Bilaller

     

    1830-1840 arası Eğret nüfusunu gösterir kayıtlar düzenlenirken Tekelilerin reisi Ahmet 35, oğlu Hüseyin ise 11 yaşında olarak yazılmış... 

    Tekelioğlu Hüseyin, Ayşe Hanım ile evli idi... Kendileri hakkında başkaca hiç bir bilgimiz yok. Evlatları ile ilgili kayıtlardan edinebildiğimiz sadece bu... Ayşe Hanımın da kocasıyla akran olduğunu düşünerek doğum tarihlerini 1820 kabul etmeliyiz...

    İki kızları ve bir  oğulları var; Dudu, Atike ve Mehmet Ali... Büyük kızı Dudu, Gocamatların Ahmet Tektaş'ın dedesinin ilk hanımıdır. Doğum tarihini bilmiyoruz; ama 1884 yılında bir torun sahibi olduğu kayıtlarda var...

    Küçük kızı Atike ise 1844 yılında doğdu ve Hasan ile evlendi. Atike Hanım, Tekelilerin Gocabıyık İbrahim Taşkın'ın büyük Ninesidir....

    Tekelioğlu Mehmet Ali

    Tek oğlunun adı Mehmet Ali... Malesef doğum tarihi bilinmiyor, çünkü eski kütük düzenlenirken hayatta değilmiş. 1844 Doğumlu, Gırhasanlar/Tomanlar/Tığlıların Mehmet kızı Hafize ile evlendi. Hafize Hanım da Körüslüoğlu Ömer'in eşi Fatma Hanım ile kardeş. Yani Tekelioğlu Mehmet Ali ile Körüslüoğlu Ömer bacanak oldular. Daha açıkçası, Bilallerin Apil (Abdil Kaynar)ın  ninesi ile Garaömer (Ömer Kök) ninesi kardeş... Fakat o noktaya gelmek için epeyce bir açıklama gerekecek...

    Şimdi Mehmet Ali ile Hafize'nin çocuklarındayız.... Bir kız, üç oğlan... Kız Cemile, 1875 yılında doğdu; Mihrioğlu İbrahim eşidir. Kayıtlarda Cemile göründüğüne bakmayın, Habibe olarak tanınıyordu; bu isimle çocuklarına 'Hebbeler' denilecek... 

    Erkek çocuklarından, Ahmet soyundan gelenler TEMEL soyadını aldılar; Gocagafalar, Köressan-Gasaphalil bunlardan... Halil soyundan gelenler ise Damcılar diye bilindi... 

    Bizim konumuz, erkek kardeşlerin üçüncüsü Hüseyin...

    Bilaller

    Mehmet Ali, 1873 yılında doğan büyük oğluna kendi babası Tekelioğlu Hüseyin'in adını koydu. Hüseyin, Hacapdıramanların kızı Gülsüm Hanım ile evlendi; böylelikle Yetimlerin dedesi Hacımurat ile bacanak oldular... 

    Bundan sonra Hüseyin-Gülsüm çocukları Tekeliler yerine Bilaller olarak anılacaklardır. Böyle lakap değişiklikleriyle, özellikle evlilik sonrası sık karşılaşılıyor; bir bakıyorsunuz, adam eşinin sülalesiyle anılır olmuş...  Lakin buradaki olay tam olarak öyle değil. Hüseyin'in çocuklarına Hacapdıramanlar denilmiyor, Bilaller deniliyor. İşin tuhaf yanı, ismini veren Bilal ortada yok. Gülsüm Hanımın geçmişinde de bu isimli birine rastlanmıyor. Daha da garip durum şu, bundan sonra da Bilaller sülalesinde Bilal ismi hiç yok... Hasılı kelam bu lakabın mantığını esrarlı...

    Bilallerin Hüseyin'in altı çocuğu oldu, bunların ikisi kız... Yaş sırasına göre isimleri; Recep, Ayşe, Atike, Abdil, Mehmet Ali ve Ömer'dir. Altı çocuk babası Tekelioğlu 1920 ile 25 yılları arasında vefat etmiş. Eşi Gülsüm Hanım ise kendisinden yirmi yıl kadar sonra, 1942'de ölmüş...

    Çocuklarına gelince... 1902 ve 1903 yılında doğdukları kaydedilen kızların büyüğü Ayşe hiç evlenmeden 1985 yılında öldü. Küçüğüne  ise 'Kör Atike' diyorlardı; son zamanlarında Patlakların Sağırömer ile evlendi. Kocası öldükten sonra Bilallerin evinde 1984 yılında vefat etti... Oğlanlara geçelim...

    Ercep

    Büyük oğlu Recep, 1901 yılında doğdu diye yazılmış. Birer yıl arayla üç çocuk doğması ne kadar mümkün ise, bu bilgilerin güvenilirliği o kadardır... Anıtkaya'da bu ismi taşıyan başka birini bilmiyorum, 'Ercep' deyince her zaman tek kişi akla gelmiştir. Bu yüzden Bilallerin Ercep demek yerine, kısadan Ercep denildiğinde maksat hasıl oluyordu...

    Arapselim torunu Fadime ile everdiler Erceb'i... Fadime Hanım, Arapşükrü (Şükrü Zenger)in ablasıdır. Ercep ile Fadime arasında bir akrabalık aranırsa bulunur... Hacımurat (Yetimlerin dedesi) Ercep'in teyzesiyle evli. Fadime'nin ninesi de Hacımuratın ablası oluyor... 

    Üç kız bir erkek çocukları oldu. Büyük kızı Müzef (Muzaffere), Eselerin Yusuf eşi oldu... Ortanca kızı Hafize (Güler), önce Garadelilerin Hödükhalibana (Halil İbrahim Kızılyel) vardı, sonra Kürtırzaya... (Kürt Rıza Bilallerin mezarlığa defnedilmiş, sonradan dikilen hece taşına 'Kürt Irzası' diye yazılmış; ölüm tarihi 1958) Onun vefatı üzerine de Sığırcı Kelosman (Osman Altınbaş) ile evlendi... Küçük kızı Emine ise Gademlerin Körahmet oğlu İbrahim Çotak eşi oldu... 

    Esasında Ercebin tek oğlu, çocuklarının da en büyüğüdür, 1927'de doğdu. Oğluna, doğal olarak kendi babasının adı olan Hüseyin ismini koydu. Ercebin Hüseyin, aynı zamanda Tekelioğlu Hüseyin'in torununun torunu oluyordu. 1949 Kışında askerden izinli gelmişti... 

İzin günlerinde değirmene buğday öğütmeye gitti. 

Zemheriydi... Hava çivi gibi... 

Eğret, tarihe 'goca kar' diye geçmiş uzun süren karlı günlerden birini yaşıyordu.

Kasım'da yağan kar hala kalkmamış, Hıdrelleze kadar kalkacağa da benzemiyordu.

O yıllarda en yakın değirmenler Araplı-Gecek hattında bulunuyor... 

Yükünü arabaya yüklediğinde kar yağıyordu, Bayramgazi rampasını kavradığında şiddetlendi. Bayramgazi'ye geldiğinde ise tipiye çevirdi. 

Biraz mola verip hem kendini hem öküzlerini dinlendirdi. 

Bu arada tipi şiddetini artırdı. Buna rağmen yola koyulmak isteyince oradan 'Bu havada yola çıkılmaz' diye durdurmak istediler. 

Israr edip datdedi... 

Çirçir civarına geldiğinde tam olarak nerede olduğundan habersizdi, göz gözü görmüyordu. 

Öküzler de zorlanmaya başlamış, zaman zaman tekerler dönmez olmuştu.

Zikkeyi çıkarıp boyunduruğu serbest bıraktı. Un derdinde değil, can derdindeydi artık.

Arabayı öylece bırakıp öküzleri yedmeye başladı; ama tamamen tersi devrilmişti. Artık nereye gittiğini bilmiyordu. 

Ertesi gün buldular cansız bedenini... Mübarek Cuma günü... 

Uzunderede Yataklara doğru bir ağacın altındaydı. 

Boyunduruktaki öküzleri de yanında... 

    Ercebin Hüseyin'in donması, Eğret'in trajik olaylarından biri olarak tarihe geçti. Bu olaydan seneler sonra, Ercebin Hüseyin'in hatırasına üç kız kardeşi de birer oğluna Hüseyin ismini koyarlarken, dedelerinin dedesi Tekelioğlu Hüseyin'den haberleri var mıydı acep?

    Billallerin Ercep, oğlunun ölümünden yirmi yıl kadar sonra, 1968'de vefat etti. Hanımına 'Ercepgarısı' derlerdi, kocasının ölümünden on yıl sonra, 1978'de vefat etti...

    Apil

    Bilallerin Hüseyin'in ikinci oğlu Abdil, 1908 yılında doğdu, halk arasında 'Apil' olarak anıldı. Tekirgızılardan Gülsüm Hanım ile evlendi. Bu evlilikten onbeş çocukları olduğu söyleniyor. Bunların çoğu küçükken ölmüş, hayatta kalabilenlerin isimleri; Halil, Hafize, Hüseyin, Osman, Selahattin, Salim, Ahmet, Kerime'dir... 

    Büyük kızı ve Apil'in ninesinin adını taşıyan Hafize, Garadelilerin Yarımçakmak eşi oldu. Kerime'yi de Gobakların Seydi Ahmet oğlu Garagaş Salih'e verdiler...

    Apil'in büyük oğlu Halil 1930 yılında doğdu, Yörüklerin Hüseyin kızı Ayşe ile evlendi. Kelarzımanın Meşhur Ahmet ile bacanak oldular.... Bir kız bir oğlu oldu, Afyon'a yerleşti. Kızı Hüsniye Gobakların Celil oğlu Ahmet Kaçmaz eşidir... Oğlu Muhittin 2020 yılında vefat etti... Halil, kendisi de 2000 yılında ölmüştü...

    Diğer oğluna babasının adı olan Hüseyin ismini koydu. 1939 Doğumlu Hüseyin, Çullugızının kızı Safiye Zenger ile evlendi. Safiye Hanım'ın babası Selim, Arapşükrü ile emmi çocuklarıdır. Ayrıca bu evlilikle, Irafanın Hasan ile bacanak oldular... Erken dönemde İzmir'e yerleştiler, bir oğulları bir de kızları oldu. İkisi de Anıtkaya dışından evlendiler. Hasta oğlu ve ardından kendisi İzmir'de vefat ettiler...

    Üçüncü oğlu Osman, 1941 yılında doğdu. Gobakların Seydi Ahmet kızıyla evlendi. Garagaş Salih ile değişik usulü yapmış oldular. Zamanında şans oyunlarına düşkünlüğü sebebiyle 'Totocu Osman' diye de anıldı. Hasan, Fatma ve Hatice adında üç çocukları oldu. Anıtkaya'da Bilallerin ocağını tüttüren sadece Osman'ın oğlu Hasan Kaynar kaldı dense yeridir. Samancı, Kepçeci, Biçerci, Zahireci, Haşeşci... Uzak durduğu meşgale yok... Bilallerin Osman da 2015 yılında öldü...

    Apil'in bir diğer oğlu Salim, Ayağındaki aksaklık sebebiyle 'Topal Salim' diye lakaplandı. Apdıramanların Yeniali kızı Zele ile evlenince; dipten akrabası Tekelilerin Mahmut Taşkın; Hafızın Hayrettin Öztürk; Tökürdeklerin Mürsel As ile bacanak oldular. Evlendikten sonra İzmir'e yerleşti. İki kız iki oğlan, dört çocukları oldu, 2001'de İzmir'de vefat etti...

    1947 Yılında doğan diğer oğlunun adı Selahattin'dir. Ziraat Lisesinde okudu. İşi gereği Manisa taraflarına yerleşti ve Ödemişli Fatma Hanımla evlendi. Bu arada arıcılığa yöneldi, en azından yazları arı bahanesiyle Anıtkaya'da bulunduğunda Köyde 'Arıcı' diye bilindi. Fatma Hanım 2022 yılında vefat etti. Arıcı halen Ödemiş-İzmir taraflarında yaşıyor...

    Bilallerin Apil'in küçük oğlu Ahmet, 'Şımır' diye biliniyor... Tatıresilin kızı Azize ile evlendi. İzmir'e yerleştiler, Hülya ve Ümmühan isimlerini verdikleri iki kızları oldu. Boşandılar...  Şımır uzun süredir Anıtkaya'da yalnız yaşıyordu, 2023'te vefat etti...

    Yörüklerin Zıkıye Osman Anıtkaya'da sünnetçilik yaptığı yıllarda Bilallerin Apil Dede de onun yanında bulunur, birlikte çalışırlardı. Bu durum uzun süre devam etti... Sonra Apil Dede ne vakit vefat etti, farkedemedik. Meğer 1978'de ölmüş; ama eşi Gülsüm Hanım 80 yaşına kadar yaşadı, 1987 yılında vefat etti... Onların vefatından sonra anladık ki Apildedenin bir lakabı da Bilal imiş. Sırf bu lakaba istinaden bütün sülalesinin lakabı Bilaller olmuş... Tekelilerin Bilallere dönüşmesindeki sır bu kadar yakınımızdaymış...

    Mehmet 

    Bilallerin Hüseyin, 1908 yılında doğan üçüncü oğluna kendi babasının ismi olan Mehmet Ali adını koymuş. Halk arasında Ali'si kaldırılmış, sadece Mehmet olarak biliniyor. Bana söylendiğine göre, Apil'in büyüğü imiş. Yalnız kütükteki sıralamada Apil önceki satıra kaydedilmiş. Kayıtlardaki asıl tuhaflık, iki kardeşin aynı tarihte doğmuş görünmeleridir; doğum tarihleri '30 Kanun-u Sani 1324'... Apil ile ya ikizler, ya da kayıt yanlış...

    Bilallerin Mehmet Telli Halil kızı Ümmühan ile evlendi. Daha doğrusu Ümmühan Hanım'a iç güveyisi oldu... Önceden Hacımahmutların Veli oğlu Mustafa'ya (Kıni Mısdık) varmıştı Ümmühan...  Kınimısdık, Kazım ve Satı adında iki yetim bırakarak vefat edince dul kalmıştı. İşte Bilallerin Mehmet, Ümmühan Hanım'a bu halde içgüveyisi oldu... 

    Onların da 1937 yılında bir oğulları olunca adını Mustafa koydular. Sonra 1940 yılında Hafize adını verecekleri bir kızları oldu; 13 yaşında vefat etti... Bilallerin Mehmet 1980 yılında öldüğünde 72 yaşındaydı; eşi Ümmühan Hanım ise 1973'te vefat etmişti...

    Mustafa'nın adı, Ümmühan Hanımın ilk eşine istinaden mi konuldu bilinmez. Lakin, Bilallerin Mehmet'in oğlu Mustafa'ya 'Kınimısdık' dediler. Sonraları, yöneldiği meslekten dolayı verilen 'Demircimısdık' lakabı öncekini bastırsa da hiç bir zaman 'Bilallerin Mısdık' demediler... 

    Demircimısdık sadece metalde değil, diğer malzemeler hususunda da el becerisi yüksek biri olarak bilindi. Babası, içgüveyiliğinde bulunduğu Kınilerin evden Bilallerin yurduna taşınınca orada kendine bir dükkan açtı. Yeni nesil demirciler ortaya çıkana kadar onun dükkanı çok işlekti...

    Hacariflerin Ahmet kızı Güllü ile evlendi; Sağırların Pehlivan Ali Osman ve Göçmensüleymanın Sami ile bacanak oldular... Gülsüm, Ümmühan, Fatma, Salih ve Şaban onların çocuklarıdır...

    Bir süre Anıtkaya'da çalıştıktan sonra İzmir'e yerleştiler. Kızları; Gülsüm, Eselerin Yusuf oğlu İsa Eminç eşi; Ümmühan, Çullulardan Alosmançavuş oğlu İbrahim Haykır eşi oldular. Fatma ise Anıtkaya dışına gelin gitti...    

    Büyük oğlu Salih, Anıtkaya dışından Kezban Hanım ile evlendi. Bir kız ve bir oğlunun isimleri Gül ve Mustafa'dır. Küçük oğlu Şaban, Şeherlioğlu Ahmet Kırdar'ın kızı Dilek ile evlendi. Büşra ve Sudenaz isimlerinde iki kızı var...

    İki oğlu da çeşitli metal işlerinde yoğunlaştı. Afyon ve İzmir'de bu alanda çalıştılar. Halen Salih İzmir'de, Şaban Afyon'da oturuyor. Demircimısdık 2023 yılının sonunda İzmir'de vefat etti...

    Ömer

    Bilallerin Hüseyin'in en küçük oğlu Ömer, 1913'te dünyaya geldi. Kınimısdık kızı Satı ile evlendi. Satı Hanım, aynı zamanda yeğeni Demircimısdık (Mustafa Kaynar)ın da karınkardeşiydi... 1990 Yılında 77 yaşındayken vefat etti... Eşi Satı Hanım ise 1997'de öldü...

    İki oğulları oldu. Büyüğü İbrahim 1942 yılında doğdu. Keliban (İbrahim Dalgıç) kızı Zühre ile evlendi. Bir kız, üç erkek; dört çocukları oldu. Kızları Anıtkaya dışına gelin oldu. Oğulları Mustafa Sandıklı'da çalışıyor. Adem 2009'da, Ömer 2019'da vefat ettiler... Karı kocadan ilk vefat eden Zühre Hanım oldu, 2015'te öldü. Bilalleriniban ise 2019 yılında vefat etti...

    1948 Yılında doğan küçük oğlunun adı Yakup'tur... Kıni Kazım kızı Fatma ile evlendi... Fatma Hanımla Yakup hala-dayı çocukları olduğu unutulmamalı. İzmir'e yerleştiler, dört kız ve bir oğulları oldu. Küçük kızları ikizdir. Çocuklarının tamamı Anıtkaya dışından evlendiler... Yakup, senenin yaz aylarını Anıtkaya'da geçiriyor...

    Bilaller sülalesinin soyadı KAYNAR...