Kuyular

    1- Gadem Guyu/Kadem Kuyusu: Gademler Sülalesince kazdırıldığı düşünülüyor. Hamzaların Ali Kaya'nın şimdiki evinin hemen altında, kaya çıkıntılarının dibinde, eski asfaltın solunda kalıyor. Serenli bir kuyu idi. Son dönemlerinde sağlam kalan bileziğinden aşağıya gübür atılıyordu. Zamanla doldurulup kapatıldı.

    2- Çerçilerin Kuyu: Çerçilerin Şükrü Kupan'ın ev ile eski asfalt arasındaki bölgede serenli bir kuyu idi. 1990'lı yıllarda hala sağlam ve kullanılır durumdaydı. Suyu biraz kekremsi olduğundan içilmezdi. Zamanla kot yükselmesi sebebiyle bileziği yerle neredeyse aynı hizaya geldi. Bu yüzden varlığı çocuklar için tehlike arz ediyordu.

    3- Hacı Mahmut Kuyusu: Hafızın Çeşmenin altında bulunuyordu. Yakınındaki çeşmeler daha kullanışlı olduğundan kapanan bu kuyuyu Hacımahmutların atasının yaptırdığı düşünülüyor.

    4- Eski Hamam Kuyusu: Hamamın içinde, oranın suyunu temin amacıyla eski zamanlarda kazıldığı sanılıyor. Kullanım amacı sadece hamam ile sınırlı idi.

    5- Akbaşların Evin altındaki kuyu: Hangi  adla anılırmış, kim tarafından ne zaman kazdırılmış, bilgi edinemedik. Suyu biraz tuzlu gibi, serenli bir kuyu idi. Şimdi yerinde bir çeşme var galiba. Ayrıca bu kuyu sebebiyle o civar Guyuderesi diye adlandırılmış.

    6- Kumpir Hasanın Kuyu: Alagırda, Kinislerin Kumpir Hasanın evin denginde dolaplı bir kuyu idi. Kumpir Hasan Saya tarafından kazdırılmış. Şimdi yerinde Ziraat Teknisyenliği var.

    7- Yeşil Cami Kuyusu: Cami avlusunda, abdest ve genel temizlik ihtiyacına binaen kazılmıştı. Şebeke suyundan sonra ihtiyaç kalmadı.

    8- Goca Cami Kuyusu: 20. Yüzyıl başlarında yapılan caminin avlusuna kazılmış.

    9- Yeni Cami Kuyusu: Caminin yanında, yolun kenarında dolaplı bir kuyu. Kelsaleğin Kuyu da derlerdi. Aharlarla kuyu arasında iki ak kavak dikkat çekerdi.

    10- Arap Hüseyinin Kuyu: Kasapların Arap Hüseyin Eser'in evinin altında dolaplı bir kuyu idi. Adıyla anılan kişi tarafından kazdırılmış.

    11- Böbülerin Kuyu: Böbülerin evin tam karşısındaki meydana, onların öncülüğünde mahalleli tarafından kazdırılan dolaplı kuyu. Şebeke suyundan önce her türlü ihtiyaç için kullanıldı. Dolap bilezik ve direkleri hala duruyor.

    12- Hacımahmutların Kuyu: Söğütçükte Hacımahmutların yurtlarının tam ortasındaki meydanda; basit duvarla çevrelenmiş dolaplı bir kuyu idi. Doldurulup kapatılmamış; yeri, yenilenen fırının dibinde belirlenmiş vaziyette.

    13- Gobakların Kuyu: Apak Mevlüt Kupan'ın evin tam karşısındaki meydanda dolaplı bir kuyu idi. Hatiplere de nispet ediliyor, malum Gobaklar da Hatiboğlu; ayrıca Hatiplerin eski evleri de orada...

    14- Hacıların Kuyu: Hacıların Odanın önünde, şimdi Kuran Kursu bahçesinin tam köşesinde dolaplı bir kuyu idi. Delinorilerin Kuyu diye de anılırmış.

    15- Daldalların Kuyu: Pazaryerindeki eski Belediye dükkanları ile Terzi Topalın dükkan arasında dolaplı kuyu. Daldallar tarafından kazdırılmış. Eyüpçetinin dükkan varken, kovayla meşrubat sallarmış.

    16- Hacı Abdil Kuyusu: Hacapdıramanlar tarafından kazdırılan bir kuyu. Cıldırın dedesi adını taşıyor. Şimdilerde Cıldırın İbrahim Keleş'te, dedeleri ve babası sevabına kuyuyu çeşme olarak canlandırma tasarısı var...

    17- Zencirliguyu: Son dönemde bütün kuyular zincirli imiş; ama demek ki bu kuyunun zinciri diğerlerinden farklı bir şeye sahipmiş. Keflinin Petrolü aştıktan sonra yolun solunda kalıyor. Tam burada Omarcıkların Şoför Halibramın arabası devrilmiş, 1966 yılında. Ölü yok; ama araç çok kalaba olduğundan yaralı sayısı fazlaymış.

    18- Çadırayak Kuyusu: Keflioğlu Petrolün tam karşısındaki derede.

    19- Hatiplerin Ağıl Kuyusu: Örenlerde Hatiplerin Ağıl yanında.

    20- Gobak Kuyusu: Gobaklar adıyla anılan üç kuyudan birisi, Üçgöz Köprü civarındakidir. Zeliha Ninenin hayratı olduğu söyleniyor.

    21- Körguyu: Suyu çekilmiş, kurumuş kuyulara körelmiş anlamında kör kuyu deniliyor. Kimin kazdırdığına dair bilgi yok. Yalnız, daha körelmeden önce suyunun Kelsaleğin kuyudan geldiği, yanlışlıkla düşürülen bir elma deneyiyle anlaşılmış...

    22- Davılcı Arifin Kuyu: Hacıların Davılcı Arif Azbay adına kendisi öldükten sonra oğlu Süleyman Azbay tarafından kazdırılmış, Bağların altında serenli bir kuyu.

    23- Çorbeciguyusu: Hacellerin atalarının kazdırdığına dair bir rivayet var. Direği, sereni, zinciri ile ayakta kalabilen ender kuyulardan biridir.

    24- Alimenin Kuyu: Kayalarla Şavalın Fidanlık arasında, eski asfalt kenarında serenli bir kuyu... Harman zamanında çok işlevsel olurdu... Kazdıran hayır sahibi bilinmiyor; ancak Alime adlı bu kadının Mollahmetlerden biri olduğu tahmin ediliyor...

    25- Beygirlinin Kuyu:

    26- Tekelinin Kuyu:

    27- Büzük Halilin Kuyu:

    28- İdirizlerin Kuyu:

    29- Gobak Kuyusu: Gocagedikte, Fasılhüyüğü ardındaki Gobakların kuyu, dolaplı. Gobak kuyularının ilkidir. Hatiboğlu Gobak Hasan Dede burayı kazdırırken oğlu İbrahim'i aşağı sallarmış. Urgan kopması sonucu bir kaza yaşanınca Bükürlerden aldığı gösterişli bir öküzü kurban kesmiş. Koca tarlanın ortasına kazdırdığı kuyunun çevresini böylece kuyu merası olarak vakfetmiş. Ayrıca bu kuyunun bakımı amacıyla 9-10 dönümlük bir tarlasını vakfettiği anlatılıyor.

    30- Gavas Guyusu: Söğütcük ilerisinde, Dandır yolu üzerinde solda. Direği yıkılmış, sereni yere serilmiş. Onun yerine Gavasın Ismeyil (İsmail Sargın) adına artezyen kuyusu açılmış.

    31- Gocagulağın Guyu: Söğütcük girişinde derin bir dolaplı kuyu idi. Suyu soğuk olduğu için; henüz buzdolapsız Ramazanların iftarına yetiştirmek üzere millet eşek sırtında su kuyruğuna girerdi.

    32- Hacıarifin Guyu; Söğütcük merasının ortasındaki serenli kuyu. Veyislerin Hacı Arif tarafından kazdırılmış. Kuyunun yerine, Hacı Arif'in oğlu Ahmet Varlı çeşme yaptırmıştı.

    33- Goca Guyu: Söğütcük zemin seviyesinin en düşük yerindeki serenli kuyu. Su seviyesi en yüksek kuyu idi. Baharda elini uzatsan tası doldururdun.

    34- Çolak Ömerin Kuyu: Selimlerin Çolak Ömerin hayratıdır. İskeleyolu ile Gocagır arasında, Gocagıra yakın noktada, serenli...

    35- Haytanın Kuyu: Şimdi Anıtkaya sınırları dışında kalmış kuyulardan biri. Bir vakitler Eğret hudutları dahilinde bulunan Susuz Osmaniye'nin hemen ötesinde İhsaniye yolundadır. Hala kullanılan serenli bir kuyudur. Haytanın babası veya dedesi tarafından kazdırıldığı düşünülüyor.

    36- Aliyenin Kuyu: Veyisler/Garmenler kızı, Emirhanlar gelini Aliye Ninenin hayratıdır. Üyüğü geçtikten sonra eski asfaltın sağında bulunan serenli bir kuyu idi.

    37- Gulizin Kuyu: Gocaguliz Ali Osman Uysal tarafından yaptırılmış. Ortası delik koca bir doğal taş bilezik olarak kullanılmış serenli kuyudur. Akkaya/Daştarla'da Şeytanhasan'ın bahçe önündedir. Bileziği doğal bir tapa gibi ağaç köküyle kapatılmış. Tam karşısında yolun öbür yanında torunu Kadir Haykır tarafından yaptırılan bir çeşme şu anda köyün içme suyunun büyük bir bölümünü karşılıyor.

    38- Bödünün Kuyu: Gocagulizin kuyu karşısında onun damadı Bödü Mehmet Sağlam tarafından yaptırılan serenli kuyu. Şu anda kalıntısı bile yok, ama kullanıldığı zamanlarda yakınlarına Bödümehmet harman dökerdi. İki kuyunun birbiriyle karıştırıldığı da söyleniyor.

    39- Hassönlerin Kuyu:

    40- Kelsaleğin Guyu: Hacıların Ağıl yanında olduğu için bu kuyuya da Hacıların Guyu dedikleri olur. Ne zaman kazdırıldığı bilinmiyor, Kelsalekden daha eski olabilir. Çok derin, dolaplı bir kuyu. Diğer kuyular gibi su tabanından çıkmaz; bileziğin 3-4 metre aşağısındaki duvardan bir şelale gibi aşağı akar. Bir zaman tabandaki deliği hasırla tıkamışlar, su bileziğine kadar dolmuş diye duydum. Ayrıca bazı gözükaralar, kova olmadığını görünce şelaleye kadar inip su alırlarmış. Mesela Gambırtevfik oradan bardakları doldurmuş; Patırın Hasan da yemenilerle su almış. Tabanı hasırla yahut yapağılarla tıkayan kişi de Hasan'ın babası Patır (Ahmet Yırgal) imiş...

    Tabanı çok derinlerde bu kuyuya dair anlatılan daha ilginç bir husus ise onun suyunun başka bir kuyuya kaynaklık ettiğiyle ilgilidir. Ne zaman yaşandıysa, bir gün biri herhalde su alırken elma düşürmüş. Nasıl olduysa oradan Körguyuya geçmiş, düşürdüğü elmayı çektiği kovanın içinde görünce Körguyunun suyu, Kelsaleğin kuyudan geldiği anlaşılmış...

    41- İmranguyusu: Yeni mezarlık yanından giden Dağ yolunun solunda kalır. O mevki de bu kuyunun adıyla biliniyor. İşoflar sülalesi ataları tarafından kazdırılmış dolaplı bir kuyudur.

    42- Daldalların Kuyu: İmranguyusu yakınlarında serenli kuyu. Daldalların hangisinin hayratı olduğu bilinmiyor, tamamen kapalı durumda.

    43- Iraziyenin Guyu:

    44- Böbülerin Guyu: Göğemderede Böbülerce kazılmış serenli kuyu.

    45- Çatalın Guyu: O mevki de bu isimle biliniyor. Hatta yanındaki höyük Çatalınkuyuhöyük olarak kayıtlara geçmiş. Çatalların atası tarafından yaptırıldığı düşünülüyor. Seren düşmüş, geriye direğin bir kısmı kalmış. Kuyu yerinde şimdi artezyen var.

    46- Gobak Guyusu: Gobak Hasan Dede tarafından vakfedilen üç kuyudan biri de Bağlar mevkiinde. Çevresi bir zamanlar çok geniş olan bu kuyu daha çalışırken torunları tarafından daraltılmış. Şimdi kullanılmayan kuyunun yalnız direk ve sereni kalmış.

    47- Hacamedin Guyu: Emiralanoğlu Hacı Ahmet'in hayratıdır, zamanla bulunduğu mevki de aynı isimle anılır olmuş. Hayır sahibi Hacı Ahmet, Aliye Ninenin kayınpederidir.

    48- Gambırarifin Guyu: Gambır Arif Öztürk bu kuyuyu kendi tarlasına kazdırıp çevresini vakfetmiş. Yolun çatallaştığı noktada şimdi artezyen kuyusu bulunuyor.

    49- Tüfekçi Kuyusu:

    50- Ardıçlıguyu: Mandıra mevkiindeki serenli bir kuyu. Adını, üzerine seren yerleştirilen ağaçtan almış. Rivayete göre kazılan kuyu yakınında büyük, çatal bir ardıç ağacı varmış. Seren direği olarak o ağacı kullanmayı uygun görmüşler. Hem ağaç sağ kalmış hem de hazır bir direk kolaylarına gelmiş. 

    51- Gulizin Guyu: Gatçayır'da Gocaguliz Ali Osman Uysal tarafından kazdırılan serenli kuyu.

    52- Daldalların Guyu: Gatçayır'daki üç kuyudan biri olan bu serenli kuyuyu da Daldalların hangi bireyi hayratı olduğu bilinmiyor.

    53- Beylik Bahçesi Kuyusu:

    54- Terlemezin Kuyu:

    55- Zelihanın Kuyu: Atmezarından Çayırlara, bir yanında gıran diğer yanında tarlalar olduğu halde ilerleyen yol üstündeki dört kuyunun üçüncüsüdür. Hacizekeriye eşi Zeliha Hanımın hayratı olan bu kuyu serenlidir.