mevki hala bu isimle biliniyor.

    Çatal, variyetli biri; amma oğlu yok. Yedi kızı olmuş. Peki oğlu yoksa, Çatallar nasıl hala varlığını sürdürüyor? Bakalım...

    Yedi kızının her birini baş göz ediyor. Tabi kızlar gelin oldukları evin hanımı oluyorlar ve doğal olarak o sülalede eriyorlar. İşte yedi kızın istikameti:

1. Hacımahmutlar (Yusuf'un ilk eşi, Fatma ve Satı'nın anası): Adı Ayşe, Kumpir Hasan'ın ninesi (Anneannesi)...
2. Omarcıklar (Azizin Apiller, Sağırmahmutlar): Ümmühan, merhum Nursi'nin büyük ninesi.
3. Hacımahmutlar: İsmihan, Körmustafanın ninesi.
4. Hüseyin: Hüseyin'in sülalesi ve eşi Çatal kızının adı bilinmiyor. Oğlu İsmail'e 'Küçükismailoğlu' deniliyor ve 'Çatallar' diye biliniyorlar. Veyisler/Daldalların büyük dedesi Halil'in eşlerinden biri olan Asiye Çatal kızı olabilir.
5. Hacızekeriyeler: 'Çataloğlu' olarak bilinen Hacı Zekeriya'nın babası Halil İbrahim'in dedesinin eşi. Adı bilinmiyor... Çocuğu olmayınca eşini, kendi elleriyle Çanlılardan bir kadınla everdi.
6. Afyon'a gitti. Adı ve Afyon'da kimlere gelin olduğu bilinmiyor.
7. Şerife: Afyon'dan iç güveyisi olarak gelen Yahya'nın eşi. 

    Çatalların geçmişine dair dinlediğimiz biraz hikaye, biraz efsane, biraz masal özelliği gösteren olay bu şekilde... Her söylenenin gerçeklik payı var; fakat gerçeğin bir kısmını yansıtıyorlar. Bir kere, Küçükismailoğlu olarak kaydedilen hanede erkek çocuklar var. Bunların içinde sadece kızı olanlar da bulunuyor, kaç taneyse artık... Yukarıda bildirilen yerlere gelin olan kızlar gerçek... İçlerinden bazıları kardeş; ama yedi kızın yedisi birbirinin kardeşi değil... Her bir söylenen doğru, lakin birleştirildiklerinde gerçeğin bütünüyle çelişebiliyorlar. 

    Çatal Dedenin, günümüzdeki temsilcileri olarak Çatallar sülalesini sürdüren torunları, en sondaki Şerife adlı kızından geliyorlar. İçgüveyisi Yahya ile Şerife'den...

    İçgüveyisi Yahya'yı anlamak için biraz duralım... Öteden beri Eğret, merkezi bir yerleşim yeri olarak görülmüş. Cuma namazı kılınan bir camiye sahip olduğundan, imamlık ve hatiplik kadrosu boş tutulmuyor. Özellikle son dönemde Afyon medreselerinde yetişen talebelerin imamlıkta kavrulmaları için Eğret İmamlığına rağbet ettiği de biliniyor. Bu yüzden Afyon'da çok sayıda 'Eğret İmamzade' künyeli kişiden söz ediliyor... 1820'li yıllarda Eğret İmamı, Afyonlu İbrahim Efendi adında birisidir. Görev süresi dolunca yerine başka bir imam atanıyor; ama İbrahim Efendi Eğret'ten ayrılmıyor... Üç oğlu var; Mehmet, Yusuf ve Yahya... Mehmet'i bilmiyoruz; ancak Yusuf ile Yahya Eğret'ten evleniyorlar. Hem de bacanaklar, Küçükismailoğullarının kızlarını alıyorlar. Yani Çatalların... Yusuf Ayşe, Yahya da Şerife ile evleniyor. Aslen Eğretli olmadıkları için içgüveyisi denilebilir tabii... Söylemezoğlu Salih'in eşi ile Kinislerin Mehmet eşi iki kardeş, işte bu Yusuf'un kızlarıdırlar. Yahya'nın macerası devam ediyor...

    Yahya ile Şerife'nin üç kız, iki oğlu var. Yalnız, bu evlilikten sonra kimse iç güveyisi demiyor, artık O 'Yahya Ağa'dır. 1881 Yılında öldükten sonra tereke kaydında aynen şu ifade yazıyor: 'Hacı Yahya Ağa ibni İbrahim'... Oğlanların ablaları Hanife, Hatice ve Emine... O sırada yetişkin olan bu kızların evli olmaları ihtimali yüksek. Öyle iseler kimlere gelin oldular, bilinmiyor... İbrahim ve Mehmet adlarındaki oğlanların küçüğü Mehmet, Afyon'da medrese eğitimine yönlendirildi. Mehmet'in çocukları İbişler sülalesini oluşturdu. Büyük oğul İbrahim çocukları ise Çatallar...

    İbrahim, 1867 yılında doğdu. Kendisine bu isim verilmesinin sebebi, dedesi Eğret eski İmamı İbrahim Efendidir... Patlaklardan Ahmet kızı Hafize ile evlendi. Bu evlilik onu; Hacılar/Yetimlerden Ahmet, Hamzaoğlu Hasan, Delikızların Mustafa (Hamsinci) ile bacanak yapacaktır.

