Yörük Tahir

 

    Aslında Yörük Tahir'in Garamusalarla alakası yok. Emirdağlı bir Yörüktür, fakat Tingildeklerin ninesi ile Eğret'e tutunduğu için Tingildeklere izafe edilir. Hatta çocukları Tingildeklerden sayılırlar. Bu yüzden Garamusalar ana başlığı altına incelemek münasip görüldü...

    Emirdağ'ın Kırkpınar Köyünde Yörük Mehmet ile Elife Hanım evleniyorlar, 1898 yılında bir oğulları oluyor, adını Tahir koyuyorlar. Tam bu sırada Yörükmehmet vefat ediyor. Köyünde duramayan Elife Hanım kucağında yetimiyle Batı'ya yöneliyor. Bir şekilde Yörük Ahmet Ağa ile karşılaşıyorlar. Onlar da İzmir, Manisa, Uşak, Kütahya derken, gelip Dumlupınar civarına konmuşlar... Eşi yeni vefat etmiş, öksüz bir oğlan da Ahmet Ağa'da var; adı Mehmet, yedi sekiz yaşlarında... Bu iki dul Yörük evleniyorlar... Üç oğulları oluyor; Ali, Kerim, Hüseyin.... Oldu mu beş tane oğlan... Bu arada o civarda bulunan Hatiplerin Mollaosman veya babası Hatiboğlu Mahmut'un daveti/yönlendirmesiyle Yörük Ahmet Ağa Eğret'e geliyor... 1922'de Yunan gittikten sonra beş oğlan başgöz edilecekler artık... Diğerleri Yörükler başlığında ele alınır, biz Tahir'in macerasına bakalım...

    Hatırlanacağı üzere; babası Türkmen Musa, Emirdağ'dan gelmiş olan Ümmühan Hanım da eşi Tingildeklerin Osman şehit olunca dul kalmıştı ya... Ümmühan'ı Yörük Tahir ile everdiler. Bu evlilikten, Mehmet ve Halit adında iki oğul dünyaya geldi. Tingildeklerin Osman çocukları Musa-İnce Mehmet-Hacapdılla ile karınkardeş olan Mehmet ile Halit'e, her ne kadar babaları Yörük Tahir olsa da 'Tingildeklerin Mehmet' ve 'Tingildeklerin Halit' dediler...

    Tahirin Topal

    1925 Yılında doğan ilk oğluna, babası Kırkpınarlı Yörükmehmetin adını koydu. Mehmet, ayağındaki hafif aksama sebebiyle 'Tahirin Topal' lakabı ile de biliniyordu. Şemşilerin Seydi Ahmet kızı Sultan ile evlendi. İkisi oğlan, üçü kız beş çocukları oldu. Kızları Fatma,  Yonuzların Yunus eşi; Zübeyde, Deligızların Seydi Ahmet eşi oldular... Küçük kızı Emine Anıtkaya dışından, Sultandağlı  bir bey ile evlendi. İzmir'de oturuyorlar...

    Büyük oğlunun adı Hikmet... Amcası İncememetin kızı Hüsniye ile evlendi; dolayısıyla Kümüğün Yusuf ve Eyüpçetinin Mehmet Hoca ile bacanak oldular... Onların da iki oğlu bir kızı oldu. Kızları Elif Garapaçaların Mehmet Hoca oğlu Cengiz eşidir. Cengiz ile Elif, teyze çocukları... Oğlu Yalçın da yine İncememetin torunu ile evlendi. Diğer oğlu Mesut, Anıtkaya dışından, Ankara'dan evli... Hikmet, ailesiyle yarı İzmir, yarı Anıtkaya'da yaşıyor denilebilir

    Tahirintopalın küçük oğlu, dedesinin adı olan Tahir ismini aldı. Mesleği elektrikçilik olan Tahir, 1974'te evlere elektrik tesisatı çekerkenki haliyle aklımda kalmış. Afyon'dan evlendi, oraya yerleşti. Oğlu Mehmet ve kızı Fadime Anıtkaya dışından evlendiler...

    İki oğlundan sonra 1959 yılında üçüncü bir oğlu daha dünyaya gelmişti, adını Harun koydular. Fakat Harun bir yaşında öldü... Tahirintopal 2009 yılında vefat etti... Eşi Sultan Hanım ise on yıl kadar sonra, 2020'de öldü...

    Bakkal Sarı

    Yörüktahirin küçük oğlu Halit 1929'da doğdu. Kızıla çalan kumral renkliydi. Uzun yıllar bakkallık da yapınca bu iki özelliği birleştirilip 'Bakkal Sarı' lakabı ortaya çıktı. Dükkanında züccaciye türü şeyleri satar, her Cumartesi sabahı bu malları pazaryerindeki kendine ait sergiye açar ve öğleden sonra da tekrar dükkanına götürürdü. Her hafta tekrarlanan bu taşınma olayını, uzaktan hışır gibi olduğu anlaşılan ağaçtan el arabasıyla yapardı. Dükkan kapısının üstündeki tabelayı her gördüğümde 'HALİ TAKYOL' biçiminde okuduğum aklımda kalmış. Bir dönem mahalle muhtarlığı da yapmıştı, muhtarlık tabelasını öyle okumuş olabilirim... Son yıllarına kadar dükkanı kapatmadı...   

    Sarı Halit, Delimamın Ali kızı Şerife ile evlendi. Çok bacanağı var; önce Tülümurat sonra Dedelerin Çapar, Gobakların Gocayusuf, Sağıroğlunun Süleyman, Hörkülenin Arif, Terlemezin Nazmi Hoca... İki oğulları oldu; büyüğün adı Osman, küçüğünkü Celal... 

    Osman, Amcası Hacapdıllanın evlatlığı olan Şükran ile evlendi. iki erkek, bir kız çocukları oldu. Küçükleri Ayşe, Kantinlerin Ahmet oğlu Yalçın eşidir. Oğulları Tahir ile Erdal, Yarımağanın torunlarını aldılar; Tahir Mevlüt'ün, Erdal da Ömer'in damadıdır... Anneleriyle birlikte Afyon'da oturuyorlar...

    Celal, Gobakların Gocayusuf kızı Meryem ile evlendi. Meryem ile Celal da teyze çocukları oluyor. Onların da iki oğlu var, Halit ve Servet... Halit, Sülün'den evli... 

    Osman ve Celal kardeşler erken dönemde Afyon'a yerleştiler. Çeşitli dallarda iş kurup çalıştılar... Osman, şeker hastalığından muzdaripti, 2021'de vefat etti. Celal ise, emekliliğinde babası Bakkal Sarı gibi mahalle muhtarlığı yapıyor...

    Bakkalsarı 2013 yılına kadar evinin köşesindeki dükkanda gıldırdadı durdu. Öldüğünde 84 yaşındaydı. Eşi Şerife Hanım ise 2023'te vefat etti...

    Yörüktahirden olan iki oğlunun macerasını anlattığımız Ümmühan Hanım 1955 yılında vefat etti... Ondan sonra tekrar evlenen Tahir'in yeni karısının adı Halime imiş. Kim ve kimlerden olduğu anlaşılmayan ve 'Kör Halime' diye lakaplanan bu kadının da 1957'de vefat ettiğini Bacıdededen öğreniyoruz...

    Şalsız Nine

    Bundan sonra, Karacahmetli Fadime Hanım ile evlenmiş. 'Şalsız Nine' olarak bilinen Fadime Nine de aslen Eğretlidir. Şöyle ki, Mihrilerin bir kızı erken dönemde Karacahmet'e gelin olmuştu. Mihrioğlu İbrahim'in büyük oğlu Osman'ı Karacahmetli o halasının kızı olan Fadime ile everdiler. Mihrioğlu Osman'ın vefatından sonra Fadime, dedesinin köyü Eğret'te bir kaç evlilik daha yaptı. İşte Şalsız Nine, sözünü ettiğimiz Fadime Hanımdır.

    Şalsız Nine de esasında bir Yörük... Tekeli Yörüklerinden... Yörüktahirin önceki eşi Ümmühan Nine de Yörük... Yani bu evlilikler biraz da kimsesize sahip çıkma amacıyla yapılmış formaliteden evlilikler... Öyle de olsa Şalsız Nine çevresinde bir iz bırakmış... Yörük Tahir Akyol 1968' de vefat ettikten sonra, Mihrioğlu Ahmet Eşit, anası Şalsız Nineyi alıp götürmüş. Fakat Şalsız Nine, oğlunun yanında 1977'de vefat ettiğinde Akyol soyadını taşıyormuş. Zira Yörük Tahir, soyadı kanunu sonrası 'AKYOL' soyismini almıştı...

    Garamusalardan girip Turaçlardan çıktık Tingildeklerle devam ettik, Yörüktahiri Tingildeklere uladık ve Şalsıznine ile noktalıyoruz...