Arzımanoğullarının tümüne 'Hacılar' deniliyor; ama öyle deyince ilk akla gelen de Arzımanoğlu Mehmet'in çocukları oluyor. Bu kardeşler; iki ucundan karşılıklı Sağırların Oda ile Çatalların Odanın başlattığı, Bunar istikametinde uzanan caddenin sol yanına sıralanmışlar. İşte bu yüzden zaman zaman bu caddeye 'Hacılar Aralığı' deniliyor.
1830'lu yıllardaki kayıtlara göre o dönemde Eğret'te Arzımanoğlulara ait üç hane var. İlkinin reisi Hacı Mehmet Oğlu Hacı Mehmet, 1750 doğumlu... Kayıt esnasında 90 yaşında bir pir-i fani... Oğulları öncesinde vefat etmiş, sağ kalan Ahmet adındaki tek oğlu henüz 3 yaşında... Herhalde o da vefat ediyor ki, bu Mehmet oğlu Mehmet çocukları günümüze ulaşamamış.
İkinci Arzımanoğlu hanesi, Hacı Mustafa oğlu Mehmet'tir. 1824 Yılında doğan bu Mehmet'in kayıt esnasında henüz bıyığı terlememiş, dolayısıyla evli değil. İleride kendisine Küçük Mehmet denilecek ve bir asır sonra Yetimlerdeki bütün Mehmet Azbay'ların atası olacaktır.
Üçüncüsü Arzımanoğlu Hacı Ali'nin hanesidir. Hacı Ali de yaşlı, 90 yaşında; lakin onun ev bark sahibi iki oğlu ve kendi adını taşıyan bir torunu var. Oğlu Abdullah kanalıyla Kelahmetlere; büyük oğlu İdris'ten torunu Ali vasıtasıyla da Davılcıarifler, Kelaliler, Çullular ve Hacılara varılıyor.
Hacı Ali'nin büyük oğlu İdris, 1800-1810 arasında doğmuş. Onun oğlu Ali ise 1835 doğumlu... Rabia Hanım ile evleniyor... Konumuz olan Hacılara yaklaştık... Mehmet, Arzımanların Ali ile Rabia'nın çocuklarıdır. 1856 yılında doğdu. Emirhanoğlu Ahmet kızı Hafize ile evlendi. Böylece Omrarcıkların büyük dedesi Hüseyin ile bacanak oldular.
Birisi kız üç çocukları oldu. Bunların büyüğü Ahmet 1881 yılında doğdu; ortanca Mustafa 1885, küçükleri Rabia ise 1886 doğumlu... Ahmet ve Rabia, Mehmet'in anne ve babasının adları... İsmi 'İrebiye' şeklinde söylenen kızı, ileride Arzımanoğlu Mustafa'yla evlenerek Çullu Ahmet'in anası olacaktır.
Mehmet'in küçük oğlu Mustafa, başka bir Arzımanoğlu Hacı Murat kızı Emine ile evlendi. 1908 yılında Huriye adını verecekleri bir kızı doğdu. Bundan sonra Arzımanoğlu Mustafa'yı göremiyoruz. Çanakkale veya Cihan Harbinin diğer cephelerinin birinde kalmış olmalı. Çanakkale Şehitleri listesinde baba adı ve doğum tarihi tutan; ancak memleketi belirlenemeyen bir Mehmet oğlu Mustafa var; 9. Fırka Seyyar Hastanesinde 24 Nisan 1915 günü şehit olmuş... Galiba kızı Huriye de bir süre sonra vefat ediyor. Eşi Emine ise Mardakların Hasan ile evlenip Hatca Mehmetin anası olacak.
Bizi bugünkü Hacıların Aralığa götürecek olan asıl kişi Arzımanoğlu Mehmet'in büyük oğlu Ahmet'tir. Şimdi sıra ona geldi. 1881 yılında doğdu. Hacı Mehmet kızı Ayşe ile evlendi. Ayşe Hanım, Hacımahmutlardan Hafız Mehmet'in halası oluyor. (Gara Ayşa diye bilinen Ayşe Hanım, 1959 yılında vefat etti.)
Ahmet ile Ayşe Hanım'ın üçü kız, yedi çocukları oldu. Büyük kızları Halime'yi, Guycuların Osman'a verdiler; ileride Garaburunun anası olacak. Onun küçüğü Ayşe, Hacemirlah eşi olacaktır. En küçük kızı Hatice ise en küçük oğlu Arzıman'ın ikizidir; Hamzaların Hamza oğlu Mehmet Ali eşi olacak...
Küçük kardeşi Mustafa'nın şehadet kaydını Çanakkale şehitleri arasında görüyoruz; ama diğer cephelerde verilen kayıplarla ilgili herhangi bir çalışma yapılmamış. Bu yüzden Mehmet oğlu Ahmet'in şehadetine dair bir kayıt bulunamadı. Cihan harbinde kaldığı, bir daha Eğret'e dönmediği kesin.
KELSALEK
Oğullarının büyüğü Salih 1900 yılında doğdu. Hacımahmutlardan Feride ile evlendi, karısıyla hala-dayı çocukları oluyorlar. İsmi halk arasında 'Salek' biçiminde söylendiği ve biraz da saçları döküldüğü için lakabı 'Kelsalek' oldu. 'Kelsaleğin Guyu' ve 'Kelsaleğin Çeşme' onun eserleri... 1979 yılında kendisi, 1990'da da eşi Feride Hanım vefat ettiler...
Kelsaleğin ikisi kız beş çocuğu oldu. 1928'de doğup yedi yaşında ölen kızının adını sonradan doğan kızına vermiş... O tek kızı Münevvere, Kırtişoğlu Apilin küçük oğlu Mevlüt (Dıkma) eşi oldu. Oğullarının en küçüğü Mehmet 1944 doğumluydu, 1955 yılında genç yaşta vefat etti...
Kirlinin oğullarına bakalım. Büyüğünün adı Mehmet... Hem Kirlinin genç ölen kardeşini, hem Kelsaleğin dedesini, hem de Çakır Mehmet'i çağrıştırır. Kirlinin Mehmet, Pafıldak Mahmut kızı Seviye ile evlendi. (Seviye ile Mehmet teyze çocukları.) İleşberliğin yanında ayakkabıcılık yaparak yavaş yavaş esnaflığa da adım attı. Ahmet ve Cemile adında iki çocuklarını 1990'daki bir trafik kazasında kaybettiler. Allah onlara bir Ahmet ile bir Cemile daha verdi... Kirlinin Mehmet şimdi bakkal...
Kirli küçük oğluna babası Kelsaleğin adını koydu. Salih, İmam Hatip eğitimi aldı ve imam oldu. Bu yüzden kendisini 'Salek Hoca' diye bilirler. Salih Hoca, Çakırların Hacapo kızı Ayşe ile evlendi. Ayşe Hanım ile hala-dayı çocuğu oluyorlar. Cemal, Fatih, Ahmet ve Yavuz adlarında dört oğulları var... Hacılar Aralığının sonunda bulunan Yeni Cami'ye bazen 'Kelsaleğin Cami' derler. Salih Hoca, işte dedesinin adıyla anılan bu camiye atandı ve buradan emekli oldu.
Eşi Cemile Hanımın 2008'deki vefatından tam on yıl sonra, 2018 yılında Kirli de vefat etti...
Büyük oğlu, ölen amcasının adı olan Mehmet adını aldı. Adıyla değil 'Parlak' lakabıyla tanınır. Gobakların Apak kızı Hüsniye ile evlendi. Annesi Azime'nin adını verdiği tek kızları Gocakazımın Hilmi'nin oğlu Salih eşidir.
Küçük oğulun adı Talip... Arapşükrü oğlu Muhittin'in kızı Hanife ile evlendi. Büyüklerinin adı Şaban olan üç oğlu var.
Kelsaleğin Şaban 2015 yılında vefat etti...
ÇAPITÇI HAFIZ
Arzımanoğlu Ahmet'in oğullarının ikincisi, 1903 doğumlu Süleyman. Lakabı 'Çapıtçı Hafız'... Neden böyle denildi bilinmiyor; ama hafız olduğu kesin. İlim tahsil ettiği, bir çok değerli kitap sahibi olduğu söyleniyor.
Hafız Süleyman, önce Ali kızı Şerife ile evlendi. Onun erken vefatı üzerine Amcaların Yahya kızı Hacer ile evlendi. Kendisi 1956 yılında vefat etti. Eşi Hacer Hanım ise 13 yıl sonra, 1969'da öldü...
İkisi kız, biri oğlan üç çocukları oldu. Kızları Fahriye'yi Şaşdımoğlu Mevlüt'e, Muzaffere'yi ise Hacapdıramanların Hacı Abdil oğlu Yakup'a verdi. (Fahriye ile kocası Mevlüt Şen, teyze çocuklarıdır. Ayrıca 1938'de doğup dört yaşında vefat eden Sare adında bir kızları olduğu bildirildi...)
1930 Yılında doğan tek oğlunun adını Şerafettin koydu ve onu Hatiplerin Deliahmet kızı Sevim ile everdi. Şerafettin, hep motorlu araçlarla haşır neşir oldu. Ortak da olsa Eğret'te ilk traktör alan kişiydi. Kamyonuyla uzun yıllar nakliyecilik yaptı. Tamahkar olmadı; az olsun ama helal olsun, diye düşünerek hem vakit geçirdi hem geçimini sağladı. Son yıllarına kadar kamyonuyla kömür ticareti yaptı. Eşi Sevim Hanım 2009 yılında ölmüştü, Şerafettin ise 2016'da vefat etti...
Sevim Hanım ile Şerafettin'in ikisi erkek, yedi çocukları oldu. Önce kızlarına bakalım. Nuriye, Kantinlerin Ahmet eşi; Sare, Yılıkların Uzun Mehmet eşi; Satı, Hamzaların Süleyman eşi; Ayşe, Curağın Hüseyin eşi ve Hacer, Takgasların Mehmet Hoca oğlu Hasan eşidir.
Şerafettin, büyük oğluna babası Çapıtçı Hafızın adı Süleyman'ı koydu. Gocakazım kızı Seviye ile evlenen Süleyman'ın da iki kız bir oğlu oldu... Şoförlük yapan Süleyman, rahatsızlığının kanser olduğu geç anlaşılınca, deva bulamayıp genç denecek yaşta 2001 yılında vefat etti. Kızları Sebile, Garaçaylının Mahmut oğlu Kazım eşi; Cemile de Takgasların Berberhüseyinin Aziz'den torunu Hüseyin Öncül eşidir. Tek oğlu Nail, Anıtkaya dışından evlendi, Afyon'da yaşıyor...
Şerafettin'in küçük oğlu Metin... Garaçaylının Mahmut kızı Emine ile evlendi. Emine'nin kardeşi Kazım da Metin'in yeğeni Sebile'yi almıştı. Buradaki akrabalığın temelini bir daha hatırlatmak gerekecek. Aslında bu, dedelerin akrabalığıdır, şöyle ki; Garaçaylının babası ile Çapıtçı Hafızın anası kardeş... Bitmedi, bu kardeşlerin ninesi de Amcalardan Fatma Hanım... E, Çapıtçı Hafızın eşi Hacer de Amcalardan... Akrabalık öyle böyle değil yani...
Metin ile Emine'nin iki oğlu bir kızı var. Büyük oğlunun adı Enes. Babası Şerafettin'in adını koyduğu küçük oğlu Afyon'dan evlendi. Kızına da anasının adı Sevim'i verdi...
KELİDİRİZ
Arzımanoğlu Ahmet ile Ayşe Hanımın oğullarından üçüncüsü İdris'tir. 1912 yılında doğdu. Deliveyisin Süleyman kızı Hatice ile evlendi. Hatice Hanım, Hamdi Hoca ile Çapar Mehmet Dadak'ın ablalarıdır. Adı Eğret'te 'İdiriz' telaffuzu ile söylendiğinden lakabı 'Kelidiriz' idi.
Afyonlu Demirci Salih Usta, Macur'a yerleşmeden önce bir müddet Eğret'te çalışmış. Bu arada birçok kişiye bu zanaatı öğretmiş. Kelidiriz de ondan demircilik öğrenenler arasında diye anlatılıyor. Evinin altındaki demirci dükkanında sürekli birileri körük çeker, örsten yükselen 'Tan! Tın! Tan! Tın!' sesleri Hacıların Aralığı doldurur, dükkanın önünde ıvır zıvır eksik olmazdı. Bu yüzden 'Demirci Kelidiriz' de derlerdi. Demircilik zanaatı sonra oğlu Ziya'ya da sirayet etmiş, kendisinden sonra o da bir müddet bunu sürdürmüştü... Kelidiriz ile eşi Hatice Hanım, 1986 yılında arka arkaya vefat ettiler...
Hatice Hanım ile Kelidirizin üçü erkek, sekiz çocukları oldu. Kızlarından Fadime, Kösenin Veli eşi; Şerife, Çullunun Mehmet eşi; Mükerreme, Arzıların Veysel eşi; Sare, Hassönlerin Gırhasan eşi olurken; Ayşe de Anıtkaya dışına gelin oldu.
Kelidiriz, 1932'de doğan büyük oğluna babasının adı Ahmet ismini koydu. Eğret'ten Kore'ye giden birkaç kişiden biri olduğu için; adından ziyade 'Koreli' lakabıyla tanındı. Araparif kardeşi Nazmiye ile evlendiyse de çocukları olmadan ayrıldılar. Daha sonra İzmir'e yerleşti, oradan evlendi ve 1991'de orada vefat etti.
Ortanca oğlu Ziya... Hamzaların kızı Azime ile evlendi. 'Demirci Ziya' diye bilindi... Benim hafızama, Ramazan gecelerinde Kelsaleğin Camide amcaoğlusu Bahattin ile ikili müezzinlik yapmalarıyla kazınmışlar. Ses ve makamlarını birbirine iyi uydurur, dört rekat aralarında cemaate nefes aldırırlardı...
Demirci Ziya'nın ikisi kız, altı çocuğu oldu. Kızlarından Mürşide, Hassönlerin Gırasan gelini idi, yani evlilikleri hala-dayı çocuğu yakınlığındaydı... Küçük kızının adı Hatice...
Büyük oğlu Süleyman, Yetimlerin Mevlüt kızı Selime ile evlendi; dedesinin adını alan İdris, Hamzaların Süleyman kızı Betül'ü aldı. Onlarınki de hala-dayı çocuklarının evliliğidir. Mehmet, Şaşdımoğlu Ramazan ile bacanaktır. Demirci Ziya'nın en küçük oğlunun adı ise Adem...
Kelidirizin küçük oğlu Davut, 'Delidavut' diye tanındı. Tahtalının kızı Fadime ile evlendi. Aygün, Hatice ve Harun isimlerini verdiği üç çocuğu oldu; 2016 yılında vefat etti...
KELARZIMAN
Abileri gibi ona da kel lakabı takıldı ve 'Kelarzıman' diye bilindi. Çorbecilerin Haceli kızı Hafize ile evlendi. Hafize Hanım, Şebekahmetin kardeşidir... Kelarzıman 1995'te, Hafize hanım ise 2002 yılında vefat ettiler... Kızları yok, dört tane oğulları oldu. Ayrıca delikanlılık döneminde ölen iki de oğlu var. Bunlardan ilki Ahmet, 1938'de doğup 1964'te ölmüş. Mehmet Ali ise, 1960 yılında 19 yaşındayken vefat etmiş...
Büyük oğlu Bahattin, Hacemirlah kızı İsmihan ile evlendi. İsmihan ile Bahattin, hala-dayı çocuğu... Ömrünün son yıllarında kendisine 'Garip' lakabı takılmıştı, 2022'de vefat etti... Onların da iki oğlu oldu; büyüğü Mehmet Ali, küçüğü Remzi...
Mehmet Ali, Dıkmanın kızı (Kelsalek torunu) Elveda ile evlendi. Bir kız, bir oğulları var. Kızları Merve, Beygirlinin Çeyrek oğlu Patoz Ahmet eşidir. Mehmet Ali, tek oğlu Ramazan'ı Anıtkaya dışından everdi.
Garibin küçük oğlu Remzi, Yarımağanın Mevlüt kızı Fadime ile evlendi. Onun da bir oğlan bir kızı var; Bahattin ve Ayşe... Bahattin Anıtkaya dışından evli.
Kelarzıman, ikinci oğluna babasının adı olan Ahmet ismini koydu. Lakabı 'Meşur'dur, herkes onu bu lakapla bildi. Yörüklerin Hüseyin kızı Şerife ile evlendi. Çocuklarının adları; Ziyaettin, Elveda ve Ayşe... Elveda vefat etti, Ayşe Güdüğizzetlerin Mehmet oğlu İzzet eşidir. Meşur Ahmet de 2023'te vefat etti...
Üçüncü oğluna Mevlüt adını koydu. Mevlit Kandilinde doğanlara genelde bu isim veriliyor. Kelarzımanın Mevlüt, Kelahmetlerin Abdullah kızı Şerife ile evlendi. İki kızları oldu, ikisi de Anıtkaya dışına gelin edildi.
Ve Kelarzımanın en küçük oğlu Cemil... Mesleğinden dolayı 'Cemil Hoca' olarak bilinir. Çerçilerin Halil kızı Kezban ile evlendi. Uzun yıllar öğretmenlik yaptıktan sonra emekli olup Anıtkaya'ya geri döndü. Bir kız, iki oğlan çocukları var. Kızları Seviye Anıtkaya dışına gelin oldu, küçük oğlu Halil de Anıtkaya dışından evlendi. Büyük oğlu Ahmet, Bidakgenin Aziz kızı Fikriye ile evlendi. Fikriye ile Ahmet, dipte akraba çıkıyor...
Diğer bütün Arzımanoğulları gibi Hacıların soyadı da AZBAY...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder