22 Kasım 2024

Mehmet'in Başına Gelenler

    
    Başlığa bakıp seri hikaye anlatacağımı sananlar fena halde yanıldı. Lakaplar ismin başına getirilir ya, Mehmet'in başına gelenlerden kastımız budur. Mehmet ismine lakap olmuş sözlere bakacağız.

    Lakapları incelerken Eğret'te eskiden beri çocuklara en fazla konulan erkek ismi Mehmet'in en fazla lakap alan isim olduğunu farkettim. Akılıma gelenleri yazacağım göreceksiniz, akla hayale gelmedik ne lakaplar yakıştırılmış. 

    Burada şunu da belirtelim, bu ad Peygamberimizin isminin Türkçeleştirilmiş şeklidir. Rivayete göre atalarımız bu seslerdeki değiştirme işlemini Peygamberimize saygı adına yapmışlar. Orijinal Muhammed ismi O'na hastır, biz çocuklarımıza Mehmet diyelim, diye düşünüp duydukları hürmeti göstermişler. 

    Ben böyle toplumsal bir şuur geliştiğine inanmıyorum. Elbette Peygamberimize diğer milletlerden daha fazla saygı duyulmuş, sevgi beslenmiş; ama isimlendirme mevzuundaki olay başkadır diye düşünüyorum. Arapça Türk hançeresine uygun bir değil, oradan gelen kelimeleri kendi gırtlağına uydurup o şekilde telaffuz etme yaygın bir durumdur. Buna doğal Türkçeleştirme denilebilir. İşte Peygamberimizin ismini Mehmet olarak almak da buna bir örnek. Belki Muhammed > Mehemmed > Mehmed > Mehmet süreci yaşanmıştır, bu da gayet normal...

    Her ne kadar isimlendirmede ortak bir şuur bulunmasa bile, bir an için bu ihtimali doğru kabul edersek, ne kadar isabetli bir iş yaptıkları ortaya çıkıyor. Çünkü lakaplandırmalarda bazı uygunsuz yakıştırmalara da rastlanıyor, o vakit bu münasebetsiz benzetmeler doğrudan Peygamberimize yönelecek, bu da saygısızlığın daniskası olacaktı. İyi ki Muhammed ismi Türkçe'de Mehmet'e dönüşmüş.

    Gara Mehmet Ata/Kırım
    Geneli Mehmet Saki
    Dana Mehmet Duran
    Devriş Mehmet Terlemez/Aydın
    Sarı Mehmet Çotak/İdis
    Kedi Mehmet (Şık)
    Aydınlı Deli Mehmet Acar
    Deli Mehmet İdi/İdis/Dadak
    Ağa Mehmet Dadak
    Yırtımcı Mehmet Dadak
    Böcekçi Mehmet Dadak
    Galle Mehmet Dadak
    Parlak Mehmet Azbay
    Gıytak Mehmet Azbay
    Yılık Mehmet Öztürk
    Uzun Mehmet Öztürk
    Yörük Mehmet Demir
    Efe Mehmet Öncül
    Hafız Mehmet Öztürk
    Hoca Mehmet Karakaya
    Göden Mehmet Dadak
    Göde Mehmet Aydın
    Gındi Mehmet Kızılyel
    Gözel Mehmet Tok
    Bödü Mehmet Sağlam
    Sağır Mehmet Azbay
    Çerçi Mehmet Kopan
    İnce Mehmet Kasal
    Buruşak Mehmet Omak
    Güçcük Mehmet Öncül
    Pire Mehmet Tüblek
    Çavuş Mehmet Tüblek
    Berber Mehmet Külte
    Beygirli Mehmet Tüblek
    Hatca Mehmet Saki
    Vakvak Mehmet Aytar
    Ördek Mehmet Aytar
    Bulduk Mehmet Saçak
    Arnavut Mehmet Saçak
    Poyraz Mehmet Boy
    Habiri Mehmet Boy
    Güdük Mehmet Işılak
    Tahtalı Mehmet Ün
    Keçi Mehmet Seçan
    Kel Mehmet Özdemir
    Batık Mehmet Köz
    Garaguzu Mehmet (Önkal)
    Gani Mehmet Çalışır
    Molla Mehmet (Tür)
    Halimenin Mehmet Kıy
    Tenikeci Mehmet Öztürk
    Çakır Mehmet Erdem
    Kör Mehmet Aykaç
    Gız Mehmet Öztürk
    Kinisli Mehmet (Soya)
    Ceneme Mehmet Soya
    Gulaksız Mehmet Argunşah
    Emetinin Mehmet Sak
    Bali Mehmet Çetin
    Sakallı Mehmet Aydın
    Cava Mehmet Er
    Alçak Mehmet (As)
    Dombeyli Mehmet Okutan
    Kahya Mehmet Seçen
    Dayı Mehmet Dadak
    Dayının Mehmet Yola
    Akgalak Mehmet Dadak
    Çapar Mehmet Dadak
    Deliberber Mehmet Öncül
    Mihrioğlu Mehmet Eşit
    Curak Mehmet Kirkit
    Sağıroğlu Mehmet Sancak
    Çete Mehmet Patlar
    Gonyalı Hacı Mehmet Kurt
    Lomcu Mehmet Selek
    Doruk Mehmet Külte
    Kırtümmet Mehmet Soylu
    Koreli Mehmet Önkal
    Dolak Mehmet Kırım
    Avgan Mehmet Çetin
    Bekiroğlu Mehmet Dadak
    Kürt Mehmet (Kirtyusuf'un kayınpederi)
    Şeherlioğlu Mehmet Kırdar 
    Kokulu Mehmet Dirlik
    Yağcı Mehmet Aykaç
    Tahirintopal Mehmet Akyol
    Gıvırcık Mehmet Patlar
    Kemik Mehmet Patlar
    Gıbış Mehmet Özen
    Terzi Mehmet Öztürk
    Cingen Mehmet Öztürk


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder