26 Aralık 2023

Tekeliler


    Eğretli Tekelilerin İzmir-Aydın'dan taraflarından geldiği ifade ediliyor. Aydın'da yerleşik bir Tekeli kitlesi zaten vardı. 1810-20 arasında isyan olayından sonra Teke Sancağındaki Tekeliler dağıtıldı. Oradan ayrılanların gittiği en önemli merkez de yine Aydın iliydi. Bunu da hesaba katınca, bizim Tekelilerin Aydın'da yerleşik Tekelilerden değil; Teke (Antalya) Sancağından Aydın'a, oradan İzmir ve bir müddet sonra da Eğret'e geldikleri daha akla yatkın ihtimal gibi duruyor...

    Bununla beraber Tekeli Yörüklerinin Eğret'e ne zaman geldiklerini gösterir bir belge henüz yok. Elimizdekilerle yetinelim... 

    1830 Kayıtlarına göre Eğret'te sadece bir hane Tekeli ailesi var, o da Tekelioğlu Ahmet'tir. Eğret'e yeni gelmiş bir aile intibaı veren bu tek hanelik Tekeliler, aşiretin Antalya'dan göç takvimiyle de paralellik arz ediyor...

   Tekelioğlu Ahmet; 1795 doğumlu, uzun boylu, kara sakallı, karayağız biri olarak tasvir edilmiş. Bu durumda, Teke(Antalya) doğumlu olduğu tahminini yürütebiliriz. Ana-baba adı bilgisi bulunmuyor; yalnız, söylentilere göre bunlara Benlioğlular deniliyormuş...

    Tekeli Ahmet'in eşi ve varsa kız çocuklarıyla ilgili bilgi de bulunmuyor. Yalnız iki oğlu var; 1820 doğumlu Hüseyin ile 1826 doğumlu Hasan... Tekelileri önce 20. yüzyıl, oradan günümüze taşıyacak olan büyük oğul Hüseyin'dir... Hasan'dan ise bir işaret bulunmuyor; çocukken öldü, evlenmeden öldü, çocuksuz öldü, erkek çocuğu olmadı... bütün bunlar ihtimal dahilinde...

    Tekelioğlu Hüseyin

    1830-1840 arası Eğret nüfusunu gösterir kayıtlar düzenlenirken Tekelioğlu Hüseyin ise 11 yaşında olarak yazılmış, yani 1820 doğumlu... Bundan sonraki bilgiler 1904 kayıtlarından çıkarabildiklerimizdir... 

    Tekelioğlu Hüseyin, Ayşe Hanım ile evli idi... Kendileri hakkında başkaca hiç bir bilgimiz yok. Evlatları ile ilgili kayıtlardan edinebildiğimiz sadece bu... Hasılı Ayşe Hanımın kim ve kimlerden olduğunu bilemiyoruz; bilinen ilk çocuğu 1844 doğumlu olduğuna göre, anasının yaş tahmini yapılabilir, hepsi bu...

Mehmet Ali, Dudu ve Atike adlarında iki kızıyla bir oğlundan haberimiz var... Dudu,  Gocaahmetoğlu İbrahim'e vardı ve Ahmet adındaki oğlu 1889'da öldüğünde küçük torunu Ayşe yetim kalmıştı. Gocahmetlerin Ahmet Tektaş'ın emmisi kızı olan o Ayşe, Şemşilerin  Abdullah eşi olacaktır... 

    Küçük kızı Atike ise 1844 yılında doğdu ve Hasan ile evlendi. Atike Hanım, Tekelilerin Gocabıyık İbrahim Taşkın'ın büyük Ninesidir.

    Tek oğlunun adı Mehmet Ali... Malesef doğum tarihi bilinmiyor, çünkü eski kütük düzenlenirken hayatta değilmiş. 1844 Doğumlu, Gırhasanlar/Tomanlar/Tığlıların Mehmet kızı Hafize ile evlendi. Hafize Hanım da Körüslüoğlu Ömer'in eşi Fatma Hanım ile kardeş. Yani Tekelioğlu Mehmet Ali ile Körüslüoğlu Ömer bacanak oldular. Daha açıkçası,  Bilallerin Apil (Abdil Kaynar)ın ninesi ile Garaömer (Ömer Kök) ninesi kardeş...

    Şimdi Mehmet Ali ile Hafize'nin çocuklarındayız.... Bir kız, üç oğlan... Kız Cemile/Habibe, 1875 yılında doğdu; Mihrioğlu İbrahim eşidir. Kayıtlarda Cemile göründüğüne bakmayın, Habibe olarak tanınıyordu; bu isimle çocuklarına 'Hebbeler'  denilecek... 

    Erkek çocuklarından, Hüseyin soyundan gelenler  KAYNAR soyismini aldı, Bilaller kolunu oluşturdu... Ahmet soyundan gelenler TEMEL soyadını aldılar;  GocagafalarKöressan-Gasaphalil bunlardan... Halil soyundan gelenler ise Damcılar diye bilindi...

    Tekelioğlu Hasan

    Tekelioğlu Hasan'dan günümüze kadar ulaşan bir bilgi bulunmadığını belirtip onun hakkında bazı ihtimallerden söz etmiştik. Sonuncu ihtimal, erkek evladı olmadığına dairdi...

    Bu ihtimalleri değerlendirmemizi düşündüren şey, Tekelioğlu Hüseyin kızı Atike'nin durumudur...

    Hüseyin kızı Atike'nin Hasan ile evlendiği kaydedilmiş; ancak 1904 kayıtları tutulurken bu Hasan hayatta olmadığı için onun kimliğini bilmiyoruz. Bugünkü torunlarının ifadesine göre Hasan da Tekelioğlu imiş... 1831'de görülebilen Tekelioğlu Hasan, Atike Hanımın emmisidir... Yaklaşık 70 yıl arayla tutulan iki kayıttaki iki farklı Hasan birleştirildiğinde baba-oğul oldukları düşünülebilir.  Aynı ismi taşıyan baba oğulları daha önce de gördük; bunun bir sebebi dedesinin (anasının babası) adını almış olmasıdır... Başka sebeplerle de oğluna aynı ismi verme durumları olabiliyor... 

    Hasılı kelam, Atike Hanım ile eşi Tekelioğlu Hasan emmi çocukları oluyorlar... Atike Hanımın 1845 yılında doğduğundan yola çıkarak Tekelioğlu Hasan ile emsal olduklarına hükmedebiliriz. Büyük ihtimalle oğlu ana karnındayken veya yeni doğduğu sıralarda Tekelioğlu Hasan vefat etti, adını oğluna verdiler...

    Neticede emmi çocukları olan Tekelioğlu Hasan ve Atike'den, son dönem Tekelilerin TAŞKIN koluna gelinecek...



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder