13 Haziran 2022

Yumruklar

 

    Arzıların atası olan Emirdağlı Balabanların Musa, Eğret'e geldi, Selimlerin Mustafa'ya bekar durdu. Sonra evin kızı Arzı ile kaçıp gittiler Emirdağ'a... Tekrar Eğret'e döndüklerinde ardından başkalarının Eğret'e gelmesi için de teşvikkar oldular. Bunun üzerine Emirdağ'dan çok gelenler oldu. Bunlardan birisi de Halil'dir.

    Halil, Musa'nın komşu köyünden Gözeli/Manahoz/Manavözü'ndendi. Manavözü Köyü, 1715 yılından itibaren Boynuyoğun Türkmenlerinin yerleştirildiği bir merkez olarak biliniyor. Bu durumda Türkmen Halil, Boynuyoğun Türkmenlerindendir denilebilir. 

    Eğret'e geldikten sonra Ayşe ile evlendi. Ayşe Hanım'ı da biraz tanıtmak gerekecek. Afyon kökenli Eyüb'ün Ahmet ve Mehmet adında iki oğlu var. Bunlardan Eyüpler ve Yahyalara yol gidiyor. İki de kızı var ki büyüğü Şerife, Emirhanoğlu Hüseyin ile evleniyor; ileride İşofun ninesi olacak. Küçük kızını da Eğret'e yeni gelen Türkmen Halil'e verdi. Bakalım Ayşe Hanım kimlerin ninesi olacak...


    Ayşe Hanım ile Türkmen Halil'in  üç oğlan bir kız, dört çocukları var. 1904 Kayıtları tutulurken hayatta olmadıkları için yaş sırasını bilemediğimiz çocukların isimleri Ayşe, Ali, Halil ve Ahmet'tir. Tek kızları Ayşe Selimlere gelin oldu, ileride Keçiler/Melezler/Guldurların Ninesi olacaktır...

    Halil 1865 yılında doğuyor, Ahmet ise 1874'te... Ali'nin doğum tarihi bilinmiyor. Esasında Ali'nin varlığından bile ölümüyle haberdar oluyoruz; zira askerdeyken öldüğünü bildiren şu ifadeler onun tereke kararından alındı: "...Eğret köyü ahalisinden ve ikinci orduya mensub dördüncü nişancı taburunun ikinci bölüğünün üçüncü haymesi neferâtından iken birliğinde vefât eden Halil oğlu Ali'nin veraseti öz kardeşleri Ayşe, Halil ve Ahmed’e ait olduğu..." 

    Bu belgeden anlıyoruz ki Ali evli değildi. Kardeşi Ayşe'den büyük olabilir: ama üç erkek kardeşin en küçüğüydü. Ayrıca terekede kendilerine yer verilmediğine göre, belge tarihi olan 1896'da ana babaları Türkmenoğlu Halil ile Dervişlerin Ayşe sağ değillerdi... 

    Geride kalan iki kardeşin küçüğü olan Ahmet'in çocukları, Yörüğoğlular diye anılacak. Büyük kardeş Türkmenoğlu Halil ise Yumrukların büyüğüdür...

    Türkmenoğlu Halil 1865 doğumlu. Söylemezlerden  Mehmet kızı Ümmühan ile evlendi. Ümmühan Hanım, Tongulların Gocibanın dedesi kardeşidir. Bu evlilikle ayrıca Terlemez Süleyman ile de bacanak oldu... 

    Ümmühan Hanım ile Halil'in üç oğulları oldu. Bunlar Musa, Halil İbrahim ve Ali'dir. Oğullarıyla birlikte Türkmen Halil'e bu dönemlerden itibaren 'Yumruklar' denmeye başlanmış. Neden böyle bir lakapla anıldıklarına dair bilgi yok. Tahminler, gözlerinin yarı kapalı gibi, yumulmuş gibi görünmesi sebebiyle 'Yumuklar' diye anıldıkları, zamanla bunun 'Yumruklar'a dönüştüğü yönünde...

    Yumrukların Halil'in 1920-25 arasındaki bir tarihte vefat ettiği tahmin ediliyor. Eşi Söylemezler kızı Ümmühan Hanım ise tam olarak 1926'da vefat ettiği kaydedilmiş...

    Musa

    Büyük oğulları Musa, 1892 yılında doğdu. Hacapdıramanlardan Mehmet kızı Hatice ile evlendi. Altı kızkardeşin en büyüğünü alarak; Arzıların Çolak Musa, İdirizlerin Deli Mehmet ve Cavaların Ahmet ile de bacanak oldular... 

