Arapoğlular

 

    Bazı büyüklerin anlattığına göre Eğret Köyüne ilk gelip yerleşen Araplar sülalesiymiş, onları Hacılar (Arzımanoğulları) takip etmiş. Belgesel karşılığı olmayıp sadece söylentiye dayanan bu bilginin gerçeklik payı olabilir. Şimdilik en eski kaynak olan 16. yüzyıl Tahrir Defterine göre hem 1530, hem 1570 yılları Eğret ahalisini gösterir listelerde 'Arap oğlu' ve 'Arap kardeşi' ifadelerine rastlanıyor. Buradaki 'Arap'ın kişi veya sülale yahut ırk adı olup olmadığı tartışılabilir; ama şu bir gerçek ki Eğret'te 16. yüzyılda Araplar var...

    19. Yüzyıl vergi mükelleflerini gösteren 1830 tarihli listenin 14. hanesi de yine Arapoğlulara ait... 80 Haneli Eğret'te bu sırayı işgal etmek, o sülalenin burada köklü olduğuna işaret kabul edilebilir...

    Arapoğlu İsmail

     Bu belgeye göre Arapoğlu hanesinin reisi, Arapoğlu İsmail'dir. 1795 Yılında doğan İsmail, 'uzun boylu, kara sakallı' biri olarak tarif edilmiş. Mustafa, Mehmet ve İsmail adlarında üç oğlu var. En küçükleri İsmail, 1824 yılında doğmuştu; 1839 yılında, 15 yaşındayken vefat ettiği not düşülmüş...

    Ortanca Mehmet 1821 doğumlu... 1844 Yılında doğan Ayşe adında bir kızından haberimiz var. 'Gara Ayşa' denilen bu kadından başka Arapoğlu Mehmet'in 20. yüzyıla ulaşan çocuğunu bilemiyoruz...

    Arapoğlu İsmail'in büyük oğlu Mustafa ise 'Sarı Mustafa' diye bilinecektir. Şu an Anıtkaya'da bilinen Araplar (Tok-Kurt-Sargın)ın atasıdır...

    Arapoğlu Mahmut

    Arapoğlu Mahmut'un çocukları da aynı 14. haneye kaydedilmiş; çünkü Mahmut vefat etmiş, onun çocukları da kardeşi İsmail'in riyaseti altında... Arapoğlu Mahmut'un, 1810 doğumlu Hüseyin ve 1813 doğumlu Hasan adında iki oğlu bulunuyor. Bunların kız kardeşi varsa da bilemiyoruz, zira sadece vergi mükellefleri kayıtlı... Mesela 1834 yılında küçük Hasan'ın, bir vergi çeşidi olan redif askerlik kaydı yapılmış...

    Büyük kardeş Hüseyin 'uzun boylu, köse sakallı' olarak tarif edildiğini kaydedelim...

    Arapoğlu Mahmut çocuklarına 'Gavaslar' denildiği, büyük oğlu Hüseyin'in kızı Kezban'ın Gambırarifin anası olduğu söyleniyor. Dolayısıyla Dilsiz Mahmut Öztürk'in Arapoğlu Mahmut adını taşıdığını düşünebiliriz... Bununla beraber, bizim Körselimler diye adlandırdığımız, Kezban Hanımın ikinci kocasının bulunduğu hanenin asıl Gavasları oluşturduğuna yönelik de deliller var. Onlar da Selimlerin bir kolu olduğu düşünülürse, Gavasları Selimler ile Araplar arasında konumlandırmak daha doğru olur...

    Arap Molla Halil

    Çocukları aynı haneye kaydedildiği için, Arap Molla Halil'in de Araplar sülalesinden ve Arapoğlu İsmail'in kardeşi olduğu anlaşılıyor... Molla Halil'in de iki oğlu var; 1813 doğumlu Ali ve 1823 doğumlu Halil... Ali, 'orta boylu, bıyıkları yeni terlemiş' bir delikanlı olarak kaydedilmiş... Fakat bu iki oğlanın akıbetleri bilinmiyor...

    Arapoğlu Mahmut ile Arap Molla Halil'in ne zaman öldükleri bilinmiyor. 'Çakmak Emmi' diye bilinip nesli kesildiği ifade edilen Araplar kolu bunlardan biri olmalıdır.  Yalnız çocuklar büsbütün ortada bırakılmamış, yeğenlerine Arapoğlu İsmail sahip çıkmış. Onun oğlu Sarı Mustafa da emmi oğullarına sahip çıktığı, en azından isimleriyle hatıralarını yaşattığı; bugünün Araplarında Hüseyin, Ali, Mahmut, Halil adlarının yaygınlığından belli....