    Hafize Hanımdan İki kız beş oğlan, yedi çocuğu oldu. Yaş sırasına göre çocukları; Yahya, Mehmet Cemal, Şerife, Ömer, İsmail, Atike, Mustafa'dır. Torunlarının ifadesine göre, En küçükler Mustafa ile Atike arasında adı bilinmeyen ve lakabı 'Işık' olan bir oğlan daha vardı. 

    Eşi Hafize Hanım sağ iken, Güdükismailoğlu İbrahim bir evlilik daha yaptı. Ayşe adlı bu hanımı, büyük oğlu Yahya ile bir emsaldı. Hacıbeylili Gürcüler sülalesinden olan Ayşe, iri yapılı olduğundan 'Ayıgarı' diye bilinirdi.  Bu hanımından da İbrahim ve Mehmet adında iki oğlu oldu. Ayşe Hanım üçüncü çocuğuna da hamiledir... Ayşe Hanım ve çocuklarını bu halde bırakıp Çataloğlu İbrahim'in büyük çocuklarına geri dönerek ayrıntıya inelim...

        

Garapaçalar

     

    Afyon'dan Eğret'e 19. yüzyıl başlarında geldikleri düşünülen Karamehmetoğlu kardeşlerden Mehmet'in torunu olduğu düşünülen Mehmet'e de aynen dedesi gibi Gara Mehmet deniliyor...

    Gara Mehmet Selimlerden Ümmühan Hanım ile evliydi. Günün şartlarına uygun olarak uzun konçlu çoraplar giyerdi. Diz kapaklarının üzerinden boğulup bağlanan çoraplar. Kara koyun yününden veya boyanarak elde edilen siyah iple örülen çoraplar kir götürü oluyor. Ya çorapları siyah idi, yahut üzerine çektiği tozluklar... Ayaklarındaki bu siyah renk sebebiyle Mehmet'e 'Garamehmet' demeyi bırakıp 'Garapaça' diyorlar. 

    Bir başka rivayet ise Ümmühan Nine ile ilgili... Zaman yokluk zamanı... Kadınlar giydikleri şalvarın paçaları hemen eskimesin, dayanıklı olsun diye tığla şişle örüp sağlamlaştırırlarmış. Erkeklerin süvarilik vurdurması gibi bir şey. Şalvar paçasını örerek sağlamlaştırma, 30-40 yıl öncesine kadar bilhassa yaşlılarca hala sık başvurulan bir yoldu. Oysa biz belki 150 yıl öncesinden söz ediyoruz. Kumaş veya basma, her neyse o bez eksik olduğundan şalvar kısa kalmış. Yok ki kumaş, ekleyerek uzatasın. Ümmühan Nine ne yapsın, kara yün ip ile örerek sağlamlaştıracak ya, bu örgü kısmını biraz uzunca tutmuş. Paçaları hem berkitmiş hem de uzatmış. Millet de ona 'Gara Paçalı' diye takılmaya başlamış. 

    Yukarıdaki rivayetlerden hangisi doğru olursa olsun, insanlar bu yakıştırmanın ileride sülaleye lakap olacağını bilemezlerdi... Kendisinin ne zaman öldüğünü bilemiyoruz, ama eşi Ümmühan Hanım 1849 yılında, yüz yaşına bastığında vefat etti...

    Garapaça ve Ümmühan Hanımın üç oğlu oluyor. Bu oğullar üzerinden Garapaçaları inceleyeceğiz.

    TOPAL HÜSEYİN

    Hüseyin, üç kardeşin büyüğü. 1880 yılında doğdu. Aliye Hanım ile evlendi. Bu hanım, Aliciklerin Osman kızıdır. Önceden İdirizlerden Hasan eşiydi. Eşi vefat edince üç kızı yanında tay mı değil mi, bilinmez; ama Garapaçanın Hüseyin'e geldi. Böylece  Canalilerin Can Ahmet ile Hüseyin bacanak oldular.... Aliye Hanım ile evliliğinden bir kız ve bir erkek çocukları oldu, onlara geçmeden önce Aliye Hanım ile Hüseyin'in akrabalığından söz etmeliyiz...

    Yukarıda sözünü ettiğimiz Afyon'dan Eğret'e gelen Karamehmetoğlu kardeşlerin büyüğü Ali idi, zamanla kendisine Alicik lakabı takıldı... Aliye, işte o Karamehmetoğlu Alicikin torunudur... Hatırlanacağı üzere Hüseyin de diğer Karamehmetoğlu Mehmet torunlarındandı...

    Aliye Hanımın İdirizlerden üç kızından büyük olan Hatice; Yanal Hatca, Eselerin Ese (İsa Eminç) eşi oldu. Ortanca Ayşe; Zağar Âyşa, İdirizlerin Goca Osman ikinci eşidir. Küçük Kezban Gızılgız, Cingenalin Süleyman, Garaca Süleyman ve sonra Müdüroğlu  Mehmet Ali eşi oldu... Kendi kızı ise Şerife, Patlak Şerfesi, Patlakların İsmail eşi oldu...

    Garapaçanın Hüseyin'in tek oğlu Mehmet, ablası Şerife'den sonra 1912 yılında doğdu. 'Avgan' lakabıyla tanındı, bilindi. Lakabının sebebi hakkında bir şey bulamadım. Yağmur ve kar sularından oluşan su birikintisi, kuyu gibi anlamlara gelen bu kelimeyle ne alakası olabilir acaba?

    Avganın ayrıntısına girmeden önce Garapaçanın Hüseyin kapısını kapatalım. Ona 'Garapaçanın Topal Hüseyin' diyorlarmış, 1932'de vefat etmiş. Annesi Aliye Hanım ise 1960 yılında vefat etmiş. Yalnız kütükte Topalın ikinci hanımı olarak görülen Rabia adında bir kadının kaydı daha bulunuyor. Çocuğu olmayan Rabia Hanımın bilgileriyle, Hüseyin'in küçük kardeşi Osman'ın hanımı Kezban bilgileriyle örtüşüyor. Ganikızı Kezban ile  Rabia'nın kardeş olma ihtimali var. O zaman kardeşlerin bacanak ve eltilik durumları söz konusu olabilir... Rabia Hanım da 1942'de vefat etmiş... 

    Avganın ilk evliliğinden, babasının adını koyduğu Hüseyin isminde bir oğlu oluyor. Bu ilk eşi ve ilk oğlu hakkında başka bir malumat yok. Sonra İzmir Yörüklerinden Kütahya nüfusuna kayıtlı Elif ile evleniyor. İkisi kız beş çocuğu bu Elif Hanımdandır. Büyük kızı Emsal, Omarcıklar Ahmetçavuşun Hasan oğlu ve  Bekçiofinin karınkardeşi Mevlüt'e varıyor. Küçük kızı Şükran ise Anıtkaya dışına gelin olmuş...

    Avganın ikinci eşinden büyük oğlu Süleyman 1941'de doğdu. Gülperi Hanımla evlendi; Almanya'da çalıştı, yurda döndü. 1987 Yılında doğan ve Dilek adını verdiği bir kızı altı yaşında vefat etti. Kendisi de 2002'de İzmir'de vefat etti. Eşi Gülperi Hanımın da 2013 yılında vefatı kaydedilmiş...

    Sonraki oğlu Mehmet 1946'da doğdu. Birgül Hanımla evlendi; 1987'de doğan bir oğullarına Murat adı verdiler, ama Murat onüç yaşında öldü. İzmir'den emekli olduktan sonra Afyon'a yerleştiler ve orada Mehmet 2017 yılında vefat etti... 

    Küçük oğlu Adem ise 1948'de doğmuştu. Yörük Mevlütün kızı Kezban ile evlendi. 2018 Yılında vefat etti... Şu durumda Avganın çocuklarından Anıtkaya'da yaşayan bulunmuyor...

    Avgan, son zamanlarını köyde geçirdi. Elinde bastonu, başında fötr şapkasıyla çok şık giyinen biri olarak aklımda kalmış. Pantolonundaki muazzam ütü izi, köy şartlarında dikkat çekmeyecek gibi değildi. Tanıyanlar, onun böyle giyinmesinin ardındaki sebebin eşi Elif Hanım olduğunu söylüyor.

    Çillioğlanın Hüseyin Ayas Hocaya Avganın öldüğünü söylemişler. 'Eyvaah!' demiş... 'O çok müzevirdir, gittiği yerde şikayet eder, beni de götürürler.'  Bir ay bile geçmeden Hüseyin Hoca da vefat etmiş...  Bu anlatıda bir terslik olabilir; çünkü Avgan, 1985 yılı başında Hüseyinhocadan kısa bir süre sonra öldü... Eşi Elif Hanım ise 2005 yılında doksan yaşında vefat etmiş... 

 

    MEHMET

    Ortanca oğul Mehmet 1884 yılında doğdu. Ahmet kızı Fatma ve Olucaklı Hatice Hanımlarla evliydi. Çocuğu olduğuna dair bir kayıt yok. Tam da Cihan Harbi döneminde ölmüş. Çanakkale'de değil; ama başka bir cephede şehit olmuş olabilir...

    OSMAN

    Garamehmetin Garapaçalar olarak adlandırılan sülalesi, ağırlıklı olarak küçük oğlu Osman kolu sayesinde 21. yüzyıla ulaşmıştır, denilebilir. 1887 Yılında doğan Osman, İbrahim kızı Kezban ile evlendi. Torunları ona 'Ganigızı' dendiğini ifade ediyor.  Mollahmetler/Keklikler ile  bağlantısı olan Mollaganiler sülalesine kısaca Ganiler de denirmiş, Kezban Hanımın bu aileden geldiği anlaşılıyor...

    Garapaçanın Osman, Cihan Harbine Çanakkale Cephesinde çarpışarak katıldı ve orada şehit oldu. Köyü tespit edilemeyen Afyonlu Çanakkale şehitleri arasındaki şu kayıt Osman'ı tarif ediyor: 'Afyonkarahisar 1887 doğumlu Mehmet oğlu Osman; 6. Kolordu, 16. Fırka, 125. Alay Makinalı Tüfek Eri iken, 3 Nisan 1915 günü Arıburnu Muharebelerinde şehit oldu.'

     Babası Çanakkale'de kaldığında iki oğlu Eyüp ile Şükrü bir yaşında gibi kaydedilmişler. Eğer ikiz değillerse bu resmi kayıt yanlış demektir. Ayrıca onlardan sonra iki kardeşleri daha var ki bu da kayıtların kesinlikle yanlış olduğuna delildir. Nitekim 1927 yılında Eyüp, mahkemeye başvurarak, doğum tarihinin 1907 olarak düzeltilmesini talep ediyor ve düzelttiriyor. 1905'ten 1915'e kadar on yılda dört çocuk, biyolojik olarak daha mümkün...

    Kör Şükrü

    Eski kütükte Şükrü, Eyüp'ten önceki satıra kaydedildiği için daha büyük kabul edeceğiz. 1905 gibi bir tarihte doğmuş olmalı. Lakabı 'Kör Şükrü' idi. Sebebi malum, son yıllarındaki çok kalın gözlükleriyle hatırlanır. Aklımda bir tablo gibi kalmış: İleri derecede görme bozukluğu olan ve yürümekte zorlanan bir ihtiyar, elinde değnekle eşek koşulu arabayı yetmeye çalışıyor... 

    Şükrü, Gağşakların Osman kızı Ayşe ile evlendi. Ayşe Hanım, Azıraklının kardeşidir. Üçü kız üçü erkek, altı çocuğu oldu. Kızları: Nuran, Sakaların Resul eşi; Kezban Araphüseyinin Battal eşi; Fadime de Kedivelilerin Sağır Emin eşi oldu... 

    Kör Şükrü'nün büyük oğlunun adı Osman; dedesinin adı... 1936 Yılında doğdu, Afyonlu bir hanımla evlendi. Almanya'ya gitti, orada çalıştı ve 2017'de vefat ettiğinden başka onun hakkında hiç bir bilgi yok...

    Ortanca oğlu Mustafa da Anıtkaya dışından Muhlise Hanımla evlendi. İzmir'de yerleşikti, 1968 yılında Ömer adını verdiği bir oğlu dünyaya gelmişti, bir yaşında öldü. Kendisinin de İzmir'de 2021'de vefat ettiğinden başka bir şey bilemiyoruz... 

    Küçük oğlu Mevlüt, kayıtlara Mehmet olarak işlenmiş; 1941 yılında doğdu. Büyük abisi gibi Anıtkaya dışından evlendi, Almanya'ya gitti  ve orada 1972'de vefat etti...

    Birisi bana Körşükrünün, o günkü sosyal durumunun aksine ne kadar cömert biri olduğundan bahsetti. Ardından kişileri dış görünüşüne göre değerlendirmenin yanlışlığına işaret edercesine bir şey anlattı. Biraz da dalga geçmek maksadıyla bir lakap takmışlar bu adama, şimdi hatırlayamadım... Ben de millete uyup, yüzüne karşı o lakapla hitap ettim, diyor... Körşükrü bundan rahatsız olduğunu gösterir hiç bir tepki vermemiş... Lakin o yakışıksız sözü söyleyen delikanlı, rüyasında Körşükrüyü kör kandil ışığında zikrederken görüp müthiş bir vicdan azabına maruz kalıyor. Bunun o yakışıksız söze bir işaret olduğunu düşünmüş ve o günden sonra Körşükrüye saygıda kusur etmemiş... Ta 1987'de ölene kadar... Eşi Ayşe Hanım da 2001 yılında vefat etmiş...

    Eyüp Çetin

    Garapaçaların Osman'ın ikinci oğlu Eyüp 1907 yılında doğdu. Önce Olucaklı bir hanımla evlendi. Halil adını vereceği bir oğlu doğduktan sonra eşi vefat etti. Bunun üzerine Apdıramanlardan Mehmet kızı Azime ile evlendi. Azime Hanım öncesinde Hassönlerin Mahmut eşiydi. Mahmut öldüğünde, yanında oğlu Osman (Guliz Osman) ile birlikte Eyüp'e vardı. Eyüp'ün yanında Halil, Azime'nin yanında Osman tay idi... 

    Soyadı Kanunuyla Çetin soyadı alındıktan sonra, adı soyadı kendisine lakap olan nadir kişilerdendir. Kendisinden bahsedildiğinde 'Eyipçetin' derler, sen bunu onun sadece adı veya lakabı sanırsın; soyadı da içinde olduğu aklına gelmez, o kadar bütünleşmiştir adı ile soyadı... En sonunda birleşip ona lakap olmuş...

    1927 Yılında doğan Halaza lakaplı büyük oğlu Halil, anasının köyü Olucak'tan Zehra Hanımla evlendi. Osman adında bir oğluyla, Hatice adını koyacağı bir kızı oldu. Zehra Hanım, kızı altı yaşındayken 1956 yılında vefat etti... Kızı Hatice ileride, Hadımoğlunun Mevlüt eşi olacaktır, 1982 yılında vefat etti... 1945 Doğumlu oğlu Osman ise 1996 yılında öldü... Halaza kendisi de iki yıl önce, 1994'te ölmüştü; böylece o defter kapanmış oldu...

    Eyüp Çetin ile Azime Hanımın üç oğlu oldu. İbrahim, Mehmet ve Osman...

    1937 Doğumlu büyük oğluna İbrahim adını vermesinin sebebi olarak, Eyüpçetinin ana-dedesi İbrahim olmasından başka bir şey bulamadım... Hüseyin Ayas Hocanın kızı Emine ile evlendi. Emine Hanımla İbrahim, hala-dayı çocuklarıdır... 