    Musa'nın Balkan Savaşlarına katıldığı,1912'de Mora'da Gıdilerin Mehmet ile birlikte bulunduğu, Mehmet'in orada şehit olduğuna dair mahkemede tanıklık ettiği kayıtlardan anlaşılıyor...

    Çocuğu olduğuna dair kayıt yok, başka bilgi de edinilemedi. Cihan Harbine katılıp katılmadığı da meçhul. 1920'de veya 1921 yılı başlarında, Seydi Çavuş hadisesinde öldürüldü. Kazara mı öldürüldü yoksa Yumrukların Musa da Düzenli Orduya katılmak istemeyen bir Kuvvacı mıydı belli değil. Ankara Hükümetinin adamı olan Zaptiye Kumandanı Ayıcı Halil, kendisini almak için geldiği Seydi Çavuşun çekip gitmesine izin verirken, Türkmen Musa'yı öldürmüş olmalarının bir sebebi bulunmalı... Sonuç olarak Yumrukların Musa, daha otuz yaşına gelmeden Sığıreğleğinde öldürüldü... Eşi Hatice Hanım anası evine döndü ve orada 1950 yılında vefat etti...

    Halil İbrahim 

    1895 yılında doğan Halil İbrahim, resmiyette sadece İbrahim olarak kaydedilmiş. Kekliklerden Alemdaroğlu Mehmet kızı Emine ile evlendi. Emine Hanım, Kel Ali'nin teyzesidir ve annesi Kezban itibariyle Mihrioğlulara dayanır... 

    Ağabeyi Musa'nın vefat ettiği olayda, Halil İbrahim'in de Sığıreğleğinde olduğu, oradan kaçarak canını kurtardığına dair bir rivayet var. Bu doğruysa, kardeşi kaza kurşununa kurban gitmiş değil, bile isteye öldürülmüş oluyor...

    Bu olaydan sonra Halil İbrahim'in Eğret'te duramadığı, gidip Akhisar'a yerleştiği biliniyor. Yalnız eşi Emine Hanımın köyde kaldığı kayıtlara geçmiş. Cumhuriyetten sonra 1924 yılında, "Eşi Yörükoğlu Halil İbrahim'in Akhisar'a yerleşip Hacı Hoca Mahallesinde ikamet ettiği, nikahlı eşi olduğu için nafaka talebinde bulunduğuna" ilişkin Hukuk Mahkemesine müracatı var. Tanık gösterilenlerin kimliği de çok ilginç; Halil oğlu Seydi ile Hacı Abdurrahman oğlu Abdil.... Biri Sığıreğleği olayının başkişisi Seydi Çavuş, diğeri de orada ölen Yumrukların Musa'nın kayınbiraderi...

    Eşinin daha sonra Akhisar'a gidip gitmediği bilinmiyor, yalnız Yumrukların Halil İbrahim bir daha Eğret'e dönmedi. Akhisar'da arabacılık yaptığını görmüşler. Bir oğlu olduğunda ona, gözünün önünde öldürülen abisinin adını vermiş. Yıllar sonra emmioğulları ziyarete gittiğinde Akhisar'da kendisine 'Çolak Musa' dendiğini, emmioğullarını gördüğüne çok sevindiğini, yalnız ve garip olmadığını göstermek istercesine onları gururla tanıttığını görmüşler... 1961 Yılında Akhisar'da vefat etmiş...

     Çolak Ali

    Türkmenoğlu Halil'in küçük oğlu 1907 yılında doğdu, Ali amcasının adı verildi. Söylemezoğlu İbrahim'in kızı Satı ile evlendi. Yani eşiyle hala dayı çocuğu oluyorlar... Ayrıca Satı Hanım Tongulların Gocibanın halasıdır... Satı Hanım ile Türkmen Ali'nin çocuklarıyla Yumruklar sülalesi günümüze uzanacak... 

    Üç kız beş oğlan, sekiz çocukları oldu. Kızların durumu şöyle; Emine, Danagafaların Hüseyin Temel eşi; Ümmühan, Gavalcıların Halil Aracı eşi; Havva, Keçiler/Melezlerden İbrahim Seçen eşi oldular...

    Halil
    1929 Yılında doğan büyük oğlu Halil, dedesinin ve büyük dedesinin adını almış oldu. Dananın Mehmet kızı Ayşe ile evlendi, Mihrioğlu İbrahim ile bacanak oldular... Onların da iki kız, iki oğlu oldu. Dört çocuğun en büyük ve en küçükleri kızlardır. Büyük kızı Hatice, Tekirgızıların Alaattin Haykır eşi; küçük kızları Züfrem de Tırılların Ahmet Alperen eşidir. İki oğluna gelince... 

