Muslular

    Bayat Boyu aşiretleri ekseriya Kuzey Suriye ve Irak bölgelerine yerleşip zaman zaman Anadolu içlerine doğru göç hareketlerini sürdürdüler. En büyük göç dalgası 18. yüzyıl başlarında 3. Ahmet döneminde gerçekleşti. Bu dönemde Muslucalı ve Muslulu Aşiretleri Emirdağ Merkez ve Suvermez, Ağılcık, Dağılgan, Ekizce, Kuruca, köylerine yerleştirildiler. Bu zorunlu bir iskan olmadığı için, topluluğa bağlı bazı insanlar bu köylerden ayrılıp başka yerleşim yerlerine de gidiyorlardı.

    Yusuf, 19. yüzyıl ortalarında Çatalçeşme Çiftliğindeydi. Emirdağ'ın hangi köyünden geldiği ve ana babasının kimliği hakkında bilgimiz yok. Muslulu Aşiretinden olduğu ve Emirdağ istikametinden geldiği için 'Emirdağlı' diyorlardı. Kendisiyle birlikte birkaç aile daha vardı birlikte göçtükleri... 

    Gülsüm Hanım ile evlendi. Satı, İbrahim ve Abide adında üç çocuğunu biliyoruz. Diğer Muslular da çoğalıyordu. Bu çiftlik dar geliyordu artık... Yakındaki Eğret Köyüne yöneleceklerken Yusuf vefat etti. Bu arada büyükleri Satı'yı bir başka Muslulu Mehmet ile everdiler. İhtimal onlar Dandır tarafına yöneldi.

 'Emirdağlı İbrahim' anası ve küçük kardeşini de alarak Eğret'e gitti. Yanlarında bir de kuzeni Hüseyin ile onun kardeşi Ayşe vardı. Emirdağ'dan birlikte ayrıldıkları Muslulardan bazıları kendilerine başka bir istikamet belirlemiş, bazı bekarlar da yerleşim yerlerine değil dağlara yönelmişlerdi. İbrahim, kuzenlerini onlara bırakmayıp yanına almıştı, böylece Eğret'e geldiler...

    Eğret'teki adı da 'Emirdağlı İbrahim' idi. Buraya uyum sağlamaları uzun sürmedi. Muslulu İbrahim ve Muslulu Hüseyin birbirinden ayrılmadılar. Eğretliler ikisine birden 'Muslular' dedi. Şimdi Musluların Eğret macerasına bakalım...

    Öncelikle birlikte geldikleri Hüseyin ve Ayşe kardeşler... Kütükte bu iki kardeş, İbrahim'in üvey kardeşi diye belirtilmişler. Ana veya baba adlarından birisi eşleşse üvey kardeş olduklarını düşünebiliriz, oysa tamamen farklı kişilerin çocuğu görünüyorlar. Bu yüzden Emirdağlı İbrahim ile bunlar olsa olsa manevi kardeş yahut emmi çocuklarıdır...

    Aslında İbrahim ile bunların yakınlık derecesinin çok da önemi yok, zira iki kardeş Eğret'te kalıcı olmayacaklar. 1891 Doğumlu olduğu belirtilen Hüseyin'in, daha evlenme fırsatı bulamadan ölüm kaydı düşülmüş. 1910'dan önce vefat ettiği sanılıyor... Onun küçük kardeşi  1896 doğumlu Ayşe ise, Söylemezoğlu Ali Osman ile evlendi. Gociban ve Dıkmanın emmisi olan Ali Osman 1911'de şehit oldu. Kocasının şehadet haberi gelince Eğret'te kalamadı. Çatalçeşme'ye geri döndü. Sonra Köprülü'de kocaya vardığı söyleniyor. Akıbeti hakkında malumat yok...

    EMİRDAĞLI İBRAHİM 

    Emirdağlı İbrahim, Çatalçeşme'de 1879 yılında doğdu. Eğret'e geldiklerinde Amcalardan Yusuf kızı Ayşe ile evlendi. Kardeşi Hanım'ı da Alemdaroğlu İbrahim'e (Garadelinin abisi)ne verdi. Bütün bunlar elbette bir anda olmuyor ve annesi Gülsüm Hanımın nezaretimde gerçekleşiyordu. İki kardeşin evliliklerini birlikte zikretmemizin sebebi de budur; Gülsüm bazı tanışıklıklar, dostluklar yoluyla bunları başgöz etti. Yoksa Amcaların Yusuf, İbrahim'i nereden bilsin de kızını versin; İbrahim Alemdaroğlunu ne bilsin de kardeşini ona versin... 

    Dünür olunan bu iki Eğretli ailenin kendi aralarında önceden kurulmuş bir bağ zaten vardı. Amcaların Yusuf'un karısı ile Alemdaroğlunun anası kardeş. Yani Emirdağlı İbrahim'in kaynanası ile Alemdaroğlu İbrahim'in annesi kardeş... Ya da şöyle diyelim; eniştesi ile karısı teyze çocuklarıdır... Takgasların Murat kardeşi olan bu iki hanımla Muslulu Gülsüm Hanım dostluk kurarak oğlunu ve kızını ikisinin çocuklarıyla evermiş olabilir... 

    Hanım kızını verdiği Alemdaroğlu İbrahim Cihan Harbinde şehit oldu... Geride Abide ve Zehra adlarında iki yetim kız bıraktı. Anaları Muslulu Hanım da 1932'de vefat eden bu iki kızın küçüğü Zehra, Urganlı Mustafa Öncül'ün eşi; Abide de Osmanköylü Garahmetin (Ahmet Özdemir) eşi oldular... Abide Özdemir 1999, Zehra Öncül de 2011 yılında vefat ettiler...

    Musluların Emirdağlı İbrahim'e dönelim... Ayşe Hanımla evlendilerdi...  İkisi kız üçü oğlan olmak üzere beş çocukları oldu.  En büyükleri ve en küçükleri kız... Büyük Satı Dandır'a, küçük olan Fadik de Bayramgazi'ye gelin edildi...

    Üç oğlunun küçüğüne Yusuf adını verdi. Bu, hem kendinin hem de eşinin babası adı oluyordu. 1916 Doğumlu olan Yusuf'a 'Çürük Yusuf' veya 'Çürüğün Yusuf' derlerdi. Gılindir Mustafa kızı Hanife ile evlendi; Tevfike ve Ayşe adında iki de kızı oldu... Sebebi bilinmiyor, 1942'de intihar etti Yusuf... Eşi Hanife, bundan sonra Arapşükrü eşi olacaktır. Kızlarından Tevfike'yi, Gademalinin Kazım'a; Ayşe'yi de Kelhasanın Ali'ye verecekler... 

    Ortanca oğlu Akif, Kütahya'da yerleşti, evlendi. Mehmet, Zeki, Kutlu ve Mutlu adında oğulları olduğu öğrenildi. Efe soyadını aldığı ve orada vefat ettiğinden başka bilgi edinemedim...

    Gavur Ali

    İbrahim'in Eğret'te kalan büyük oğlu Ali'dir. 1902'de doğdu. Amcalar Süleyman kızı (dayısının kızı) Azime ile evlendi. Azime Hanım Godalyusuf ile Kelmehmetin kardeşidir; ayrıca Musluların Ali, bu kardeşlerin ablası Satı eşi olmasından dolayı Omarcıkların Mehmet (Şoförhalibram babası) ile de bacanaktır... 

    Ali ile Azime Hanımın da ikisi kız beş çocukları oldu. Büyük kızına annesinin adı Ayşe ismini verdi. Ayşe, önce Seydiçavuşun ortanca oğlu Yaşar Yavuz'a vardı. Onun erken vefatıyla dul kalınca Sağırların Hamza (Sancak) ile evlendi, 2004 yılında vefat etti... Küçük kızı Sare ise Yeşilömerlerin Ramazan Fidan eşidir...

    1935 Yılında doğan büyük oğluna babası İbrahim'in adını koydu. İbrahim, Cuma Camisi tamiri sırasında duvardan düşünce ayağı aksadı. Bu yüzden kısaca 'Topal' diyorlardı. Eğret dışından Huriye Hanım ile evlendi ve üç çocukları oldu; Adem, Birsen, Azime... Birsen ve Azime Mandahmetin Salim ve Hasan kardeşler ile evlenerek elti oldular... Adem ise, Kirtyusuf (Yusuf Aydın) kızı Selman ile evlendi, oğulları; İbrahim, Erdal ve Serdar... Adem, Kütahyalı hanımlarla everdiği çocukları ve torunlarıyla Anıtkaya'da oturuyor... Babası Gavuralin Topal 2019 yılında vefat etti...

    Ortanca oğlu Halil 1937 yılında doğdu, Mihrioğlu (Mehmet Eşit) kızı Nuran ile evlendi. Gocibanın Mahmut ile bacanaklardır... Anıtkaya Belediyesi temizlik işlerinden emekli olduğu için 'Çöpçü Halil' diye bilindi. Dördü kız, beş çocuğu oldu. Kızları Azime, İnazlı Yaşar Kurnaz eşi; Meryem, Tellilerden Kuşçu Mustafa Öztürk eşi; Refiye, İnazlı Bekir Çilenti eşi; Azize de Körhocaların İbrahim Varlı eşidir. Tek oğlu Halil Tevfiklerin Muhittin kızı Pınar ile evlendi; Mehmet Ali, Umut ve Şerifenur adlarında iki oğluyla bir kızı var. Annesiyle babası 2017 ve 2018'de peş peşe vefat ettiler, Halil çocuklarıyla Anıtkaya'da oturuyor...

    Musluların Ali'nin küçük oğlu Mustafa, 'Cılı Mısdık' olarak bilindi. Dandır'dan Kezban Hanım ile evlendi. Afyon ve İzmir'de uzun yıllar gece bekçiliği yaptı. Biri erkek dört çocukları oldu; bunlar Ali, Azime, Ayşe ve Serpil'dir. Bir ara yazları Anıtkaya'da geçirdiyse de Cılımısdık son dönemde İzmir'de yaşıyor...

    Eşi Amcaların kızı Azime Hanım 1980, Musluların Gavurali ise 1985 yılında vefat ettiler...

    GAZİLER

    Hatırlanacağı üzere Emirdağlı İbrahim'in Satı adında bir de ablası vardı. 1876 Yılında doğan Satı, yine Emirdağlı Muslulardan Mehmet ile evlendi. Katıldığı savaşlar sebebiyle kendisine 'Gazi' lakabı takılan bu Mehmet, işte Gaziler sülalesinin atasıdır. 1901 Yılında Hasan adını verdikleri bir oğulları oldu. Yalnız bütün bu anlatılanlar Eğret'te mi yaşandı bilinmiyor. Hasan doğduktan sonra eşi Gazi Mehmet'in ölümü üzerine Satı Hanım, Eğret'e kardeşinin yanına gelmiş olabilir; çünkü 1904 kayıtlarında bunların izine rastlanmıyor... Eğretlilerin 'Gazigarısı' dedikleri Satı Hanım, 1949 yılında vefat etti...

    Hasan ise Daldalların Ahmet kızı Şerife ile evlendi. Şerife, Sarasan ve Delişükrünün  ablalarıdır. Kısaca 'Şerif Nine' derlerdi... Üçü kız yedi çocukları oldu... 

    Büyük kızı Gülsüm 1925'te doğdu, Hatcamemet eşidir; 1982'de vefat etti... ortanca kızı Feride 1926 yılında doğdu, Dedelerin Hamdihocaya vardı, Küpçünün anasıdır; 1992'de vefat etti...  Küçük kızı Ümmühan ise Takgasların Abdullah Öncül ile evlendi, 1998 yılında vefat etti...

    Büyük oğlu Cemal 1933 yılında doğdu, Araplarınn Şükrü kızı Satı ile evlendi. Olcaklı Musahoca ve Çakalın Süleyman ile bacanak oldular... İki çocukları oldu; kızı Mübahat'ı Yozgunun Osman Azbay'a vermişti, 1993'te vefat etti... Oğlu Necati'ye kısaca 'Pate' derler. O da Bacılardan Burukhüseyin kızı Fadime ile evlendi ve üç çocukları var: Saadettin, Sebile ve Cemal... Sebile, Körahmetin Zeynel'in Adem Çotak eşidir... Saadettin Siçanalinin kızı Arzu ile, Cemal da Çunkuahmetin kızı Ayşe ile evli... Gazioğlunun Cemal 2001 yılında vefat etti; oğlu Pate çocuklarıyla Anıtkaya'da yaşıyor...

    Oğullarından ikincisi Mehmet... Dandır'dan evlendi ve Afyon'a yerleşti. Belki Dandır'a giden Muslular kanalıyla, eşiyle akrabalık bulunuyordur... Afyon'a yerleştikten sonra oralı gibiydi, bu yüzden hakkında çok bilgi yok. Çocukları; Sefa, Halil, Huriye ve Gülsüm halen Afyon'da yerleşikler, kendisi 1999 yılında vefat etti...

    Üçüncü oğul Halil 1941 yılında doğdu, 'Kel Hoca' diye bilinirdi. Keçilerin Ali kızı Emine ile evlendi. Ayağındaki aksaklık nedeniyle kadınların 'Topal Emine' dediği bu hanımla evliliğinden üç oğulları oldu: Hasan, Ekrem ve Şevket... Kelhoca 1996, eşi Topalemine ise 2014 yılında vefat ettiler. Oğlanlar İzmir'e yerleşmişlerdi; sonradan büyük oğlu Hasan dönüp tekrar Anıtkaya'ya yerleşti. En küçükleri Şevket 2022'de İzmir'de vefat etti. Uzun zamandır solunum rahatsızlığından muzdarip olan Hasan ise 2023 yılında vefat etti. Dayısının kızı Hasibe ile evli olan Ekrem halen İzmir'de... 

    Gazioğlu Hasan'ın en küçük oğlu Hidayet'e gelince... 1951 Yılında doğdu, Olucak'tan evlendi. Hasan, Ramazan ve Ümit adında çocukları oldu. Hasan ile Ümit benzer şekilde 1991 ve 1993 yıllarında vefat ettiler... Ramazan ise Çakırosmanın Mehmet kızı Fatma ile evlendi... Hidayet ile eşi ayrıldıktan sonra, Ramazan annesiyle Anıtkaya/Olucak'ta yaşıyor... Hidayet yeniden evlendi ve 2022'de vefat etti..

    Hepsinin babası Gazioğlu Hasan 1968 yılında vefat etti. Eşi Daldalların Şerifnine ise 1985'te öldü...

    ***

    Muslulu aşireti mensubu Emirdağlı İbrahim ve Gazi Mehmet çocuklarına 'Muslular' deniyor. İbrahim çocukları soyadı kanunu sonrası 'EFE' soyismini alırken; Gazi oğlu Hasan çocukları, diğer bir deyişle 'Gaziler', 'YILDIZ' soyadını aldılar...

Mihrioğlular

     

    Deliosmanoğlu Ali'nin altı çocuğuna tekrar bakalım; üç kızın durumu şöyle... Beş kardeşin de ablası olan büyük kızı Şerife, 1850 yılında doğdu. Emiralilerin Mehmet'e vardı, Yeşilömerin anasıdır... 1859 Yılında doğan ortanca kızı Fatma, Danaoğlu Hüseyin'e vardı; Şapgöbek ve Dananın Hüseyin'in nineleridir... Küçük kızı Ümmü'ye Emeti de derlerdi, 1860 yılında doğdu. Omarcıkların Ömer ile evlendi, sonra kendi adı Omarcıkların bu kolunun sülale adına dönüştü. Emetinin Dikhasanın ninesidir...

    Oğlanlara gelelim... Deliosmanın kardeşi adını alan küçük oğlu Hüseyin, Hasan kızı Gülsüm ile evlendi. İbrahim ve Ali Osman adında iki oğulları oldu. 1889 ve 1891 doğumlu bu iki kardeş evlendiler ama çocuk kaydı yok, haklarında başka bilgi de bulunmuyor. Yaşları ve çağın şartları gözönüne alınırsa Cihan harbi kayıplarından oldukları söylenebilir. Zaten babaları da 1908'de vefat etmişti, o kapı kapanmış oldu...

    Ortanca oğlu Süleyman da Fatma Hanım ile evlendi, onun tek oğlu Ali ileride Cingenali olarak lakaplanacak ve çocuklarının oluşturduğu sülale Cingenaliler diye bilinecektir...

    Büyük oğlu Osman'a gelince... İbrahim kızı Mihri/Mihriye Hanım ile evlendi. Eğret dışından olduğu tahmin ediliyor Mihri Hanım... Az rastlanan bir isim olarak 'Mihri'nin Eğret'te ilginç bulunduğu kesin...

    Bir kız bir oğlan, iki çocuklarından haberimiz var. Ölen kalan olduysa, yahut kızlardan Eğret dışına gelin olan varsa bunları bilemiyoruz. Kızı Kezban 1855'te doğdu ve Alemdaroğlu/Kekliklerin Mehmet ile evlendi. Bu Mehmet, Tellal Dayı diye bilinen Alemdaroğlu Hüseyin'in abisi, Kekliklerin Kelalinin de dayısıdır... 

    Mihri Oğlu

    Kezban'ın kardeşi İbrahim ise 1877 yılında doğdu... Aralarında bu kadar yaş farkı olması, bu arada bazı kardeşlerinin ölmüş olabileceği kuşkusuna yol açıyor. Yahut da kız kardeşlerin Eğret dışına gelin gitmiş olabileceklerine... Aslında bu senaryoya uygun bir rivayet var...  

    Duyduğuma göre üç kız kardeş daha varmış, bunlar Dandır, Karacahmet ve Beşkarış'a gelin gitmişler. Sadece Dandır'a gelin olanın adı Şerife olduğu bilgisi bugüne gelmiş, diğer ikisinin ismi bilinmiyor... Buraya kadarki Dandır, Karacahmet ve Beşkarış'a giden üç kız olayı tamamen şifahi anlatımlardan derlendi. Yazılı belgeye dayanmadığı için tutarsızlıklar fazla görünüyor; ancak bu durum, olayın büsbütün gerçek dışı olduğunu göstermez. Sadece anlatanlar, bağlantı noktalarında yanılmış gibi görünüyor. Kanaatime göre bu üç kız, Osman-Mihri çocukları değil; Osman'ın halaları olan Emine, Şerife ve Ayşe'dir ve Kethüda Osman'ın kızlarıdır... Hani şu, babaları öldüğünde henüz küçük yaşta olup da abilerinin vasilik yaptığı kızlar...

    Dandır'a giden Şerife hakkında elde kalan bilgiler şöyle: Adını Şerife koydukları bir kız çocuğu dünyaya gelir. O Şerife'nin de beş çocuğu olur. Kamil, Mehmet Ali, Selahattin, Cemile...  Cemile, Dandırlı Kemiklerin Ahmet (Çetinkaya) ile evlendi, Ramazan adında bir oğlu var... 

    1906 tarihli bir mahkeme kaydından 'Deliosmanoğlu İbrahim',  Kezban ablasının kızı Satı'nın Dandır'a gelin olmasında aracılık yaptığı anlaşılıyor. Aslında Mihrioğlu İbrahimin  yaptığı, iki yeğenini, yani ikinci kuşaktan teyze çocuklarını başgöz etmekten başka bir şey değilmiş...

    Üyük (Beşkarış)  köyüne gelin giden kızın adı bilinmiyor; ama Emine veya Ayşe olduğunu biz biliyoruz... Osman adını verdikleri bir oğlu oldu. Kayınpederinin adı da olabilir; ama babasının adının Osman olduğu unutulmamalı. Osman da evlendi, onun da bir oğlu oldu; adı Resul... 1960'lı yıllarda Almanya'ya giden Resul, kesin dönüş yaptı, şu anda Beşkarış'ta yaşıyor.

    Karacaahmet'e gidenle birlikte üç köydeki; Dandır, Karacaahmet ve Beşkarış'ta onların kurduğu ailelerin çocuklarına 'Mihriler' denilmesi kafaları karıştırabilir. Acaba Osman/Mihri kızı mıydı bunlar diye kuşku duymak doğaldır. Lakin Eğret'teki Mihrioğlularla ilişkilendirildikleri için de öyle adlandırılmış olabilirler. 

    Evet, Deliosmanların Osman ile Mihri Hanımın 1877 doğumlu tek oğluna 'Mihrioğlu' dediler. Bu gayette belirgin bir lakap oldu, çünkü başka bir Mihri oğlu daha yoktu... Fakat Kethüda Deli Osman'ın torunlarının bu kolundan çoğalanların sülale adına dönüşecektir bu isimlendirme...

    Söylendiğine göre Mihrioğlu İbrahim, variyet bakımından zamanının sayılı kişilerindenmiş. Bu varlığın sebebi Kethüda Osman dede olabilir... Vakti geldiğinde, Tekelioğlu Mehmet Ali kızı Habibe ile evlendi. Bu evlilikten sonra Habibe Hanım'a atfen sülaleye 'Hebbeler' dendiği de oldu. Daha önemlisi, bu evlilik sayesinde Tekelilerin Taşkın/Temel kolları ve Bilaller sülalesiyle de bir bağ kurulmuş oldu; zira Habibe Hanım, o sülale büyüklerinin kardeşiydi...

    İbrahim ile Habibe'nin beş çocukları oldu; üçü erkek, ikisi kız. Yaşlarına göre sıralarsak: Osman, Ayşe, Sultan, Mehmet, Hasan Hüseyin...

    Mihrioğlunun Cihan Harbinde şehit olduğu anlaşılıyor. Torunları Onun Çanakkale'de kaldığını söylüyor, listede adına rastlayamadım; büyük ihtimalle başka bir cephede şehit oldu, bütün Cihan Harbini Çanakkale ile özdeşleştirdikleri için bütün şehitlere Çanakkale şehidi gözüyle bakılıyor... 

    Eşi Habibe Hanım kocasının şehadetinden sonra kırk yıla yakın daha yaşamış ve 1954 yılında seksen yaşındayken vefat etmiş... Yukarıda isimleri sayılan çocuklarına bakalım...

    Ayşe, Hacımamutlardan Gambırarif (Arif Öztürk) eşidir. Bundan sonra Gambırariflere bu lakabın yanında Hebbeler de denilecektir. Ayşe'nin ana adına işaret olarak tabii... Küçük kız Sultan da Tomanların İbrahim (Köz) eşidir...

    Mihrioğlu Kötü Osman

    Mihrioğlu İbrahim, 1897'de doğan büyük oğluna babasının adı olan Osman ismini koydu. Mihrioğlu Osman, Osmanköylü bir hanımla evlenip oraya yerleşti. Çobanlık yaptı, koyun kuzu güttü. İki oğlu olduysa da hastalanıp vefat ettiler. Bu arada eşi de vefat edince Osmanköy ile bağı kalmadı... 

    Karacahmetli Fadime Hanım ile ikinci evliliğini yaptı. Hatırlanacağı üzere Osman'ın bir büyük halası Karacahmet'e gitmişti. Fadime Hanımı buradaki yakınları vasıtasıyla bulmuş olmalı. Hatta Fadime ile Osman'ın  geniş kuşaktan hala-dayı çocuğu olduğunu düşünmek daha mantıklı... 1941 yılında Ahmet adını verecekleri bir oğulları dünyaya geldi... Ahmet'in ileride yerleşip iş kuracağı yer Kütahya olacaktır... 

    Mihrioğlu Osman'ın 1952 yılında ölümüyle dul kalan eşi Fadime Hanım, Muratanlarlı biriyle evlendi ve ondan da 'Yeni Hasan' olarak lakaplanacak Gasap Halil Temel'in dedesi doğdu. (Yenihasan sonradan Eğret'e gelip yine Deliosmanların Cingenaliler kolundan bir başka Fadime, Gasaphalilin ninesi ile evlenecektir.) Son olarak Eğret'te dul kalan Tingildeklerin damadı Yörük Tahir Akyol ile evlendi. Bu sırada kendisine 'Şalsız Nine' diyorlardı. Tahir'in de ölümü üzerine Mihrioğlu Ahmet annesini tekrar yanına, Kütahya'ya götürdü... Karacaahmetli Şalsız Nine Fadime hakkında bu kadar çok durmamızın sebebi, onun  Kethüda Osman'ın Karacahmet'e giden torunlarından olma ihtimalidir. Yani yaptığımız şey, yine Deliosmanların izini sürmek... Şalsız Nine 1977 yılında vefat etti...

    Bu arada Kütahya'da yurt tutan Mihrioğlu Ahmet Gülser Hanımla evlendi. Lütfiye, Ülkü, Sadık ve Osman adlarında iki oğlan iki kız, dört çocuğu oldu,...  Büyük oğlu Sadık, Antalya'da ikamet ediyor. Kızı Lütfiye ise İzmir'de... Küçük oğlunda babasının adını yaşatıyor, ismini Osman koymuş... Baba oğul Mihrioğlular Kütahya Sanayisinde kurdukları işlerinin yürütüyorlardı; Mihrioğlu Ahmet 2023 yılında vefat etti...

    Mihrioğlu Kötü Osman konusunu kapatmadan bir hususa dikkat çekmek gerekiyor. Baştaki Kethüda Osman'ın beşinci kuşaktan torunu olan Mihrioğlu Osman'a 'Kötü Osman' lakabı takılmasında kötü niyet aramamak lazım. Bence büyük büyük dedesinin lakabı/ünvanı olan Kethüda kelimesini 20. yüzyılda Eğret'te böyle telaffuz ettiler; diller 'Kethüda'ya dönmedi, 'Kethüda Osman' diyecek yerde 'Kötü Osman' dediler...

    

    Mihrioğlu Mehmet

    Ortanca oğul Mehmet ise 1914'te doğdu. Canalilerden Refiye ile evlendi. Dört çocukları oldu: Nuran, İbrahim, Ahmet ve Habibe. Mihrioğlu Mehmet de çocuklarına ana babasının adını vermeye dikkat etmişti. Nuran, Muslulardan Halil (Efe) eşi; Habibe de Gocibanın  Mahmut (Özen) eşi olacaktır... 

    Büyük oğlu İbrahim, Danaların Mehmet (Dalmışlı) kızı Kezban ile evlendi. Kezban Hanım aynı zamanda teyzesinin kızıdır. Bu arada Yumrukların Halil Tüplek ile bacanak oldular... Üç kızları oldu; Seviye, Gönül, Refiye... İzmir'de yaşıyorlar...

    Küçük oğlu Ahmet; Kedivelilerden İbrahim (Ildız) kızı Zeliha ile evlendi. Araphüseyinin Mevlüt Eser, Çetenin Muhittin Patlar, Tırılın Aziz Tırık, Gecegondunun Mehmet Omak ve Tevfiklerin Metin İdis ile bacanak oldular.... Onların da üç kızı oldu; Özlem, Öznur ve Yasemin... Ahmet yazları Anıtkaya'da geöiriyor..

    Mihrioğlu Mehmet, aslında yukarıda belirttiğimiz şekliyle dört çocuğunun hiç birinin mürüvvetini göremedi. Yakalandığı siroz hastalığı ilerlemişti. Küçük kardeşi Hasan Hüseyin İzmir'de tedavi ettirdiyse kurtulamadı. 1960'da vefat ettiğinde en büyük çocuğu henüz 12 yaşındaydı...

    İzmir'de öldü, orada defnedildi. Bir süre sonra unutulan mezarının tekrar bulunması da ilginçtir. Vefat ettiğinde küçük yaşlarda bulunan oğlu Ahmet, yıllar sonra hastanede çalışmaktadır. O sırada bir münasebetle hastaneye yolu düşen zamanın Mezarlıklar Müdürüne, babasının mezarının kayıp olduğunu, ziyaret ve dua edemediklerini bildirip onun bulunmasını rica eder. Vefat tarihi ve isimden yola çıkılarak kayıtlar ve taşlar incelenir ve Mihrioğlu Mehmet'in mezarı tespit edilir. Oğlu Ahmet Eşit'in gayretleriyle keşfedilen mezara, mesleği demircilik olan damadı Mahmut Özen demir korkuluk yapar. Yeni bir taş da dikilerek mezar mamur hale getirilir...

    Mihrioğlu Çete Hasan

    'Çete' lakabıyla tanınan Hasan Hüseyin, Mihrioğlu İbrahim'in en küçük çocuğudur; 1916'da doğdu... Dandırlı bir hanımla evlendi. İzmir'e yerleşip kendince bir iş kurdu. Askeri ayakkabı, postal yapım ve tamirine dair bir iş... Ağabeyi Mehmet'in sonuçsuz tedavisi ve vefatı sırasında meşgalesi bu idi... 

    Bir kız, bir oğlan iki çocuğu oldu. Çete de çocuklarına ana babasının adını koydu: Habibe ve İbrahim... Eşi kendisini terk ettiğinde çocukları küçük olduğundan evlatlık vermek zorunda kaldı. Çocukların yeni aileleri, isimlerini Cemile ve Erol olarak değiştirdiler. Mihrioğlu Çete, sonradan Yozgatlı Naciye Hanım ile evlendi. Yeğeni (Ağabeyi Mehmet'in oğlu Ahmet), ölümüne tanık olduğu yengesi Yozgatlı Naciye Hanım'dan sitayişle behsediyor... Çete Hasan, 1969 yılında İzmir'de vefat etti...

    Mihrioğlu İbrahim'in oğulları; Mihrioğlu Osman, Mihrioğlu Mehmet ve Mihrioğlu Hasan Hüseyin, soyadı kanunu ile 'EŞİT' soyadını aldılar...

Canaliler

    19. Yüzyılın ortalarında doğan Ali, Eğret'te lakabını soyadı olarak alan nadir sülalelerden birinin büyüğüdür. Çünkü kendisine 'Can Ali' diyorlardı. Böylece onun çocukları 'Canaliler' diye bilinir oldu ve soyisim olarak da 'Can'ı benimsediler. Belki de asıl Can Ali bahsettiğimiz bu kişinin dedesi filandır, 1850 doğumlu Ali de aslında bir 'Canalioğlu'dur. Öncesini tespit edemediğimiz için kendisine ilk 'Can Ali' diyeceğiz. 

    Atalarının birkaç asırlık Afyon yerlisi olduğuna dair rivayetler var; ama belgelendirilemediği için söylenti olarak kalmış. Eğret'te nispeten yeni olabilirler, zira 1831 kayıtlarında bir karşılığını bulamadım.

    Neden bu lakap takıldığına dair bir fikir oluşmadı. 'Can' sıfatı, içten ve samimi dostluklarda kullanılıyor. Bir de Alevilikte mensuplar için kısaca bu kelimeye başvurulmuş. 'Can' ile 'Ali'nin birleşimi böyle bir çağrışım da yapıyor.

    Birinci Canali

    Can Ali, Abdullah kızı Fatma Hanım ile evleniyor. Benzer kimlik bilgileri Eğret kütüğünde bulunmadığından yola çıkarak Fatma Hanımın da Afyon kökenli olduğu düşünülebilir. Üç çocukları var; kızları Emine ve Ayşe... 

    1893'te doğan Emine, Selimler/Paşagızıların Hasan oğlu Ahmet'in ilk eşidir. Çocukları yoktu, Ahmet bunun üstüne bir daha evlenince ayrıldılar. Daha sonra yine Selimlerden Gılindirmustafaya vardı. Orada da çocuğu olmamış, bu vaziyette 1970 yılında vefat etti... Ayşe hakkında bilgi yok...

    Can Ali'nin oğlu Mehmet 1897'de doğdu. Kayıtlardakinin aksine, 'Ahmet' olarak bilindiği ve öyle çağrıldığına ilişkin bilgiler var. Biz de ona uyup Ahmet diyeceğiz, yalnız Bacıdede bu konuda şaşmaz ölçüdür, onun defterinde de Mehmet diye kaydedilmiş... Bununla beraber köylü kendisini hep Canali diye bilmiştir... Daha küçükken babası vefat etmişti, evlenip yuva kuramadan da annesi öldü... 

    Cihan Harbi sırasında Aliciklerin Osman kızı Ümmühan ile evlendi. Alicikler de Afyon kökenliler, ama Canalilerden biraz daha evvel gelmişler Eğret'e... Ümmühan Hanım 1890 doğumlu, yani Canalinin Ahmet'ten altı yedi yaş daha büyük... Çünkü önceden Garmenlerin Ahmet eşiydi. Kocası harpten dönmeyince dul kalan Ümmühan Canalioğlu Ahmet'e geldi. 

    Ümmühan Hanımın bir de Aliye Ablası  var, İdirizlerin Hasan eşiydi sonradan Garapaçaların Hüseyin'e vardı. Bu yüzden Canalinin Ahmet, Avganın babası Hüseyin ile bacanaktır...  

    Şu durumda Ümmühan Hanımı tanılamaya çalışalım. Gocaosmanın ikinci hanımı Zağarayşanın, Esenin hanımı Yanalhatcanın, Müdüroğlunun hanımı Gızılgızın, Patlakşerfesinin ve Avganın teyzeleri olur... Ümmühan Hanımın İbrahim abisinden yeğeni Ramazan, Naymelerin dedesi olur. Küçük kardeşi Kelçakırdan yeğeni de Çakıriban İbrahim Ata'dır... Pozisyonlarını belirledikten sonra artık çocuklarına geçebiliriz...

    Canalioğlu Ahmet ile Ümmühan Hanımın ikisi kız üçü oğlan, beş çocuğu oldu. İsimleri; Ali, Hasan, Satı, Refiye ve Ali Osman... Büyük kızı Satı, Danaların Mehmet ile evlendi, Asker lakaplı İbrahim Dalmışlı'nın anasıdır. Kocası 1952 yılında vefat etti, bir müddet dul yaşadı sonradan Hacıiresil ile de bir evliliği oldu, 2003'te vefat etti...

    Diğer kızı Refiye önce Mihrioğlu Mehmet ile evlendi; İbrahim ve Ahmet Eşit'in analarıdır... Mihrioğlu 1960 yılında ölünce bir müddet sonra Ümmünün Seydiye vardı, ondan olan Mustafa Selman'ın anasıdır; 2021 yılında vefat etti... 

    Ayrıca en küçük oğlu 1929 doğumlu Ali Osman, sekiz dokuz yaşlarındayken ölmüş...  Canalioğlu Ahmet'in hayatta kalan iki oğluna bakacağız... Bacıdedenin adını Mehmet diye belirttiği kayıtlardan anladığımıza göre, Canalioğlu Ahmet ile karısı Aliciklerin Ümmühan Hanım aynı yıl, 1946'da artlı önlü vefat etmişler... Yalnız Canalioğlu Mehmet'in öldüğü Mart ayının sonlarında yarım metre kar yağdı. Vefat eden Canali, hava muhalefeti sebebiyle tam üç gün boyunca defnedilemedi. 28 Mart'ta vefat etmesine rağmen ancak 31 Mart günü cenaze toprağa verildi. Uzun yıllar o günlerde ortaya çıkan soğuğa 'Canali Kışı' denildi. Ölümünü takvimlere böyle kaydettirmiş oldu.

    İkinci Canali

    Büyük oğluna, 'İkinci Can Ali' dense yeridir. Canalioğlu 1916 yılında doğan oğluna babasının adını verince böyle bir durum oluştu. Zaten Eğretliler Canali deyince onu bilip onu kastediyorlardı. Oysa daha öncesinde belki de Afyonlu bir Canali dedesi vardı... 

     Canali, Körüslerin Mehmet kızı Zehra ile evlendi. Diğer dört amcası gibi babası da Cihan Harbi şehidi olan Zehra'nın anası Ümmühan da İdirizlerden olup Hamsincinin kardeşidir... Şunun için ayrıntıya giriyoruz, Canali Zehra ile evlenince Ümmühan Hanımın evine yerleşecektir. Daha doğrusu, kimsesiz kalmış bu şehit ailesine sahip çıkacak olan kişidir...

    Eşi Zehra Hanım ayrıca üç kız kardeşin ortancası oluyor. Satı Ablası son zamanlarında Garaca Süleyman'a varmış; çocuğu olmamış ve öylece 1964 yılında vefat etmiş. Küçüğü Refiye ise hiç evlenmemiş, Zehra'nın yanında 1987'de vefat etmiştir...

    Daha kızını Canali ile evermeden yıllar önce, 1926'da Ümmühan Hanım Hükümete başvurup durumunu anlatıyor. Kocasının şehit olduğunu, üç yetim kızıyla çaresiz kaldığını, bu yüzden kızlara nafaka talebini bildiriyor. Bu talebine olumlu bir cevap bulamamış. Kim bilir neler neler yaşadılar kızını everene kadar...

    Canali Zehra Hanımla evlenip, kaynanası ve baldızlarının da bulunduğu Körüslerin eve yerleşirken mevcut atmosfer anlaşıldı sanırım... Baldızlarını söylemiştik, orada kaynanası İdirizlerden Ümmühan Kök Hanımın vefat ettiği tarih ise 1967'dir... 

    Şimdi Canalinin çocuklara gelelim. Üçü kız, yedi çocukları oldu; Fadime, Emsal, Ümmühan, Ahmet, Mehmet, Halit... 1946 Yılında doğup bir yaşındayken vefat eden bir oğlan daha var, adı Yüksel imiş... Ayrıca en küçükleri Halit de küçük yaşta vefat etmiş...

    Büyük kızı Fadime, Böbülerin Veli eşi; Emsal, Gıdilerin İban eşi; Ümmühan ise Hamzaların Adem Hoca eşi oldular. Üçü de İzmir'de oturuyorlar... 

    Büyük oğlu Aziz, Arzıların Piremehmet kardeşi Fadime ile evlendi; Doğvellerin Ömer, Garaburunun Şevket ve Hafızın Torun Ahmet ile bacanak oldular... Bir kız bir oğlu oldu...

    Ortanca Ahmet, Olucak'tan Nisbet Hanım ile evlendi ve iki kız bir oğlu oldu. Emekli olduktan sonra da Afyon'da oturuyordu; ama son dönemde yılın büyük bölümünü Anıtkaya'da geçiriyor...

    Canalinin en küçük oğlu Mehmet ise Altındişin Hasan kızı Hatice ile evlendi; Garaburunun Osman ve Kelapdıllanın Hasan ile bacanak oldular... Mehmet'in de iki oğlu bir kızı oldu; kendisi Afyon'da büyük oğlu Ali ise Anıtkaya'ya yerleşik...

    1975 Yılının Mart ayının ortalarında, 16 Mart günü Canali vefat etti. Eşi Zehra Hanım ise uzun yıllar daha yaşadı ve  1998'de vefat etti...

    Şeytan Hasan

    Canalioğlu Ahmet'in ortanca oğlu 1918 yılında doğdu. Adını Hasan koydukları bu çocuğa, zeki ve kurnaz oluşundan dolayı 'Şeytan Hasan' denmiş olmalı... 

    Şeytanhasan, Gambırarifin kızı Gülsüm ile evlendi. Altı çocukları oldu, bunların isimleri; Gülfem, Şevket, Ali Osman, Ahmet, Asım ve Mehmet'tir...

    Tek kızı Gülfem, Hacametlerin Sarışükrünün Gıvırcık Mehmet Patlar ile evlendi.

    Büyük oğlu Şevket, Yeşilömerler kızı Halime ile; Ali Osman, Telliler kızı Hafize ile; Ahmet, Gavalcılardan Munise ile; Asım, Galgancılardan Fadime ile; Mehmet de dayısı Gambırarifin İzzet kızı Ayşe ile evlendi...

    Şeytanhasan 1997'de eşi Gülsüm Hanım ise 2010 yılında vefat ettiler... Canalioğlu Ahmet'in iki oğlu Ali ve Hasan kardeşler, bir dönem İzmir'de bulunup orada da mülk sahibi olmuşlar. Sonra nasıl olduysa tekrar Anıtkaya'ya dönülmüş... İki kardeşten birinin 'Can' diğerinin 'Şeytan' diye sıfatlandırılması da çok garip... 

    Son Canaliler

    Soyadı kanunu ile 'Can' soyismi alındığı için üçüncü nesil Canalilere 'Ali Canlar' da diyorlar. Onlar, İkinci Canali oğulları Ahmet ve Mehmet'in çocuklarıdır. 

    Son Canaliler...

 

Döneler

    

    Yusuf, Çorcalı Osman ile Ayşe'nin çocukları olarak 1842 yılında doğdu. Ana babası şimdiki Sadıkbey köyünden olduğu için 'Çorcalılar' diyorlardı. Sadıkbey'in o günkü adı 'Güççük Çorca' idi. Bazıları da Çorca'nın coğrafi konumu sebebiyle bu aileye 'Ovalılar' lakabını takmıştı. Goca Cami yanındaki 'Ovallar' odasının sırrı bu... 

    Kayıtlar tutulduğu sırada hayatta olmadığı için ana babası hakkında ayrıntılı bilgi yok. Bununla beraber annesi Ayşe Hanımın Çorcalı değil Eğretli olduğu, Mollaganioğlu Halil kızı yahut torunu olduğu söyleniyor...

    Yusuf, Çorcalı Osman'ın büyük oğluydu. Onun küçüğü Ali'nin bir kızı, Araplardan Bezeki Mustafa'nın eşi Emine'dir; Çorcalıoğlu Ali'nin oğlu olmamış.

     Şimdi Yusuf'u ayrıntılı biçimde inceleyeceğiz; zira bizi Dönelere götürecek olan Yusuf'tur...

    DÖNELER

    Yusuf'un da oğlu yok. Şöyle ki... İki hanımı vardı; Osman kızı Emine Hanım'dan Hatice adında bir kızı oldu. Emine Hanım Tingildeklerin büyük dedesi Osman kızıdır. Dolayısıyla kızları Hatice'yi ileride yine Tingildeklerden dayısının oğlu Mehmet'e verecekler. Bu Mehmet, Sevgilidedenin babasıdır; ilk hanımı Dedelerin kızıydı, onun ölümünden sonra Hatice'yi aldı. Fakat kısa süre sonra kendisi de vefat etti. Bundan sonra Çorcalı Yusuf'un kızı Hatice'ye ne olduğunu bilemiyoruz... 

    Çorcalı Yusuf ikinci olarak Veyislerden Döne Hanım ile evlenince Hadımoğlu İbrahim ve Coruk Süleyman'ın dedesiyle bacanak oldu. 1886 Yılında doğan tek kızlarına, annesi Ayşe'nin adını verdiler. Burada asıl önemli husus, ikinci eşi Döne Hanım tesiriyle ailenin bundan sonra 'Döneler' diye anılacak olmasıdır... 

    Kaderin cilvesi, damadının adı da Yusuf idi. Damat Yusuf, Hasan ve Gülsüm çocuğu olarak 1874'te doğdu ve eşi Ayşe'den on yaş büyüktü. Onun kimlerden olduğu hususunda bir şey bulamadım; Eğretli olmayabilir... 

    Damat Yusuf ile Ayşe'nin tam altı çocukları oldu, onları ayrıntılı inceleyeceğiz; ama bu arada, Çorcalı Yusuf ve ilk eşi Emine vefat ettiler. Damat Yusuf'un da Cihan Harbi gazisi olup İstiklal Harbinden dönemeyenler arasında bulunduğu anlaşılıyor... Döne Hanıma gelince... O da 1920 ile 1925 arasında vefat etmiş, kesin tarihi belirlenemedi...

    Dul kalan Ayşe Hanımın yanındaki altı çocuğuna bakalım...

    1903 Yılında doğan ilk çocuklarına, analığı Emine'nin adını vermişler. Bu Emine, Hacımahmutlardan Gocasan (Hasan Öztürk) eşidir ve Garabacak diye bilinir. Bu lakabı evinin de sülale adına dönüşecek olan Emine Hanım 1984'te öldü... 1907 Yılında doğan ikinci kızları Hasibe ise yine Hacımahmutlardan Tenikeci İbrahim Ceylan eşidir. Kör Hasibe diye lakaplanan Hasibe Hanım da 1958 yılında vefat etmiş...

    1. Gani Mehmet

    1908 Yılında doğan büyük oğlu Mehmet, Tekelilerin Hasan kızı Zehra ile evlendi ve böylece Avukathilmi ile bacanak oldular. Ayrıca baldızları karınkardeş olmaları hasebiyle Paşanın Hüseyin Yaman damatları Irafanın Kamil, Müdüroğlunun Çapar ve Dolağın Ahmet ile de bacanaktır... 

    Mehmet'e 'Gani' lakabı takıldı ve bundan sonra onun çocuklarına 'Ganiler' denildi. Bunun sebep, Ayşe Ninesinin Mollaganilerden olması sayılabilir... 

    Biri kız beş çocuğu olan Dönelerin Ganimehmet 1972 yılında vefat etti. Eşi Zehra Hanım kocasının ölümünden sonra kırk yıla yakın oğlunun yanında yaşadı ve 2011 yılında vefat etti...

    Gani çocuklarının büyüğü olan Gülsüm, esasında dedesi Yusuf'un ana adını almıştır. Ona 'Deligüssün' derlerdi, Omarcıklardan Dik Hasan ile evlendi; 1995 yılında vefat etti...

    Gülsüm'den sonra dört oğlu oldu; Yusuf, Selim, Hasan ve Eyüp... Ganinin Hasan, Anıtkaya'da kaldı, Anıtkaya'dan evlendi; Kemiklerin Cafar kızı Fidan'ı aldı...Çocuklarına anasıyla babasının adlarını koydu: Zehra ve Mehmet... Büyük kızının adı ise Fadime idi. Onu yeğeni Dikhasanın Mehmet'e verdi; ancak Fadime 2008 yılında vefat etti... Ganinin Hasan, ailesiyle halen Anıtkaya'da oturuyor...

    Ganinin diğer oğulları İzmir'e göçüp oraya yerleştiler... Büyükleri Yusuf, Arzu Hanım ile evlendi; eşi 2023'te vefat etti... Selim, Güneyköylü Dudu Hanımla evlendi. Bir oğluyla bir kızı oldu. Babasının adını verdiği oğlu Mehmet, yine Çorcalı/Devrimbeşlerden Gıvığın Eyüp kızı Begüm ile evlendi. Kızı Fatma ise Nevşehirli Hikmet ile evlendi. Halen İzmir'de yaşıyorlar... En küçükleri Eyüp de İzmir'de...

    2. Dönelerin Kel Yusuf

    Damat Yusuf'un ikinci oğlu 1913 yılında doğdu. Onun adı da Yusuf'tur; Ayşe Hanım babası Çorcalı Yusuf niyetiyle bu adı koydurmuş olmalı... Yusuf, Tokanori kızı Fadime ile evlendi. Ayanoğlulardan iki Halil; Halilakkaş, Garahmetin Halil ve Daldalların Gıdakömer ile bacanak oldular... 

    Çocukları olmadı; ancak abisinin küçük oğlu Ganinin Hasan ile Sakaların Guzuguzu (İsmail Atay) kızı Elveda'yı evlat edinerek büyütüp everdiler. Hasan'a Kemiklerden Fidan'ı aldılar, Elveda'yı da yine Kemiklerden İsmail (Öter)e verdiler. Değişik etme denilen bir adet gerçekleşti...

    Dönelerin Kelyusuf 1993 yılında seksen yaşında vefat etti. Eşi Fadime Hanım ise beş yıl sonra, 1998'de öldü...

    3. Dönelerin Hasan

    Yusuf'un diğer oğlu Hasan 1917 yılında doğmuş. Bu üçüncü oğluna babasının adını verdiği çok açıktır... Yusuf Olcaklı Ahmet kızı Şerife ile evlendi. Şerife'nin anası da Çorcalılardan olduğunu unutmayalım... Ayrıca bu evlilik yoluyla, Amcaların Kelmehmet ve Cücelerin Aziz ile bacanak oldular...

    Yusuf adını verdiği bir oğlu ve üç kızı oldu. Kızlarından Ayşe Kelmehmetin, yani teyzesinin oğlu Mustafa Özdemir eşi; Nurten, İsmailköylü İsmail eşi; Sultan ise Şeytanahmetlerin Muzaffer eşidir... 

    Hasan'ın eşi Şerife Hanım 1982'de öldü... Kendisi uzun yıllar daha yaşadı ve 2014 yılında, yüzüncü yaşına az kala vefat etti...

    4. Dönelerin Ali

    Çorcalıkızı Ayşe ile kocası Yusuf'un küçük oğulları Ali'ye gelince... 1920 Yılında doğdu... 'Dönelerin Ali' diye bilinirdi. Araplardan Halil kızı Esma ile evlendi. Esma Hanım  Deveci İsmail Sargın ve Gavas İbrahim Sargın'ın kardeşidir. Ayrıca Esma Hanım ile evlenmekle Dönelerin Ali, Çakallarin İbrahim Yet ve Gıdilerin Mustafa Asan ile de bacanak oldular...

     Altı çocuğunun en büyüğü Hacer'in nüfus kayıtlarındaki adı 'Döne'dir. Dönelerin Ali, ilk çocuğuna ninesinin adını koymuştu. Adını aileye veren Döne Nine, cismiyle olmasa da ismiyle hayata dönmüş oldu...

    Hacer, Hacıariflerin Şaban Varlı ile evlendi. Küçük kardeşi Ayşe'yi evladı bildi, yanında büyüttü ve Tınaztepeli Koç ailesine gelin etti. Ayşe'nin çocukları Hasan, Ali ve Yücel Şaban'dır. Dönelerin Ali'nin üçüncü kızı Emine de Gebzeli Bulut ailesinin gelini oldu...

    Üç erkek evladından büyüğü Yusuf, Gebze'de Trabzonlu bir hanımla evlendi. İkisi kız dört çocuğu oldu. Kızları Hatice ve Hülya Anıtkaya dışından beylerle evlendiler. Büyük oğlu Ali'yi Çakalların Ahmet Yet kızı Emine ile evlendirdi. Yusuf ile Ahmet zaten teyze çocuğu oldukları hatırlansın. Küçük oğlu Mehmet ise Giresunlu bir hanımla yuva kurdu...Yusuf halen Gebze'de yerleşik...

    Diğer oğlu Muzaffer, kısaca 'Zafer' olarak bilindi. Akkiprik Hasan Yet kardeşi, yani teyzesinin kızı Kerime ile evlendi. Esma, Esra, İbrahim ve Halil onların çocuklarıdır... En küçük oğul Halil Bolvadin'den evlendi; Şaban, Kadir ve Eda adlarında üç çocuğu var... Eşi Kerime Hanım 2012 yılında vefat etti... Emeklilik sonrası İstanbul'a yerleşen Muzaffer Çalışır; Türkiye'de vidalı vakum pompası imal eden tek şirketin sahibidir. Anıtkaya'yı çok sevdiğini ifade ediyor, bunu ispat edercesine şirketin adını 'Anıtkaya Makine Sanayi' olarak tescilletmiş...  

    Eşi Esma Hanım 1995 yılında vefat etmişti; Dönelerin Ali kendisi de 2008'de öldü... Onların bütün çocukları İstanbul-Gebze civarında yerleşikler. 

    ***

    Maceralarını anlattığımız iki kız dört oğlan altı çocuğunun evlenip yuva kurmasına nezaret eden Çorcalıyusuf kızı ve Yusuf eşi Ayşe Hanım, 1956 yılında yetmiş yaşındayken vefat etti...

    Ayşe  Hanımın şimdiki torunlarına bakacak olursak; Gani çocuklarından Anıtkaya'da kalan yalnız Gülsüm (Kaya) çocukları ve 'Ganinin Hasan' ailesidir. Diğerleri çoğunluk İzmir'de... Ne olursa olsun, Çorcalı Yusuf çocukları, Ganiler-Döneler, büyüklerinin isimlerini yaşatmaya özen gösteriyorlar. 1934 Soyadı Kanunu uygulamasında ÇALIŞIR soyismini aldılar...

Hacı Apdıramanlar

     

    Emiralanoğlu Abdurrahman'ın dördüncü oğlu Abdülkadir'dir. Eğret'te ta o zamandan bugüne Kadir gecesinde doğanlara  verilen bu ismi kısaltarak Kadir diyorlar. Apdıramanların Kadir 1841 yılında doğduğu tahmin ediliyor. Bu konuda kesin ifade kullanmamamızın sebebi 1831 kayıtları güncellenirken henüz doğmamış olması ve 1904 kayıtları tutulduğu sırada da hayatta olmamasıdır... 

    Böyle düşünmemizi sağlayan bir husus da Kadir'in eşidir. Veyisoğlu Halil kızı Fadime ile evlendi. Fadime Hanım 1840 doğumlu olduğuna göre, kocası da aşağı yukarı emsalıdır... Fadime Hanımın küçük kardeşi Ayşe de Kadir'in küçük kardeşi Hasan'a vardığından iki kardeş aynı zamanda bacanak oldular... İki kız Böbüdedenin ablası olurlar...

    Çocuklarına gelirsek... Beş çocukları var, bunların ikisi kız; yaş sırasına göre isimleri Halil, Mehmet, Ayşe, Gülsüm ve Abdurrahman... 1874 doğumlu Gülsüm, Tekelioğlu Hüseyin (Bilallerin dedesi) eşi; ve  dört yaş büyük ablası Ayşe, Yetimlerin atası Hacı Murat eşidir... Üç oğlan üzerinden Hacapdıramanlara bakalım...

    1. Hacı Halil 

    1866'da doğdu. Öncesinde çocukları olup olmadığını bilmiyoruz; ilk oğulları olduğunnu düşünerek Halil'e bu isim verilmesinde Fadime Hanımın etkisi seziliyor. Zira Veyisoğlu Halil'in ismi bu... 

    Apdıramanların Halil, Hatice Hanım'la evlendi. Hatice Hanım, Böbüdedenin ilk hanımından kızı olduğu düşünülüyor. Yani Halil, dayısının kızıyla evlenmiş oldu; haliyle bu evlilikte de Fadime Hanım etkisinden söz edilebilir. Ayrıca Hatice Hanımın bir kardeşi de Apdıramanların Hasan oğlu Kirpitçi İbrahim'e vardığından onunla da bacanak oldular; Kirpitçi ile aynı zamanda teyzeoğlu oldukları da işin bir başka boyutu...

    Bir belgeden anlaşıldığına göre, elli yaşına geldiğinde kendisinden 'Hacı Abdurrahmanoğlu Hacı Halil bin Hacı Abdülkadir' diye bahsediliyor. Bunca Hacı vurgusu belgelere yansıdığından daha fazla Eğret halkında yer ediyor ve Apdıramanların diğer kollarından ayırmak için Kadir çocuklarına Hacapdıramanlar deniliyor... 

Gocacaminin yapımına 20. yüzyılın başlarında başlanıyor. Köyün yerleşimi yukarı doğru kaydıkça Cuma Camisi dışarıda kalır gibi olmuş. Dolayısıyla daha içeride bir camiye ihtiyaç duyulmuş ve Gocacamiyi yapmaya niyetlenmişler. Cami yaptırma derneği gibi yollar Cumhuriyet döneminde icat ediliyor, öncesinde cemaat elbirliğiyle kendi camisini inşa edecek. Eğretliler de imkanlarını seferber edip kolları sıvıyorlar. Lazım olan ana malzeme taş ve ağaç... O kadar büyük bir bina kavak ve söğüt ağaçlarıyla yapılacak değil tabi... İhsaniye'nin ötesinde, Kütahya taraflarındaki ormanlardan koca koca bütün çam ağaçları bulunuyor. Bunları bulması bir dert ise, Eğret'e getirmesi iki dert. Arabaların teker boyları uzun tomrukları getirecek şekilde ayarlanıyor ve dombeyler koşuluyor arabaya. O zamanlar öküz kadar dombey koşmak çok yaygın. Her evde koşum hayvanı olarak bir kaç çift de dombey bulunduruluyor. Direk olarak mı, yoksa döşme için mi kullanılacaksa bu ağaçlar geliyor köye... Şimdiki Galip Bey Caddesinden yukarı, inşaat alanına çıkarılması gerekiyor. Şimdi bile o cadde ciddi bir rampa, o vakitler sel yolağı gibi yarıklarla dolu... Millet de seyir için doluşmuş etrafa. Herkeste bir merak, o koca ağaçlar nasıl çıkarılacak yukarı... İlk dombey arabası harekete geçiyor... Hacapdıramanların dombeyler acar, iyi çekiyorlar yükü... Onları datdeyen ise Halil... 30-35 yaşlarında o sıralar. Arabanın üstünde mağrur, dombeylerin çekişinden memnun çünkü... Yalnız bayırı yarılamışken, herhalde Bakkalsüleymanın dükkan civarında beklenmedik bir şey yapıyor Halil... Ok üzerinde, bir sirk cambazı gibi yürüyerek boyunduruğa geliyor ve.... Boyunduruk üzerine koyduğu iki eliyle amuda kalkıyor. Eğretelilerin şaşkın bakışları ve çığlıkları arasında Tekkeye kadar bu pozisyonunu bozmuyor... İş bittikten sonra bu hareketinin sebebini soranlara açıklamayı şöyle yapmış: 'Bir noktadan sonra milletin nazarları o kadar rahatsız ediciydi ki, onları üzerime çekmesem mandaları çatlatacaklardı.'

    Anlaşıldığına göre Hacı Halil'in çocuğu yok. Kışlacıklı Şükrü adında bir çocuğu sonradan evlat ediniyor. Tabi Kışlacık Köyünden bu Şükrü nasıl bulundu, evlatlık olayı nasıl gerçekleşti, bunlar bilinmiyor. Sonradan Şükrü'ye ne olduğu da meçhul...

    Hacapdıramanların Hacı Halil, Cihan Harbi sırasında hayattaymış. Kesin olarak ne zaman öldüğü kaydedilmemiş, ama 1918-1925 arasında vefat ettiği sanılıyor. Eşi Hatice Hanım daha yaşamış, son zamanlarında 'Goca Hatca' derlermiş. 1944 Yılında vefat etmiş...

    2. Kör Mehmet Hoca

    Apdıramanların Kadir'in  ikinci oğlu 1868'de doğdu. Veli kızı Havva ile evlendi. Havva Hanım'ın Delimamın kardeşi olduğu düşünülüyor. Dolayısıyla Fadime Hanım ikinci oğlunu da bir başka yeğeniyle evermiş oldu... 

    Tam olarak ne zaman kazandı bu lakabı bilinmez, ama kendisine 'Mehmet Hoca' diyorlar... Aslında O da Hacıdır, ama bu lakapla öne çıkmış. Sonradan gözleri zayıflamış Kör Mehmet Hoca demişler.  Bacıdede 1948 yılında ölüm kaydını 'Hacıabdilin Kör Hacımehmet Dayı' diye düşmüş... Eşi Havva Hanım da 1953'te vefat ediyor...

    Bir oğluyla, altı kızları oldu... Kızlarına bakalım... 1892 Doğumlu Hatice, Yumrukların Musa (Tüblek) eşi idi. Kocası 1920 yılında Zaptiye Kumandanı Ayıcı Arif tarafından Sığıreğleği'ndeki Seydiçavuş olayında öldürülünce dul kaldı. Mecburen anası evine döndü, o vaziyette 1950 yılında vefat etti...

    Zehra 1896'da doğdu, Arzılardan Türkmenoğlu Musa (Tüblek) eşi oldu. 1902'de Doğan Esma, İdirizlerden Sarı Mehmet (İdis)'e vardı. Onun küçüğü Emine, Cavalar Ahmet eşi; en küçükleri Fatma, Arzılardan Türkmenoğlu Mustafa (Tüblek) eşidir. 1907 Doğumlu Şerife'nin evlilik kaydı yok; ancak Arzıların Mustafa (Gurugafa)ya ikinci eş olarak gittiği bilgisi var. İki kardeşin aynı adamla evlenmesinin yanında dikkat çekici olan bir başka husus, Zehra ile Fatma'nın Arzılardan iki kardeşe, Musa ile Mustafa'ya varıp elti olmalarıdır... 

    Tek oğlu Ali Osman'ı Garmenlerden Ali kızı Şerife ile evlendirdi. Körüslüoğlu Ali, Apdıramanların Ali ve Arapların İsmail ile bacanak oldular... Şerife Hanım ile Ali Osman'ın çocukları olmamış; bu arada Cihan harbine katılıyor ve geri dönemiyor. Aslında üç bacanak üç Ali de harpte kaldılar. Körüslerin Ali, Akömer (Ömer Kök)ün babasıdır... Malum, Ali Osman'ın ise çocuğu yoktu... Eşi Şerife Hanım, Demirdelen Yahya'ya varacak ve orada Şavalgadirin anası olacaktır. 1938 Yılında orada öldü... 

   3. Hacı Abdurrahman

    Hacapdıramanların Abdülkadir neslinin merkezinde oğlu Abdurrahman var, desek abartmış olmayız. Bu hem ismen böyle hem de sülaleyi günümüze taşımış olduğu için önemlidir.

    Abdurrahman 1876'da doğdu. Ayanoğlu Halil kızı Dudu ile evlendi. Dudu Hanım Cinibiz Osman, Gabaoğlan ve Garahmetin kardeşi olur. Diğer üç kızkardeşi sebebiyle Abdurrahman'ın bacanakları da var. Bunlar; Galgancıların Vakvak, Devrimbeşlerin Godalömer ve Çatalların Yahya'dır... Yahya Harpte kaldı, Godalömerle bacanaklık ikinci eşi Delibayramın anası sebebiyledir, Vakvak ile bacanaklık ise baki... 

    Üç oğlu, iki kızı oldu. Yaş sırasına göre bunların isimleri; İbrahim, Abdil, Mehmet, Azime ve Fatma'dır... Kızı Azime Çolağömerlerin Osman (Salman) eşidir, 1989'da öldü.. Fatma ise Daldalların Kipilmahmuta vardı. Adını aldığı Fadime ninesinin Veyislerden olduğu düşünülürse, Fatma ile Kipilinki akraba evliliği oluyor. O da 1978 yılında vefat etti...

    Oğlanlara geçmeden evvel hacca gittikten sonra, ismini de kısaltarak Abdurrahman'a Hacı Abdil dendiğini belirtmemiz lazım. Aslında daha babasının isminde söylenmeyen Abdülkadir'in 'Abdül'ü değişerek 'Abdil' olmuş ve neredeyse sülale lakabına dönüşmüştü. Hacapdıramanlar ile Hacıabdiller bir süre atbaşı gidecektir. Hangisi kimin daha kolayına geliyorsa onu söylediler... Hacapdıramanların Hacı Abdil 1941 yılında vefat etti. Karısı Dudu Hanım ise 1956 yılında öldü...

    İbrahim Keleş

    1902'de doğan İbrahim, aslen Afyonlu olan Hamide ile evlendi. Beş çocuklarının en büyüğü Ayşe, Takgaslardan Berber Hüseyin (Öncül) eşidir. Bir diğer kızı Ratibe de Keçilerin Guldurarif oğlu Süleyman'a vardı; ancak Ratibe, çocuğu ve Süleyman 1952 yılında arka arkaya vefat ettiler...

    Büyük oğlu Ahmet 1922 yılında doğdu. İleride Şeytanahmet lakabı takılacaktır... Ahmet, Delibıdık (İbrahim Soylu)nun kardeşi Refiye ile evlendi. Refiye Hanım anası itibariyle Gabaoğlanın torunudur. Aynı Gabaoğlan, Ahmet'in dayısı olduğu düşünülürse, aralarındaki akrabalık daha iyi anlaşılır... Dört oğulları oldu. Süleyman'ı Delibıdık kızı Günay'la everdiler. Bir başka deyişle, Refiye Hanım oğluna, yeğenini aldı. Süleyman 2022'de vefat etti... İkinci oğulları Ömer'e, Ercep (Recep Kaynar) damadı Kel Osman  (Altınbaş)ın kızını aldılar... Mustafa ise yine dayısı Delibıdık kızı Nazik'i alarak abisiyle bacanak oldu... Küçük oğlu Zafer de Cücelerin Osman (Öncül)ün kızıyla evlendi... Şeytanahmet 1995'te, eşi Refiye Hanım ise 2002 yılında vefat ettiler...

    1930 Yılında doğan ortanca oğlu Abdurrahman, dedesinin ve dedelerinin adını taşıyordu. Köylü, adını kısaltıp sevimlileştirerek 'Apban' diyordu. Sonra 'Cıldır Apban' dediler, en sonunda o ismi de kaldırıp yalnızca 'Cıldır' olarak bilinir oldu. Osmanköylü Garahmet  kızı Hanım ile evlenen Cıldırın dört kızı ve iki oğlu oldu; Ratibe, Dudu, Şahin, Muzaffere, İbrahim ve Hüsniye... Ratibe, Gasapların Aziz (Eser) eşi; Dudu, Capbakların Yaşar (Külte) eşi; Muzaffere, Yarımçakmağın Ahmet (Kızılyel) eşi; küçük kızı Hüsniye ise Tekirgızıların  gelinidir. İki oğlundan Şahin Afyon'dan, İbrahim ise Balmahmut'tan evli ve ikisi de Afyon'da oturuyorlar... Cıldırapban 2002 yılında öldü, eşi Hanım ise yirmi yıl sonra, 2022'de vefat etti...

    Abdurrahman oğlu İbrahim'in küçük oğlu Ali 1935 yılında doğdu. Erken dönemde yerleştiği Kütahya'dan evlendi. Mukadder ve Münevvere adını verdikleri kızları da yine orada evlendiler. 2002 Yılında Kütahya'da vefat etti, Ali Keleş hakkında bilinen bunlar...

    Son olarak Süleyman adında bir oğulları daha oldu. 1938 Yılında doğan bu çocuk fazla yaşamadı ve iki yaşındayken öldü... Bu dört çocuğun babası, Hacı Abdil oğlu İbrahim 1961 yılında vefat etti. Eşi Afyonlu Hamide Hanım ise 1977'de öldü...

    Abdil Keleş

     İbrahim ile Abdil'in doğum tarihleri aynı. Eski kayıtlarda sık rastlanan bir durum bu. Eğer doğum tarihleri hatalı kaydedilmediyse ikiz olmalılar. Yalnız böyle olduklarına dair bugüne gelmiş bir bilgi yok. Şimdi Abdil'e gelelim... Halil/Havva kızı Zekiye ile evlendi. Zekiye Hanımın kimlerden olduğunu öğrenemedik, Bu kimlik bilgilerini taşıyan biri o sırada Eğret kayıtlarında bulunmuyor. Hamide Hanımın etkisiyle Afyon'dan alınan bir gelin olmalıdır. Hatta Onun yeğeni olabilir...

    Yedi çocukları oldu, bunların üçü kız; Lütfi, Lütfiye, Hafize, Fatma, Halil, Şükrü ve Yakup... Zekiye Hanım 1962'de ve Abdil Keleş de 1969 yılında vefat etmişler...

    Çocuklarının durumuna gelince... Büyük kızı Lütfiye, Alçakların Mehmet (As) eşi; ortanca kızı Hafize ise Bakkalırmızan (Ramazan Türkmenoğlu) eşi oldular. Küçük kızı Fatma 1940 yılında doğmuştu, altı yaşında öldü...

    Oğullarının büyüğü Lütfi 1932 yılında doğdu. Delikanlılık çağında, 1950 yılında vefat etti... İkinci oğlu Halil, Urganlı kızı Huriye ile evlendi. Çocukları; Aynur, Selma, Mehmet ve Ahmet'tir. Erken dönemde Afyon'a taşınınca çocukları da Afyon'dan evlendiler... Halil Keleş, 1995'te, Huriye Hanım 2021'de vefat ettiler... Oğullarından biri 1999'da İstanbul'da yerleşikti, 17 Ağustos depremine yakalandılar. Hacapdıramanların Halil'in, Öztürk Keleş adlı torunu orada vefat etti...

    Şükrü de Afyon'a yerleşmişti, oradan evlendi; çocukları Mustafa ve Ayşe de öyle... Afyon'da kendisine Şükrü Hoca diyorlarmış, 1983'te vefat etmiş...

    Yakup ise Hacıların Çapıtçı Hafız (Süleyman Azbay) kızı Muzaffere ile evlenip Şaşdımoğlu Mevlüt Şen ile bacanak oldular... Gülseren, Yusuf, Süleyman, Zekiye adını verdikleri çocukları oldu. Onlar da Anıtkaya dışından evliler... Muzaffere Hanım 2001 yılında, Yakup Keleş ise 2018 yılında öldüler...

    Lomcu Mehmet Hoca

    Hacapdıramanların Hacı Abdurrahman'ın küçük oğlu Mehmet 1908 yılında doğdu. İlim tahsil etti, hoca oldu. Her nedense 'Lomcu Hoca' diye lakaplandı. Döneminin meşhur Eğret hocalarındandır...

    Omarcıklardan Ahmetçavuş kızı Zehra ile evleniyor Lomcu ve Tatıresil ile bacanak oluyorlar... Diğer yandan ayrı anadan kız kardeşler vesilesiyle Güdükmehmet (Mehmet Işılak) ve Hacıahmetlerin Ahmet Emre ile de bacanaklardır... 

    Lomcu Hocanın iki oğlu ve üç kızı oldu; Kazım, Ahmet, Selver, Gülsüm ve Refiye... Refiye, Arapselimlerden Mustafa Zenger; Gülsüm, Eyüplerden Veysel Dirlik; Selver, Tatıresilin küçük oğlu Mehmet Omak eşi oldular... Mehmet ile Selver teyze çocuklarıdır...

     Tekelilerin Nuri kızı Hatice ile evlenen Kazım'ın Sunay, Nuray ve Ahmet adında üç çocuğu oldu İzmir'de yaşıyorlar... Küçük oğlu Ahmet'e de 'Ahmet Hoca' derlerdi. Hanife Hanımla evlendi. İki oğlu ve altı kızı olmak üzere sekiz çocukları oldu; Mehmet, Muhammed, Muhterem, Zehra, Nihal, Zuhal, Fatma, Ebru... Hanife Hanım 2022'de öldü. Çocuklarının hepsi İzmir'e yerleşikler...

    Lomcu Hoca 1973 Yılında vefat etti. Eşi Zehra Hanım ise kendisinden yirmi yıl sonra, 1994'te öldü.

     ***

    Hacapdıramanların soyadında parçalanma var; bir kısmı 'KELEŞ', bir kısmı 'SELEK' olmuş...  Aslında farklılık sadece Hacapdıramanın küçük oğlu Lomcu Mehmet Hocada... Sülalenin aksine SELEK'i seçmiş. Bununla beraber tam olarak ayrışma yok gibi; zira iki soyisim birbirinin tersten okunuşunu andırıyor...

 

Apdıramanların Hasan

    Emiralanoğlu Abdurrahman'ın tespit edilebilen beşinci oğludur. Hasan 1843 yılında doğdu. Çocukluğu, gençliği hakkında bir şey bilmiyoruz. Küçüğü Emrullah ile aynı anadan, Ayşe Hanımdan doğmuşlar. Belki abileri Mehmet, Molla Mustafa ve Abdülkadir ile de anaları aynıdır; lakin bunun belgesi yok... Tabi Ayşe Hanımın kimliği ve kimlerden olduğu hususunda da bilgimiz bulunmuyor...

    Abdurrahmanoğlu Hasan, kardeşler içinde ailesi çocukları en çok pülçüklenendir. Aşağıda göreceğimiz kalabalık çocuklarıyla 20. yüzyıl Apdıramanlarının ana damarını oluşturur. Her biri ayrı bir sülalenin atası olacak bu çocuklara başlamadan önce babaları Hasan'dan bahsedelim biraz daha...

    Rivayetlere göre Abdurrahmanoğlu Hasan da Mustafa abisi gibi 'derin' bir hocaymış. Her ne kadar 'Molla' ünvanıyla anılmasa da kendisi de öyle biriymiş. İlim tahsil etmenin yanında manevi yönden de kavi olduğunu söylüyorlar. O yıllarda köylünün en büyük başbelası çekirge afetidir. Zamanın şartlarına göre onunla mücadele etmenin kolay bir tarafı yoktur. İlaç zaten bulunmaz, hendek kazıp gömmek yahut yakmakla baş edilebilecek gibi değil, çok kalabalık sürüler halinde bu hayvanlar... İş gücü gerektirmeyen, maliyeti de bulunmayan en iyi araç ise sığırcıktır. Köyde sığırcık sürüleri varsa, çekirge barınamıyor orada... Gel gör ki bu mübarek kuşlar da her istediğin zaman bulunmaz... Eğretliler duymuş, Sandıklı tarafında çok sığırcık var, amma onları nasıl getirmek lazım... Apdıramanların Hasan'ı görevlendirip yollamışlar, 'Bu işin üstesinden sen gelirsin' demişler... Nasıl dua etti, ne okuyup üflediyse sığırcıklar başının üstünde uçuşa uçuşa Eğret'e kadar gelmişler. Köyün çekirge problemi o yıl bu çekirgelerle savılmış... Bu olayı Apdıramanların Hasan'daki manevi derinliğe bir örnek olarak anlatıyorlar...

    Gelelim çocuklarına...

    Önce Atike Hanım ile evlenmiş. Kayıt tutulduğu sırada hayatta olmadığı için Atike Hanım hakkında bir şey söyleyemeyeceğiz. Büyük ihtimal Sıntırların atası olan  Mollahmetler sülalesine mensuptu... Ondan, 1866 yılında babası Abdurrahman'ın adını verdiği bir oğlu dünyaya geldi. Bu Abdurrahman, Curak Mehmet Kirkit'in babasıdır.  

    Atike'nin vefatı üzerine, Veyisoğlu Halil kızı Ayşe ile evlendi. Ayşe Hanım Böbüdedenin kardeşidir. Bir kardeşlerini de Abdülkadir abisi aldığı için onunla da bacanak oldular... Bu  hanımından da bir kız beş oğlan, altı çocukları daha oldu. Havva isimli tek kızlarının doğum tarihini bilemiyoruz, duyumlara göre Afyonlu Kasap Mehmet diye birine varmış...

    Büyük oğlu İbrahim, İbili diye bilinirdi; sonradan Kirpitçi lakabıyla anıldı. Kirpitçilerin atasıdır, 1947'de öldü...

    Mustafa da ilim tahsil etti, hacca gitti. Bu yüzden Hacı Hafız diye biliniyordu. Yeniali ile Kelhasanın babasıdır, Cumhuriyetin ilk yıllarında öldüğü tahmin ediliyor... 

    Mehmet'e de Çiloğlan veya Çilefe diyorlardı. Hüseyin ve Resul Ayas Hocaların babasıdır, 1937'de öldü...  

    En küçük oğlu Ali, Cihan Harbinden dönemedi. Babasının adını verdiği tek oğlu Hasan, askerde takılan Esat lakabıyla tanınır. Ayrıca anası Garmenlerden olduğu için Garmenlerin Esat da derlerdi...

    Apdıramanların Hasan, Macur Osman Dandır'da vefat ettikten sonra çocuklarıyla Eğret'e gelen eşi Zeynep Hanımı da nikahı altına aldı. Yunan işgalinden önce, 1920 yılında, yaşı seksene yaklaşmışken Eğret Muhtarı olduğu anlaşılıyor... Yukarıda özet geçilen beş oğlunun macerası ayrıntılı olarak ele alınacak...

  

Doğveller Köseler

    

     Veyislerin birinci kolunda Veyisoğlu Ahmet, yani Böbü Dede çocuklarını ele aldık. Anaları ayrı olmak üzere Böbü Dede'nin ağabeyi, Veyisoğlu Veli'ye sıra geldi.

    Halil ve Rahime'nin çocuğu olarak 1837'de doğdu. (Bazı kayıtlarda 1827 doğumlu olduğu bilgisi var). Böbü Dede ile analarının farklı olduğu anlaşılıyor....Tanzimat öncesi doğup da belgelendirilebilen nadir kişilerden. Emine Hanım ile evliliğinden iki çocuğu dünyaya geldi. Kızı Neslihan'ı Hacılardan Arzımanoğlu Süleyman'a verdi. İlerde Davılcıarif olarak bilinecek Arzımanoğlu Arif'in anası olacaktır.

    DOĞVELLER

    Veli'nin ikinci çocuğu Mehmet. O da bir başka Neslihan ile, Veyislerin Ramazan kardeşi ile evlendi. Fakat çocukları önceki eşi Emine Hanımdan oldu. Yaş sırasına göre dört oğlunun isimleri Veli, Halil İbrahim, Ahmet Şükrü ve Ali Osman'dır. Bir de karısının adını verdiği 1913 yılında doğan kızı Emine var. Herhalde en küçükleriydi, 1933'te vefat ettiği kaydedilmiş... Veli ile Ahmet Şükrü'den günümüze yadigar bir şey kalmamış. Sadece Veli'nin Gocamat (Koca Ahmet Tektaş) ablası Ayşe ile evlendiği bilgisi var, hepsi bu. İki kardeş büyük ihtimal Birinci Dünya Savaşı şehitlerinden.

    İki numara Halil İbrahim de savaşa katılmış, hatta tam dört yıl Rusların elinde esir kalmış. Demek ki Kafkas Cephesinde bulundu. Bu savaş döneminde çoğu evde yaşanan acılardan biri de burada yaşanıyor; kardeşler şehit... Babaları Veli oğlu Mehmet'in de harbe katıldığına dair söylenti var, ama bunu kesin olarak bilemiyoruz. 1930 Yılında vefat etmiş...

    Sağ kalanlarla devam edecek olursak... Halil İbrahim'e 'Doğu Veli' dediler. Dedesine nispetle takılan bu lakap sonradan o ailenin adı oldu: 'Doğveller'... Lakabın anlamı üzerinde durmak gerekiyor; ama bu konuda söylenecekler tahminden öteye geçmez. Şark manasına gelen Doğu ile alakası yok... Yalnız kulakları geriye doğru yatık koyunlara filan 'doğu' derlermiş eskiden. Acaba bu lakabın takılmasına sebep olan Veyisoğlu (her kim ise) kulak yapısı öyle miydi?...  

    Doğveli Çolağömerler kızı Şerife ile evlendi. Böylece, Patlakların Ayanoğlu Ahmet ve Arapların Gavas ile bacanak oldular... Üç kız, üç oğlan altı çocuğu oldu. Kızları Satı, Faddiklerin Güççük Ali (İleri) eşi; Neslihan, Guyucuların Amethoca (Ahmet Mola) eşi; Fatma ise Apdıramanların Ali Osman (Kirkit) eşi oldu. Bunların dışında 1941 yılında bir kızları daha olmuş, adı İsmihan. Yaşını doldurunca ölmüş bebek...

    Cihan Harbinde İngilizlere esir düşünce meşhur asit banyosu işkencesine maruz kalmış. Bu yüzden Doğveli, gözlerindeki arıza ile birlikte yaşamış ömür boyu. 1964 yılında ölmüş, eşi Şerife Hanım ise yirmi yıl kadar daha yaşamış ve 1983 yılında vefat etmiş...

    Doğveli Halil İbrahim'in oğulları ise Veysel, Mehmet ve Ömer'dir. Veysel, Bayramgazili Rahime ile evlendi; Halil İbrahim ve Fadime adında iki çocuğu oldu. 1997 Yılında vefat etti...

    Mehmet, Davılcıarifin Süleyman kızı Neslihan ile evlendi; Terzitopal ve Berbermehmetin bacanağıdır... Serdar, Sedat, Halil İbrahim ve Semra olmak üzere dört çocuğu var; Sedat Gödeşlerin Mısdık kızı Tuğba ile evli, Sümeyye ve Mehmet adlarında bir oğluyla bir kızı var… Eşi Neslihan Hanım 2015 yılında vefat etti, Doğvellerin Mehmet ve çocukları İzmir'de oturuyorlar...

    Ömer ise Arzılardan Çavuşmehmet kardeşi Satı ile evlendi, iki erkek bir kız çocuğu var... Doğvelinin toplamda sekiz torunu oldu, ikisinin adının 'Halil İbrahim' olduğunu kaydedelim...

    KÖSELER

    Veyisoğlu Velinin torunu, Doğvelinin küçük kardeşi Ali Osman'a 'Köse' diyorlar. Anlamı malum... Onun çocukları da 'Köseler' oluyor. Daldallardan Hüseyin kızı Gülsüm ile evlendi. Gülsüm Hanım Aligurunun kardeşidir.... İki oğulları oldu: Mehmet ve Veli... İki de kızları olmuş, ama bunlar çocukken vefat etmişler. 1925 Yılında doğan Penbe 1931'de vefat etmiş. Kardeşi Emine öldüğünde doğan kızına da onun adını vermiş; ama o da 1939'da altı yaşındayken ölmüş...  

    Oğlanlardan bahsederken de hep 'Kösenin Mehmet' , 'Kösenin Veli' dediler... Bu oğlanlar evlenmeden anaları Gülsüm Hanım 1953 yılında vefat etti...

    Babasının adını verdiği Mehmet 1936'da doğdu. Kur'an öğrenmenin sıkıntılı olduğu dönemlerde Ona hafızlık talim ettirdi. Akbaşların Mehmet Hoca ile birlikte hıfzını tamamlayan iki kişiden biridir... Vakti geldiğinde Naymelerin kızı Zehra ile evlendirdi. Bu evlilikten Hüseyin adını verdikleri bir oğulları oldu. Kösenin Mehmet, ilk oğluna anne-dedesinin adını koymuştu; fakat eşi Zehra Hanım 1964'te vefat etti.

    Mehmethoca, Hacıguycunun kızı Sare ile evlendi. Ondan doğan ilk kızına da merhum eşinin adını koydu: Zehra... Sonraki çocukları Ali Osman, Satı ve İbrahim'dir. Aldığı Kuranı Kerim eğitimiyle ilgili olabilir, Kösenin Mehmet ölünceye kadar cami ve cemaate katılım konusunda aşırı titizliğiyle dikkat çekti. Onun sokaktan geçtiğini gördüğünde ezana birkaç dakika kaldığını anlardın... Kösenin Mehmet 1997'de, eşi Sare Hanım ise 2016 yılında vefat ettiler...

    Mehmethocanın büyük oğlu Hüseyin, Ösüzömerin kızı Hatice ile evlendi. Ösüzömerin anası da Veyislerden olduğu için aralarında akrabalık bulunuyor... Bundan sonra Afyon'a yerleştiler ve halen orada oturuyorlar...

    Ortanca oğlu Ali Osman da babasının izinden yürüdü, İmam Hatip oldu. Onun oğlu Mehmet Fatih ise, Dedesi Kösenin Mehmet'in Hafızlığını da tevarüs etmiş... Hepsi Afyon'da yerleşikler...

    Küçük oğlu İbrahim, anadedesi Hacıgıycunun adını almış. Ailesiyle birlikte Afyon'da yaşıyorlar...

    Köse, 1931'de doğan büyük oğluna dedesinin adını vermişti: Veli... Onu Kelidiriz (İdris Azbay) kızı ile evlendirdi. Şaban, Ramazan ve Gülsüm çocuklarının adıdır. Kösenin Veli, 1985'te eşinin ölümünden sonraki yıllarda tıpkı babasının şeklini almıştı... Uzun süre bu vaziyette yaşadıktan sonra 2014 yılında vefat etti... 

    Köse, eşi Gülsüm Hanımın erken dönemde vefatından sonra, Apdıramanlardan Şemsi ile evlendi. Şemsi Hanım da Kırtişoğlu Apil'den ayrılmıştı, Gıbış (Mehmet Özen)in anası, Sakallı (Mehmet Aydın)ın kaynanasıydı... Bu evlilikten çocukları olmadı, Şemsi Hanım 1977 yılında vefat etti, Köse Ali Osman'ın ölüm tarihi ise 1989... Kösenin adı, oğlu Mehmet'in oğlunda; ilk eşinin eşinin adı ise Veli'nin kızında yaşıyor...

    Doğveli ile Köse kardeşler hakkında ilginç bir hikaye anlatılır... Cihan Harbi badiresini şöyle böyle atlatabilmiş kişiler, hayatlarının sonuna kadar onun izini kafalarından atamamışlar. Bu iki kardeş de çifte gittikleri Kötayolundaki tarlaya vardıklarında fark edebilmişler ancak eksikliği... Önceki günden yarım kalan tarlayı sürecekler ya... Pulluk, saban, boyundurk her neyse; levazımat tarlada duruyor da... Öküzleri köyden getirmeyi unutmuşlar...

    Doğveller ve Köseler, Hacarifler gibi 'Varlı' soyadını aldılar.

Böbüler

    

    Veyisoğlu Halil, 1800'lü yılların başında doğdu. Büyüdükçe sarı sakalıyla dikkat çekiyordu. Üç oğlu dünyaya geldi; 1826'da Osman, 1828'de Veli ve 1840'ta Ahmet... Veli ile Ahmet arasında kızlar var, yani en küçükleri Ahmet... Büyük oğul Osman vefat ediyor, onun küçüğü Veli ise Doğveller ve Köselerin atası olacak...

    Veyisoğlu Ahmet, Halil ve Havva'nın çocuğu olarak 1840 yılında doğdu. Kız kardeşlerinin ikisi de Apdıramanlardadır. Biri Abdurrahmanoğlu Hasan'ın eşi Ayşe diğeri de Hacapdıramanoğlu Abdülkadir eşi Fatma... Babası Hacı Halil'in ikinci bir hanımı daha vardı Asiye adında. Onun kızı Nazike de doğal olarak Ahmet'in ablası oluyordu. Nazike, Delimamın annesidir.

    Sonradan adı 'Böbü'ye çıkacak olan Veyisoğlu Ahmet Havva Hanım ile evlendi. İki oğulları oldu, Hasan Hüseyin ve Arif. Havva Hanımın vefatından sonra Şeherli Hadım Ali oğlu Mehmet (Hadımoğlu) kızı Ayşe ile tekrar evlendiyse de ondan çocuğu olmadı. 

    Bununla beraber kimlerden olduğu bilinemeyen Güllü Hanımdam Gülsüm ve Hatice adını verdiği iki kızı daha vardı. Apdıramanların Hasan oğlu Kirpitçi İbrahim'e Gülsüm'ü; Hacapdıramanların Kadir oğlu Halil'e de Hatice'yi verdi. Damatlarının ikisi de ablasının oğlu, yani yeğenleridir... Bir görüşe göre bu kızların anası Güllü Hanım Güneyköylü olup orada vefat etmiştir...

    Büyük oğlu Hasan Hüseyin'i Söylemezoğlu Salih kızı Neslihan ile evlendirdi. Küçüğü Arif'i ise Nazik ile. Büyük oğlundan iki erkek üç kız, küçüğünden ise iki erkek bir kız torununu gördü. Hacca gitti ve dönemedi, orada vefat etti.

    Böbüdedenin büyük oğlu Hasan Hüseyin’den devam edip Böbülere çıkacağız…

    Söylemezoğlu Salih kızı Neslihan ile evlenen Hasan Hüseyin, bir süre Eğret Muhtarı olarak görev yaptı. Dünya Savaşında oğulları Veli (1895) ve Salih (1903) Çanakkale'de şehit oldular. İkisi de bekardı... 

    Şehit iki oğlunun dışında dört de kızı vardı. 1892'de doğan büyük kızı Azime'yi Hamzaların Süleyman (Kaya)'ya, 1904 doğumlu üçüncü Güllü'yü Daldalların Sarasan (Hasan Dadak)a verdi. En küçükleri Emine 1914'te doğdu, onu Apdıramanların Körhalile verdiler. Aslında halasının oğlu olan Körhalilin ikinci hanımıdır. İlki, Hacıarif emmisinin kızı Havva idi; onun vefatından sonra evlendi. Ne yazık ki Emine de 1933'te vefat edecektir...

    İki numara Fatma'dan bahsedeceğiz. Yalnız Neslihan Hanımın beyanına göre, bilinen bu altı çocuğundan başka altı tane daha varmış. Demek ki onlar nüfusa kayıt fırsatı olmadan çok küçük vefat ettiler...

    Böbünün Hasan Hüseyin, 1901'de doğan ortanca kızı Fatma'yı, Müezzin olarak görevlendirilmesi için Mücellit Ahmet Hoca'nın ricacı olduğu Çaylıoğlu Hüseyinin oğluna verdi. Bu yüzden Ömer'e 'Müezzinin Ömer' diyorlardı. Hasan Abisi Çanakkale'de kalan Ömer de 1902 doğumluydu...

    Böylelikle Çaylıoğlu Müezzinin Ömer, Böbüdedenin Hasan Hüseyin'e içgüveyisi girmiş oldu... İşte bu tarihten itibaren, Böbüdedenin lakabına da Müezzinin Ömer varis oldu... 

    Babası Çaylıoğlu Müezzin Hüseyin ile birlikte oturuyorlardı. Böbünün Hasan Hüseyin ve eşi Neslihan Hanım da son zamanlarında kızlarının yanındalardı... Emri Hak vaki olup Böbünün Hasan Hüseyin vefat edince, Çaylıoğlunun telaşlandığı söylenir. Dediklerine göre dizine vurup 'Eyvah Ömer, bize buradan gitmek düşer' demiş. Bunu duyan Neslihan Hanım 'Sahibi öldüyse, köpeği de mi öldü! Hiç bir yere gidemezsiniz!' diye güveyisine ve dünürüne sahip çıkmış... Bu yıllarda 'Mâzinin Ömer' ve ailesi Böbü Dede'ye nispetle 'Böbüler' diye çağrılmaya başladı. Çaylıoğlu Müezzin Hüseyin de 1939/1940'ta Böbülerin evde vefat etti...

    Böbülerin Fatma ile Müezzinin Ömer'in evliliğinden altı çocukları oldu; 1923'te Salih, 1930'da Hasan, 1932'de Hatice, 1935'te Emine, 1938'de Azime ve 1939'da Veli dünyaya gelir... Kızları Hatice'yi Tatıresilin Mahmut (Omak)a; Emine'yi Gocamatın Kazım (Tektaş)a; Azime'yi de Sarasanın Ahmet (Dadak)a verdi...

    Salih Kabadayı

    Böbülerin 1923'te doğan ilk çocuğu Sâlek (Salih), aslında Çanakkale şehidi Dayısının adını almış. Tabi O da Söylemezoğlu Salih Dedesinin adını taşıyordu... Omarcıklardan Altındiş Ahmet Çavuş kızı Sabire ile evlendi... 

    Sabire Hanım ile Böbülerin Salih'in yedi çocukları oldu. Bunlardan dördü kız... Oğullarının küçüğü Mehmet, küçük yaşta vefat etti...

    Büyük oğluna ana-dedesi Hasan Hüseyin adını koydu ve onu Tatıresilin Mahmut'un, yani halasının kızı Şerife ile evlendirdi... Ömer, Mehmet ve Sabire adlarında üç çocukları oldu... Erken dönemde İzmir'e yerleşen Hasan Hüseyin, oğullarını orada everdi. Ömer, Mılıklar (Çatkuyu)lu Raziye ile evlendi; Şerife ve Hasan Hüseyin isimlerinde iki çocuğu var... Mehmet'in hanımı ise Mılıklar/İğdeli köyünden... Hasan Hüseyin ve Muhammet Ali adlarında iki oğlu var... Böbülerin Hasan Hüseyin 2007 yılında vefat etti. Şerife Hanım, çocukları ve torunlarıyla İzmir'de yaşıyor...

    İkinci oğlu, 1950'de doğan Ahmet ise hem Böbü Dedenin hem de Altındişin adını miras olarak taşıyordu. Amcası Gocasan (Hasan Kabadayı) kızı Neslihan ile evlendi. Uzun süre berberlik yaptığı için, bu mesleğinden dolayı 'Berber Ahmet' diye bilindi. İzmir'e taşındıktan sonra ve hala böyle anılmaktadır. Adem ve Salih adında iki oğlu var. Adem, Döğerli Şule Hanım ile evlendi; Özlem, Gizem ve İrem adlarında üç kızı var.... Salih ise Gıdakömerin Mehmet İdis kızı Sultan ile evlendi. Ahmet, Neslihan, Mehmet ve Ali Eymen adlarında dört çocuğu var... Adem ve Salih kardeşler Ankara'da oturuyorlar, köyüne ev yapan Salih, sık sık Anıtkaya'ya gelir... Berberahmetin eşi Neslihan Hanım 2020 yılında İzmir'de vefat etti... Gayet donanımlı ve geçmişine bağlı biri olan Berberahmet, İzmir'de yaşamasına rağmen sık sık Anıtkaya'da görülebilir... 

    Böbülerin Salih, büyük kızı Havva'yı, Böbü Dede torunlarından Hacariflerin Bekçi Fahrettin (Varlı)ya; diğer kızı Ayşe'yi Beygirlilerin Demirci Ömer (Tüblek)e; Fatma'yı Dıkmanın Şef (Mehmet Özen)e ve Hatice'yi Mıliklar (Çatkuyu) köyünden Yörük Yaşar'a gelin etti. 

    Eşi Sabire Hanım1963'te vefat ettikten sonra, Böbülerin Salih tam 47 yıl dul kaldı. 2010 yılında İzmir'de öldü...

    Gocahasan

    Salih'in küçüğü 1930'da doğan Hasan'a da Çanakkale'de şehit olan emmisinin adını vermişler... 'Gocasan' (Koca Hasan) derlerdi. Gadıngızların Ahmet Çavuş (Şık) kızı Ümmahan ile evlendi. Kızı Neslihan ve oğulları Hüseyin haricinde diğer çocukları yaşamadı. 

    Bu arada Ümmahan Hanım 1968'de vefat etti. Sonrasında Küçükhöyüklü Hanife Hanım ile evlendi. Bu evlilikten de Habib adında bir oğlu dünyaya geldi. 

    Gocasan da abisi Salih'ten daha evvel, 1999 yılında İzmir'de vefat etti. Hanife Hanım oğlu ve torunlarıyla İzmir'de yaşıyor...

    Veli Kabadayı

    Böbülerin Veli'ye gelince... Kimin ismini aldığı malum; Böbünün Hasan Hüseyin'in şehit oğlunun... Canali kızı Fadime ile evlenerek Gıdileriniban (İbrahim Asan) ve Hamzaların Ademhoca (Adem Kaya) ile bacanak oldular... 

    Abdullah, Mehmet, Cengiz ve Gülay adında çocukları oldu.... Tek kızı Gülay, Gedizli Ahmet ile evlendi; onun tek kızı Nilay ise Kulalı bir beye vardı, Ela ve Ayla adında iki kızı var... 

    Büyük oğlu Abdullah, aslen Muhacir/Göçmen kızı olan Şengül Hanım ile evlendi. Fatma ve Funda adlarında iki kızları dünyaya geldi. Fatma'nın adı, Böbü Dedenin torunu Fatma Nineyi işaret eder. Küçüğü Funda Antalya'ya gelin gitti. Abdullah halen ailesiyle İzmir'de oturuyor...

    Veli ile Fadime Hanımın ortanca oğulları Mehmet, Sandıklılı Gülay Hanımla evlendi. Zeynep adını verdiği bir kızı var ve İzmir'e yerleşikler...

    Küçük oğulları Cengiz, Anıtkayalı bir hanımla evlendi; Terlemezlerin Güçcüğün Vedat kızı Emine'yi aldı. Ömer ve Büşra adlarında bir kızıyla bir oğlu olduktan sonra Emine Hanımla ayrıldılar. Ömer ve Büşra annesiyle Afyon'da, Cengiz ise İzmir'de yaşıyor...

    ***

    Böbüdedenin gelini, Söylemezoğlu Salih kızı Neslihan Hanım, Müezzinin Ömer'in kaynanasıydı; 1950 yılında Böbülerin evde, kızının yanında vefat etti... Kızı Fatma Hanım ise 1962 yılında öldü. Fatma Hanımın kocası Müezzinin Ömer'in ölüm tarihi de 1970...

    Mazinin Ömer ailesi, Soyadı kanunu ile 'Kabadayı' soyismini alırlar. Bu kelime Eğret'te iri yapılı, güçlü kuvvetli anlamına gelmektedir. Torunları ve torunlarının çocukları bugün bile iri fiziki yapısı ile belirgindirler...