    Beyefendi kişiliği ile tanınan İbrahim'e 'İbram Hoca' derlerdi. Üç oğlu, iki kızı oldu. Kızlarının büyüğü Kezban, Yonuzların Kerim oğlu Mehmet Ali eşi; küçüğü de Etemin Adem eşidir. 1961 Yılında doğan büyük oğluna koyduğu 'Adnan' ismi, Adnan Menderes'i düşündürüyor. Eğret'in ilk doktoru olacakken, mesleğini yapmaya ancak ölümünden birkaç yıl önce fırsat bulabilen  Dr. Adnan Çetin; 2020 yılında babasından kısa bir süre sonra vefat etti. Ortanca oğluna babasının adını koyduğundan, O ikinci kuşak 'Eyüp Çetin'dir. Küçük oğlu Aydın, Sağırmamutların Ziya kızı İsmihan ile evlendi... 

    Hem büyük dedesi Garamehmetin hem de ana-dedesinin adını alan Mehmet, Eyüpçetinin ortanca oğludur. 'Mehmet Hoca' olarak bilinir; çünkü uzun yıllar öğretmenlik yaptı. Hâzâ beyefendi, oldukça kibar, nazik bir insandır. Ağzından çıkmış kaba bir söz işitene rastlamadım... 

    Mehmet Hoca İncemehmet kızı Emine ile evlendi; Kümüğün Yusuf ve Tahirintopalın Hikmet ile bacanak oldular... Cengiz, Mustafa, Azime ve Fatih adında dört çocukları oldu. Büyük oğlu Cengiz, teyzesinin kızıyla evlendi... Ortanca oğlu Mustafa Deligızların Seydi Ahmet kızıyla evli... Mehmet Hoca ve çocukları İzmir'e yerleşikler; ama eşiyle birlikte yazları Anıtkaya'yı tercih ediyorlar...

    Eyüpçetin, 1942 yılında doğan küçük oğluna kendi babasının adı Osman ismini koydu. Gobakların Hasan kızı Hasibe ile evlenen Osman, Tunahüseyin ve Hamzaların Hamza ile bacanak oldular... Zahire ağırlıklı tüccarlık yaptı. Bir bakıma baba mesleğini sürdürmüş oldu; zira Eyipçetin de yıllarca pazaryerinin köşesinde bulunan dükkanında bakkallık yapmıştı. Dört kızı ve bir oğlu olan Osman'ın kızları Eğret'e gelin oldu, oğlu Murat da Çolakların Salim kızıyla evlendi. Uncuosman diye de lakaplanan Eyüpçetinin Osman, 2000 yılında vefat etti...

    Eşi Azime Hanım 1974 yılında, Garapaçanın Eyüpçetin ise 1978 yılında vefat ettiler...

    Süleyman

    Garapaçaların Osman'ın 1913'te doğan üçüncü oğlunun adı Süleyman... Yörükmehmet kızı Satı ile evlendi. Böylece Omarcıklardan Güdükizzet ve Araplardan Patırmamut ile bacanak oldular.  Bir kız ve üç oğlan, dört çocukları oldu...

    Garapaçanın Süleyman 1983 yılında vefat etti; eşi Satı Hanım ise 1999'da öldü. Dört çocuğunun durumuna bakacak olursak; en büyükleri ve üç oğlanın ablası Sultan, Corukların Gakgidi (Halil Oran) eşidir...

    Süleyman'ın büyük oğlu 1948'de doğdu, dedesi Osman'ın adını aldı. Garapaçaların Osman, Tekirgızıların Hasan kızı Selime ile evlendi. Üç kızı var, büyükleri ikiz... Şeker hastalığından muzdaripti, son zamanlarında gözleri de görmez oldu. 2021 Yılında vefat etti, eşi Selime Hanım ise 2023'te öldü...

    Garapaçaların Süleyman'ın ortanca oğlu ise Mehmet'tir. Onu da Terlemezlerden Derviş Mehmet kızı ile everdiler. Bir oğlu var, İzmir'de oturuyorlar...

    Ve küçük oğlu Rıfat'a geliyoruz. 1952 yılında doğmuş.... Adının Rıfat olduğunu mezar taşına öyle yazdırdıklarında öğrendik. Herkes onu 'Ülfet' olarak bilirdi. Ülfet, Yılıkların Süleyman kızı Mersiye ile evlendi... 2017 Yılında vefat etti...

    Bu çocukların dışında bir kız iki oğlu daha dünyaya gelmiş, ama onlar çok yaşamamışlar. 1947 Doğumlu kızına Ganikızı Kezban ninenin adını koymuşlar, çocuk bir yaşında ölmüş. 1956'da ise ikiz erkek çocukları olmuş; onlar da bir ve iki yaşındayken ölmüşler... 

    Bali Mehmet

    Garapaçaların Osman'ın 1918 yılında doğan en küçük oğlu, dedesi Garamehmetin adını aldı. 'Bali Mehmet' olarak tanındı. Omarcıklardan Arabeci kızı Rahime ile evlenen Bali, Omarcıkların Feyzullah ve Mardakların Hüseyin oğlu Mustafa ile bacanak oldu... 

    Balinin bir kız iki oğlan, üç çocuğu var. Kızı Zehra, Kirtişin Gocibanın Hasan eşidir... 

    Bali Mehmet, büyük oğluna kendi babasının adı olan Osman ismini koydu. 'Balinin Osman' diye bilinir. Eski şoför esnaflardandır ve şimdi bu işini kendi adını taşıyan torunu sürdürüyor...

    Balinin Osman, Kekeç Halil kızı Fadime Hanım ile evlendi. Ana babasının adlarını verdiği bir kız, bir oğlu var. Kızı Rahime, Delibayramın Adem eşidir. Oğlu Mehmet'i kendi amcaoğlusu Osman Çetin kızıyla everdi. Mehmet'in de Osman ve Kübra adlarında iki çocuğu var..

    Bali Mehmet'in küçük oğlu Asım 1954 yılında doğdu, 'Balinin Asim' diye biliniyor; lakin İstanbul'da yaşadığı için Anıtkaya'da çok tanınmıyor. Oysa Türk Sporunda önemli bir yeri var. Bir defa Anıtkaya kökenli ilk milli sporcudur; maraton ve yarı maratonda koşarak Türkiye'yi temsil etti. İkinci olarak; şu anda Türkiye'deki bir kaç 'Beşinci Kademe Atletizm' Teknik Direktöründen biridir. Bu anlamda, yetiştirdiği sporcuların sportif takibi ve danışmanlığı amacıyla memleketi dolaşmaya devam ediyor... Bir başka özelliği, Beşiktaş Jimnastik Kulübü ve Fenerbahçe Spor Kulübünün 100. Yılında görev almış tek kişi olmasıdır. Bu görevleri sebebiyle yine ülkenin her yanını karış karış dolaştı... Zeytinburnu Belediyesi bünyesinde her yıl düzenlenen Cumhuriyet Koşusunun organizasyon sorumlusu olan Asım Çetin, bu tip milli ve sosyal projelerle çalışmalarını sürdürüyor... Mehmet, Akif ve Arzu adında üç çocuğu var; İstanbul'da oturuyor...

    Balinin bu üç çocuğundan başka iki kızı da küçükken vefat etmişler. 1947 Yılında doğan kızına Kezban adını vermişler, çocuk dört yaşında ölmüş. 1957'de yine bir kızı olmuş, yine Kezban adını vermiş; lakin O da üç yaşında ölmüş... Bu isme düşkünlük Ganikızı Kezban Nineye olan saygıdan kaynaklanıyor ve bütün Garapaça çocuklarında görülüyor... Biraz da o hatıranın taze olmasıyla o dönem doğan kız çocuklarına bu isim mutlaka veriliyormuş. Çünkü Ganikızı Kezban Hanım 1945 yılında vefat etti...  

    Balimehmet de 1974 yılında öldü. Eşi Rahime Hanım ondan sonra kırk yıl daha yaşadı ve 2014 yılında vefat etti..

    Garamehmetin çoraplarına çektiği tozluk, yahut Ümmühan Ninenin şalvarına yaptığı uzatma paçalar sonucu Garapaçalar olarak lakaplanan sülale, ÇETİN soyadını taşıyor. 

Kantinler

    Belgelere yansıdığı kadarıyla Kantinlerin hikayesi şöyle:

    1796 Doğumlu, uzun boylu, kara sakallı Bayramaoğlu Sipahi Ali'nin kiminle evlendiği ve varsa kız çocuklarına dair elde hiç bir bilgi yok. Çünkü 1831 kayıtlarında bu tip bilgilere yer verilmemiş. Dolayısıyla eşi kimdir, kimlerdendir... Hiç bir sorunun cevabı yok. Yalnız resmiyetteki sipahi kaydının halk arasında karşılığı yok, insanlar onlara Alemdaroğlu diyor...

    İki oğlu bir kızı oluyor Alemdaroğlu Ali'nin.... Oğullarının adına (Ahmet ve Halil) bakarak, babası ve kayınpederinin adlarıdır diye yorumlanabilir; ama bu, yorumdan öteye geçmez. Diğer yandan bu yorumun bile kıymetli sayılacağı başka bir husus var; Ahmet ile Halil'in kız kardeşlerinin adını da bilmiyoruz. Bilseydik, "Ha, bu da anasının adı olabilir" derdik.

    Adını bilemediğimiz Alemdaroğlu Ali'nin bu kızı Küçükçorca'ya gelin gitti. Halil ise Takgaslardan Berberoğlu Murat'ın kardeşi Abide Hanım ile evlendi; çocuklarından günümüze Garadeliler dalı uzandı. 

    Ali'nin büyük oğlu Ahmet'ten devam edelim. İki hanımı vardı: Hakime ve Satı... Hakime Hanımdan olan tek evladı Hasan, 1893 yılında askerdeyken şehit oldu. Bekardı ve varisleri yalnız annesi ve babasıydı. Oğlunun şehadetinden bir süre sonra Hakime Hanım da vefat etti.

     Diğer eşi Satı Hanım Emiralilerden olabilir. Ahmet'in ondan da iki oğlu oldu. Büyük olan Mehmet ile küçüğü Ali arasında yedi yaş vardı. Küçüğüne babasının adını verdi. Büyük oğluna ise Mehmet adını koydu. Büyük ihtimalle Mehmet de eşi Satı Hanımın baba adıdır... 

    1. Alemdaroğlu Mehmet

    Mehmet 1872'de doğdu. Abisi Hasan şehit olduğunda 19 yaşındaydı. Yüzyılın başlarında anne ve babası da vefat etti. Bu arada Kütahya Domaniç Küçükköylü Fatma ile evlendi. 1903 yılında ilk kızları olunca, şehit ağabeyinin annesi Hakime'nin adını verdiler. Sonra bir kızları daha oldu; Mehmet bu kez ona kendi anasının adı Satı ismini verdi. Bu kızlardan büyük olan Hakime, Selimlerden Esnan (Hüseyin) eşi; küçük olan Satı da yine Selimlerden Bulduk Mehmet eşi olacaktır. Küçükköylü Fadime Hanım 1955 yılında vefat etti...

     Asıl Kantinler, Mehmet'in küçüğü Ali ile ortaya çıkacak; yalnız Ali'ye geçmeden önce kız kardeşi Fadime'den söz etmeliyiz. 

    Fadime Olucak'a gelin gitti. Saraçoğlu sülalesinden biri ile evlenmişti. Koşumculukla uğraşan bu ailedeki yuvasında Satı, Seydi, Süleyman ve Mehmet adını verecekleri dört çocukları oldu. Üç oğlunun en küçüğü Mehmet, İstanbul'a gitti, oraya yerleşti. Seydi ile Süleyman Yunan gittikten sonra Eğret'e yerleştiler. Yavuz soyadını taşıyan Seydiler ile Garacalar bunlardandır. Tek kızı Satı, Kütahya'dan evlendi ve bütün çocukları da orayı mesken tuttular. Alemdaroğluların genelde Kütahya'ya meyyal olmalarının derindeki sebebi, Satı Hanımın ailesinin Kütahyalı olmasıdır...

    2. Ali Bey

    Ahmet-Satı çiftinin küçük oğulları Ali'ye dönebiliriz. 1879'da doğdu. Dedesinin adını alan Ali, 'Alibey' lakabıyla tanındı. Beyliğine sebep olarak mal varlığı gösteriliyor... Bir de köklü Alemdaroğlu sülale adının Kantinlere dönüşüm hikayesi var. Kendi çapında bir bakkaliye işletilmesi, aynı zamanda tüccarlık da yapan Cemal Eğretli Hoca'nın ev ve dükkanının aynı yerde bulunması, Bakkal Yorgo'nun malının devralınması gibi ayrıntılar birleşince gerçekten bir beylik manzarası çıkıyor... 

    Burada dikkat çekici bir başka hususu da belirtmek lazım. Eğret'te yöneticiler, görevliler ve ahali için dönem şartlarına uygun ünvanlar kullanılmış; Ağa, Ayan, Voyvoda, Reis, Müdür, Çorbacı, Kavas, Çavuş, Paşa vs... Bey kelimesi ise ünvan veya lakap olarak sadece Ali Bey'de var, başka bir örneğine rastlamadım. İnsanın aklına ister istemez Alemdar Mustafa Paşa konusu geliyor...

     Alibey önce Omarcıklar'dan Rabia ile evlendi. (Rabia Hanım; Altındiş, Bödü, Suluhüseyin'in halalarıdır.) Bu hanımdan çocuğu yok... 

    Daha sonra ikinci hanımı Celile ile evlendi. Her ne kadar bu isimle kaydedilmişse de Hasibe olarak biliniyor... Bu evlilikten Havva, Şerife, Osman ve Tahir adını verdiği çocukları oldu. Havva, Olucak'a giden Fadime halasının oğlu Seydi'nin eşidir. Saraçoğlu Seydi'nin Eğret'e yerleşmesine sebep, dayısının kızı ile evlenmiş olmasıdır...  Havva'nın küçüğü Şerife ise Gobakların Hasan eşi oldu...

    Alemdaroğlu Kantin Alibey 1947 yılında vefat etti. Eşi Hasibe Hanım ise bir müddet daha yaşadıktan sonra 1964'te vefat etti... Oğullarının hikayesi devam etti, onlara bakalım...

     Alibeyin Osman

    Alibey, 1912'de doğan büyük oğluna Osman adını koydu. Bu ismin hikmeti anlaşılamadı; yalnız Alibeyin analığı Hakime Hanım'ın baba adının Osman olması dışında, geçmişlerinde bu isme rastlanmıyor.  'Alibeyin Osman' yahut 'Kantinin Osman' olarak bilindi. 1973 Yılında, 60 yaşındayken vefat etti. Bir kaç evliliği ve bu evliliklerden çocukları var, tespit edebildiğimiz kadarıyla bunlardan söz edelim...

    Önce Kütahyalı Naciye Hanım ile evlenen Alibeyin Osman'ın bu hanımından dört çocuğu oldu; Zehra, Mevlüt, Mehmet Ali ve Mehmet... Kızı Zehra, Arzıların Çolakmusa oğlu Kazım eşidir... 

    Büyük oğlu Mevlüt, Demirci Salih kızı Gülsüm ile evlendi; Samancıların Gamalı Ahmet Saçak ile bacanak oldular... Nihal ve Naciye adını verdiği kızları dünyaya geldi; Nihal vefat etti, Naciye ise Eselerin Hüseyin'in Metin Eminç eşidir...

    1947 Doğumlu ortanca oğlu Mehmet Ali, Apdıramanlardan Çoloğlanın Hüseyin Ayas Hocaya evlatlık verildi. Büyüyünce Osmanköy'den evlendirilen Mehmet Ali'nin bir oğlu ve iki kızı var. Oğlunun adının Osman olduğunu biliyoruz. Mehmet Ali, 1992 yılında vefat etti...

    Küçük oğlu Mehmet de Bolvadin'den evlendi, onun da Osman adında bir oğlu olduğu biliniyor.

    Alibeyin Osman ikinci olarak Araplardan Bezekinin kızı Nazik Hanım ile evlendi. Ahmet, Ali Osman ve Naciye adında üç çocuğu da bu ikinci eşindendir... İlk eşi Naciye'nin adını koyduğu kızı Omuzca köyüne gelin oldu...

    Büyük oğlu Ahmet, Kantinin Osman'ın dedesi adını taşıyor. Kütahya Yenice'den evlendi, çocuğu yok...

    Küçük oğlu Ali Osman da Kütahya Çaycuma'dan Safiye Hanım ile evlendi. Mustafa adında bir oğlu (Bezekinin adıdır) ve Emine, Fadime isimlerinde iki kızı var... 

    Bacıdedenin defterinden öğrendiğimize göre Kantinin Osman'ın 1950 yılında ölen Zehra adında bir hanımı daha vardı. Zehra Hanımın kimliği ve çoluk çocuğu hakkında bir şey bulamadım...

    Alibeyin Tahir

    Alemdaroğlu Ali'nin küçük oğlu, Tahir 1920 yılında doğdu... Tahir ve çocukları,  Alemdaroğlular veya Kantinlerin Eğret'te kalan ana gövdesini oluşturuyor. 

    Tahir, Türkmen Ahmet kızı Satı ile evlendi. Satı Hanım, Yörüğoğluların Ali Efe ve Halil Efe kardeşleridir... Satı Hanımla evlenmekle Alibeyin Tahir; İşof, Hassönlerin Gocaömer ve Hafızıniban ile bacanak oldular... 

    Üçü kız üçü erkek, altı çocukları oldu. Kızları: Halime, Hacızekeriyenin Halil İbrahim Çelebi eşi; Cemile, Gobakların Arif eşi olurken; Hüsniye de Mılıklar'a gelin oldu. Cemile ile eşi Arif'in hala-dayı çocukları olduğunu unutmayalım. (Cemile Hanım önce Gocaömerin Veysel Koç eşiydi. Onun vefatından sonra Hasan'a vardı. İlk eşi Veysel ile de de teyze çocuğu idiler.)

    Tahir'in büyük oğlu İbrahim 1946 yılında doğdu. 'Haciban' diye bilinir. Uzun yıllar Anıtkaya Belediyesinde otobüs şoförü olarak çalıştı. Bu dönemde futboldan bihaberken, Anıtkayaspor sayesinde iflah olmaz bir taraftar portresi çizdi... Osmanköy'den evlenen Hacibanın dört kız ve iki oğlu var. Kızları Hasibe, Şemşilerin Mehmet Şık eşi; Fadime, Guycuların Adem Mola eşi; Aynur, Gödenlerin Mehmet Dadak eşi ve Meryem de Tırılların Mehmet Tırık eşidir... 

    Hacibanın büyük oğlu, büyük dede Alibeyin hatırasına Ali adını taşıyor. Arzıların Çeyrek Ömer kızı Sabire ile evlendi. Elif, Beyza ve İbrahim adlarında üç çocuğu var... Küçük oğlu İzzet de Hacellerin İbrahim kızı Melek ile evli. Çocuklarının adları Yaren ve Melisa... 

    

    Alibeyin Tahir, ortanca oğluna Ahmet ismini koymuş. Bu, hem Alibeyin baba adı hem de Yörüğoğlu Türkmen Ahmet Dedenin adıdır. Ahmet, Hacıların Şerafettin kızı Nuriye ile evlendi. Yılıkların Uzunmehmet, Hamzaların Süleyman, Curağın Hüseyin ve Takgasların Hasan ile bacanaklardır... 

    Üç kız, üç oğulları oldu. Kızlar: Serpil, Şavalın Yahya'nın Halil İbrahim eşi; Zeliha, Hacellerin Ahmet'in Mustafa eşi; Nuray, Turabilerin Salih'in Hüseyin eşidir.

    Kantinlerin Ahmet'in oğullarına gelince... Büyük oğlu Halil Sinanpaşa'dan evlendi; İpek ve Ahmet çocuklarının adıdır... Ortanca oğlu Tahir'in hanımı Dandırlı, onun da iki çocuğu var... Küçük oğlu Yalçın, Tingildeklerden Bakkal Sarının oğlu Osman Akyol damadıdır. Yalçın'ın Yiğit Mert ve Göktuğ Berk adlarında iki oğlu var...

    Kantinlerin Tahir, 1955'te doğan küçük oğluna Necati adını koymuş. Gobakların Köremin kızı Elveda ile evlenen Necati'nin Ebru, Serap ve Yasemin adlarında üç kızı var; Anıtkaya dışına gelin oldular...

    Necati Kızılyer, girişimci ve meraklı kişiliğiyle öne çıkar. Kantinler hakkında görüşmek üzere kendisini aradığımda, işimi kolaylaştıracak bilgiler vereceğinden habersizdim. Yıllar önce Çolakların odada, Alemdaroğluların serencamesini tesadüfen duymuş. Ayvaz/Dellal (Ahmet Uysal)dan dinlediği hikayeyi bir daha anlattırıp güzelce not etmiş. Hatta kağıt bulamamış da duvardaki koca takvim yaprağının arkasına yazmış. O takvim yaprağının arkasına yazdıklarını, telefonda bana tek tek not ettirdi. Ortaya çıkan bu öykünün özünü, Nacati Kızılyer'in aldığı notlar oluşturuyor...

    Alibeyin Tahir 1984 yılında vefat etti. Eşi Satı Hanım ise uzun yıllar daha yaşadı ve 2008'de vefat etti. Üç oğullarının en küçüğü Necati Afyon'a yerleşik; büyükler İbrahim ve Ahmet, çocuklarıyla Anıtkaya'da yaşıyorlar...