Yörüğoğlular

 

    Emirdağ Anadolu'da Türkmenlerin dağıtım İstasyonu işlevini gördü. Orta Asya ve sonra Ortadoğudan Anadolu'ya gelen Türkmenlerin yerleşme merkezlerinin önemli noktasıydı. Sonra buradan başka yerlere bireysel göçler yaşandı. Eğret'e gelen Türkmenlerin büyük kısmının çıkış yeri bu yüzden Emirdağ'dır. 

    Bunlardan birisi de Halil... Halil, Gözeli/Manahoz/Manavözü'ndendi. Manavözü Köyü, 1715 yılından itibaren Boynuyoğun Türkmenlerinin yerleştirildiği bir merkez olarak biliniyor. Bu durumda Türkmen Halil, Boynuyoğun Türkmenlerindendir denilebilir. Ayrıyeten Hassönlerin atası Gedikoğlu Hüseyin'in köyü Gedikevi de Gözeli'ye komşudur... Birbirine yakın köylerden gelen Hassönler, Arzılar ve Yörüğoğlular; aralarında akrabalık bağı tespit edilmese de onların köyleri,  Boynuyoğun Türkmenlerinin yerleştirildiği noktalardır.

      Afyon kökenli Eyüplerden Ayşe ile evlendi böylece, Emirhanoğlu Hüseyin ile bacanak oldu. Bu Hüseyin (Hasan), İşofun dedesidir... Türkmen Halil ile Ayşe Hanımın dört çocuğu var, biri kız. Ayşe Selimlere gelin olup galiba çocuksuz vefat ediyor. Küçük oğlan Ali, askerdeyken bekar vefat ediyor. İki erkek kardeş kaldı; büyük olan Halil'in çocukları Yumruklar oldu. Küçük kardeş Ahmet'e gelince....

    Türkmenoğlu Halil'in küçük oğlu 1874 yılında doğdu. Adını Ahmet koydular. Bu isim aslen Eyüplerden olan Ayşe Hanımın baba adıdır, oğluna babasının adını koymuş oldu. Büyüdüğünde gelin olarak da yeğenini layık gördü, kardeşi Derviş Halil'in en küçük kızı Fadime ile oğlu Ahmet'i everdi. Bütün bunlar normal karşılanmalı; çünkü Yörük Halil zaten Eğret'te yabancı, elbette yeni akrabalıklar eşinin yakınları vasıtasıyla kurulacak...

    Türkmen Halil ile eşi Ayşe'nin 1896 yılında hayatta olmadıkları anlaşılmıştı. Bundan sonraki belgelere oğlu Ahmet 'Türkmenoğlu' biçiminde kaydedilmiş; ama ahali nezdinde 'Yörükoğlu'dur, sülalesi de 'Yörüğoğlular' diye bilinecektir...

    Yörüğoğlu Ahmet, Dervişhalilin kızıyla evlenince dört de bacanağı oldu; zira Dervişin hiç oğlu olmayıp beş kızı vardı. Yörğüoğlunun bacanakları; Küpelilerin Berberoğlu İbrahim, Söylemezoğlu İbrahim, Hatiboğlu İbrahim ve Çorcalıoğlu Mehmet... 

    Fadime Hanım ile Yörüğoğlunun üç erkek dört kız, yedi çocuğu oldu. Şerife, Ali, İzzet, Sabire, Satı, Halil ve Zehra...  Her biri ayrı ayrı ele alınacak... Yörüğoğlu 1938 yılında vefat etti. Eşi Derviş kızı Fadime Hanım uzun yıllar daha yaşadı ve 1968 yılında vefat etti...

    Büyük kızları Şerife 1901 yılında doğdu. İşofun eşi oldu. İşofun ninesi ile Şerife'nin ninesi kardeş, bunu unutmayalım. Şerife Hanım 1957 yılında vefat etti... 

    İkinci kızı Sabire, Hassönlerin Gocaömer eşi oldu. Burada biraz duralım. Gocaömerin anası tarafından nineliği Fatma ile Sabire'nin anası kardeş... Şöyle ki; Dervişhalilin beş kızından Fatma, Çorcalıoğlu Mehmet'e varmıştı. Ömer, Halil, Eyüp (Godalömer, Büzükhalil, Gavureyüp) doğduktan sonra kocası vefat etti. İkinci olarak Tongulların Hasan'a vardı; o Hasan ki Gocaömerin dedesidir... 

    Ayrıca burada Yumruklar ile Söylemezlerin yakınlığını hatırlayalım... 1911 Yılında Söylemezoğlu Ali Osman şehit olduğunda tereke davasındaki şahitlerden biri de Yörüğoğlu Ahmet idi. Davalarda sokaktan geçen rastgele birini şahit olarak yazmıyorlar, mutlaka ilgililerle yakınlığı bulunanlardan seçiyorlar.  Yani Yumrukların ötesinde Yörüğoğlularla Söylemezlerin akrabalığı söz konusu. Belki de  daha Türkmenoğlu Halil ve eşi Ayşe döneminde kurulan bir bağ vardı, o bağ Yumruklar ve Yörüğoğlularca devam ettirildi. Sebebi anlaşılamayan bu bağ yüzünden, bundan iki nesil önceki Söylemezler ve Yörüğoğlular büyükleri birbirine 'Teyzeoğlu' diye sesleniyordu... Neyse, sonuçta Sabire, Hassönlerin Gocömer (Ömer Koç) eşi oldu ve 2002'de vefat etti... 

    Diğer kızları; Satı 1922 yılında doğdu. Kantinlerin Alibey oğlu Tahir'e vardı ve orada 2008 yılında vefat etti...

     Kızlarının ve çocuklarının en küçüğü Zehra da Hacımahmutlardan Hafız oğlu İbrahim Öztürk eşi oldu. 2013 Yılında vefat etti...

    Ali Efe

    Yörükoğlunun oğullarına gelelim... Büyük oğlu, 1901 yılında doğduğunda, 15 yıl önce şehit olan amcasının hatırasına Ali adını koydular. Yıllar geçtikçe 'Ali Efe' olarak bilindi, tanındı, çağrıldı. Bir dönem Eğret'in ileri gelenlerinden olduğu söyleniyor. 1950'li yılların başında Eğret Muhtarı imiş... Eski Ortaokul binasının yapılmasında öncülük etmiş... 

    Yaşlılık dönemine yetişebildim, aklımda kalan hali; kış günü, eşek sırtında bir ihtiyar... İki ucundan tuttuğu değneğin ortasıyla eşeğin omuzuna yüklenmiş... Turuncu işlemeli yaşmağıyla, kasketinin üstünden başının tamamını sarmış... Ucunda ha düştüm ha düşeceğim gibi duran külüyle yarılanmış Birinci sigarası ağzında... Ağıla gidiyor besbelli... Hafızamda bu haliyle kalmış...

    Ali Efe, Gobakların İbrahim kızı Ümmühan ile, yani teyzesinin kızıyla evlendi. Böylece Hacımahmutların Veli (Kediveliler) ile bacanak oldu. Evlilik tarihi tam olarak bilinemiyor, kayınpederi şehit olduktan sonra evlenmiş olması daha muhtemel... 

    İkisi kız üçü oğlan beş çocukları oldu. En büyük ve en küçükleri kızlar... İsimleri Ayşe, Ahmet, Musa, Şevket ve Selime...

    Eşi, Gobakların ve aynı zamanda teyzesinin kızı Ümmühan Hanım 1980 yılında vefat etti. Bundan iki yıl sonra, 1982'de ise Aliefe vefat etti... Şimdi çocuklarını işleyelim...

    Büyük kızı Ayşe/Eşe, Çerçimehmetin Şükrü eşi oldu. Çerçi ile Aliefe yakınlığı hem teyze çocukları, hem de enişte/kayın olmaları dolayısıyla; Şükrü ile Eşe hala dayı çocuğu olurlar. Ayrıca Şükrü'nün anası da Hassönlerden... Eşe Hanım, 2014 yılı Kurban Bayramında vefat etti...

    Küçük kızı Selime'yi de Hassönlerin Körmısdıfa oğlu Kazım'a verdi. Söylemezler-Gobaklar-Hassönler üçgeninde Yörüğoğluların yerine değinmiştik; bu evlilikle Yörüğoluların o akrabalık sarmalına bir müdahale daha yaptıkları görülebilir. 

    Yörüğoğluların bundan sonra; Gobaklar, Söylemezler, İşoflar, Hacımahmutlar, Hassönler ile evlilik yoluyla kuracakları akrabalıklar dikkat çekici derecededir...

    Ali Efe büyük oğluna kendi babasının adı olan Ahmet ismini koydu. İzzet Amcasının kızı Rabia ile evlenen Ahmet Suzan adını koydukları bir kızı olmuşken 1950'de vefat etti. Bir kızıyla dul kalan Rabia'yı, Ahmet'in küçük kardeşi Musa'ya verdiler... 

    1935 Doğumlu oğluna verdiği Musa adının hikmetini Yumruklarda buluruz... Rabia ile Musa'nın üç oğulları oldu; Seydi Ahmet, İzzet ve Metin... Bu arada Yörüğoğlu Ahmet'in kızı Suzan'ı Mılıklar (Çatkuyu)ya gelin ettiler. 

    Büyük oğlu Seydi Ahmet 1956 yılında doğdu, Çolakların Mehmet Ali kızı Ayşe ile evlendi; Yetimlerin Rafet, Şevket emmisinin oğlu Cengiz ve Hatiplerin Şükrü ile bacanak oldular... iki oğlu Fatih ve Ali Amasyalı kardeşlerle evlenip bacanak oldular... Seydi Ahmet 2017 yılında vefat etti... 

    İzzet Erkmenli bir hanımla evlendi. Asıl mesleği olan öğretmenliği hiç yapmadı, esnaflıktan emekli oldu. Bir süre Afyon'da Belediye Meclis üyeliğinde bulundu. Gökhan ve Merve adında iki çocuğu var, Afyon'da yerleşikler. 

    Musa'nın küçük oğlu Metin, Ali Efe'nin Anıtkaya'da oturan tek torunu. Gobakların Deliyakıp kızı Halime ile evlendi; Alican ve Ercan adında iki oğlu var. Alican Takanorinin Ahmet kızı Betül ile evli...

    Aliefenin Musa 2007 yılında vefat etti. Hanımı İzzet emmisinin kızı Rabia Hanım ise 2011 yılında öldü...

    Küçük oğluna Şevket adını koyan Ali Efe, onu yine küçük kardeşi İzzet'in diğer kızı Nuran ile everdi. Böylece Ali Efe'nin üç oğlu da İzzet amcalarının kızlarıyla evlenmiş oldu. İki kız bir oğlu olan Şevket'in Aysel ve Emel adındaki kızları Anıtkaya dışına gelin oldular. Tek oğlu Cengiz ise Çolaklardan Sevda ile evlenerek amcaoğlusu Seydi Ahmet'in bacanağı oldu. Musa Yasin ve Şevket adında iki oğlu var, Afyon'da yaşıyorlar... Eşi Nuran Hanım 2009'da vefat ettikten sonra, 2014 yılında da Aliefenin Şevket vefat etti...

    Halil Efe

    Yörükoğlu Ahmet'in ortanca oğlu 1911 yılında doğdu. Ona dedesi Türkmenoğlu Halil'in adını koydular. Abisine benzer bir lakapla 'Halil Efe' olarak tanındı. Hassönlerin İbrahim kızı Raziye (Iraz) ile evlendi. Raziye Hanım Goca Ömer'in kardeşidir. Gocaömer de Halil Efe'nin kardeşini almıştı, bu durumda onlarınki değişik usulü evlilik oldu. Ayrıyeten bu evlilikle bağıyla bacanak olduğu kişilere bakalım: Gobakların Çerçimehmet, Hassönlerin Halil, Hacellerin Mustafa, Guycuların Ahmet Hoca...

    Halil Efenin üç kız üç oğlan, altı çocuğu oldu. Kızları; Melahat, Hassönlerin Münir Koç eşi; Şengül, Garaçaylının Muhittin Öztürk eşi (Muhittin'in anası İşof kızı); Vildan da Hacellerin Ahmet Dadak eşidir. (Ahmet-Vildan teyze çocukları)

    Erkek çocuklarına gelince... Büyüğü 1940 yılında doğdu; adı Ahmet, dedesinin ismini vermişler. 'Gurtlu Ahmet' diye lakaplandı. Arzılardan Ahmet kızı Selime ile evlendi, Beygirlinin Adem ile bacanak oldu. Eren, Cengiz, Veysel ve Halil adını verdikleri dört oğulları var. Eren, Anıtkaya dışından evlendi, iki oğlu var... Cengiz, Hassönler/Gasapların Körömer kızı Meryem ile evlendi, iki oğlu var... Veysel, Hassönlerden Terzi Topal kızı Filiz'le evli, bir kız bir oğlu var... Halil Efenin adını alan küçük oğlu Halil de Kölgecinin Remzi kızı Perihan ile evlendi... Gurtluahmet 2013 yılında vefat etti...

    Ortanca oğlu Lutfi, Arzılardan İbrahim kızı Ayşe ile evlendi. Uzun süre bakkal dükkanı işlettiği için 'Bakkalnutfi' diye bilindi. Bir dönem mahalle Muhtarlığı da yaptı. Yörüğoğluların Halil Efe'nin hayatta kalan tek oğlu olarak Anıtkaya Sanayisinde 'Yörükoğlu' adını sürdürüyor... Altı kızı var. Fadime, yeğeni merhum Yalçın Öztürk eşi idi; Sultan, Çakırların Osman Erdem eşi;  Raziye, Hassönlerden Candırma Halil oğlu Hasan eşi; bir kızı Mardaklardan Ahmet Saki eşi; Narin, Bayramgazi'den Ergün eşi olurken, Refiye de Afyon'a gelin oldu...

    Küçük oğlu Sait 1954'te doğdu, Noritokaların Apil kızı Melahat ile evlendi. Elveda, Raziye ve Halil isimlerinde üç çocuğu var. Elveda, Garaçaylının Muhittin oğlu Kazım Öztürk eşi; Raziye de Arzılardan Dendenin Nebi oğlu Osman Tüblek eşidir. Sait Tüplek 2008 yılında vefat etti... 

    Haliefe, abisi Aliefeden on yıl önce 1972 yılında öldü. Eşi Raziye hanım ise kocasından yirmi yıl sonra, 1993'te vefat etti...

    İzzet

    Yörükoğlu Ahmet'in en son doğan ve ilk önce vefat eden oğlu İzzet, üç erkek kardeşin en küçüğüdür; 1912'de doğdu. Ablaklı Gülsüm ile evlendi. Gülsüm Hanım esasında Arzılardandır, anası zamanında Ablak'a gelin olmuş... İki kız iki oğulları oldu. Kızlar büyüktür. Rabia, önce Ali Efe Emmisinin Ahmet'e vardı, o ölünce Musa'ya verdiler. Nuran da Ali Efe Emmisinin Şevket ile evlenerek ablası Rabia ile elti oldular. 

    Yörükoğlu İzzet'in büyük oğlu Şükrü'dür, 1943 yılında doğdu. İnebolulu Ümran Hanım ile evlendi. Üç oğlu oldu: İsteniş Hakan, Sandıklılı bir hanımla evlendi, iki oğlu var... Hacı Ömer, Kalecikli bir hanımla evlendi, Ümrangül ve Şükrü Talha adlarında iki çocuğu var... Güngör Soner ise Gezlerli hanımla evlendi, onun da bir kız bir oğlu var... Şükrü 2021 yılında öldü...

    Küçük oğlu Asım 1946 yılında doğdu. Daha kırkı çıkmadan babası vefat ettiği için adını ona hürmeten İzzet olarak değiştirdiler. Sipsinli Zehra Hanım ile evlenen İzzet'in iki oğlu bir kızı var. Kızı Gülsüm Anıtkaya dışına gelin oldu. Büyük oğlu Asım Afyonlu bir hanımla evlendi, bir kız bir oğlu var. Halen Afyon'da Diş Hekimidir.... Küçük oğlunun adı Şenol...

    Yörüğoğluların İzzet 34'ünde, genç denecek bir yaşta vefat edince, geniş akraba çevresinde İzzet ismi yaygınlaştı... 

    1934 Soyadı uygulamasında, Yumruklarla Yörüğoğlular Tüblek soy ismini seçmişti. Arzılarla karışıklık olmasın diye TÜPLEK'te karar kıldılar...