    Büyük oğlu, dedesi Ali'nin adını aldı. Turabilerin Hüseyin kızı Şemsi ile evlendi. Bir oğulları var, adı Halil... Türkmenoğlu Yörük Halil'den bugüne kadar her nesilde mutlaka bir Halil bulundu. Ali-Şemsi'nin oğlu Halil, altıncı kuşak oluyor... Afyon'dan Arzu ile evlendi, Alihan ve Eren adında iki oğlu var, Anıtkaya'da yaşıyorlar...

    Küçük oğlunun adı da Halil İbrahim'dir. Dedesinin Akhisar'a göçen abisinin adını taşıyor. Garömerlerin Mısdık kızı Sevim ile evlendi, Altındişinhasan oğlu Meşhur Ahmet ile bacanak oldular... Çağla, Ayşe ve Mehmet adında üç çocukları var. Çağla Delibanların Gaddafi oğlu İbrahim Dadak eşi olurken, Ayşe Anıtkaya dışına gitti... Halil İbrahim kah Anıtkaya'da, kah Afyon'da...

    Babaları Yumrukların Halil, 2017 yılında vefat etti...

    Musa
    Çolak Ali 1936 doğumlu ikinci oğluna, öldürülen abisi Musa'nın adını koydu. Arapların Gambırüseyin kızı Sare ile evlenen Musa, Yılıkların Ahmet ile bacanak oldu... 

Sare Hanım ile Musa'nın iki oğlu oldu. Dedesinin adını koydukları büyük oğulları Ali evlenmedi, bekar olarak 2019'da vefat etti. Mezerböğrünün altındaki eski kör çeşme onun hayratı olarak yeniden düzenlenip canlandırıldı; adı orada yaşıyor... 

    Küçüğüne ise Ali Osman adını koydular. Bu isim, Yumrukların Musa'nın, kendinden önce ölen küçük kardeşinin adıdır. İsminin kısaltılmışı 'Alos' diye çağrılan Ali Osman, Gıvıkların Ömer kızı Elveda ile evlendi. Bir kız bir oğlu var. Kızı Delibanın Hasan'ın Mutlucan Dadak eşidir, oğlu Musa Anıtkaya dışından evlendi...

    Ali Osman halen Anıtkaya'da oturuyor. Babası Yumruklarun Musa 2009'da ölmüştü; annesi Sare Hanım ise 2023'te vefat etti...

    Ali Osman
    Yumrukların Ali ile Satı Hanımın üçüncü oğlunun adı Ali Osman idi, 1938'de doğdu. Bu isim, Satı Hanımın 1911 yılında şehit olan abisinin adıdır. Adını aldığı dayısı gibi Ali Osman da erken vefat etti. 1964 Yılında Garcamatgırında bıçaklanarak öldürüldü. Yumruklarda bu isme çok rastlanmasının sebebi dayı-yeğen iki Ali Osman'dır... 

    Ahmet
    Dördüncü oğlu Ahmet 1939 yılında doğdu. Alemdaroğlu Gındi kızı Şerife/Müşef ile evlendi. Haroahmetin Musa Tül ve Delicaferin Mahmut Sağlam ile bacanak oldular. Üç oğlan bir kızı oldu. En küçükleri Satı, Tellilerin Halil oğlu Uğur Öztürk eşidir. 

    Büyük oğlu Ahmet, Karacahmet'ten Yasemin ile evlendi; Furkan, Ahmet Gürkan ve Umut isimlerinde üç oğlu var. Furkan, Çayırbağlı Sümeyye ile evli diğerleri bekar, Anıtkaya’da oturuyorlar... 

    İkinci oğlu, dedesinin adı olan Ali ismini aldı. Kipilin Köremin kızı Elveda ile evlendi; iki çocuğunun isimleri Ahmet Enes ve İlayda, Anıtkaya’da oturuyorlar... 

    Küçük oğlu Ali Osman, eşi Fadime’yi askerlik yaptığı Sivas’tan getirdi; onun da bir kız bir oğlu var. Kızı Sıla, Karaaslan’a gelin oldu; oğlu Ahmet Emre ise bekar. Anıtkaya'da yaşıyorlar...  Babaları Yumrukların Ahmet de 2003 yılında vefat etti...

    Apil
    En küçük oğulları Apil (resmiyette Abdil) 1946'da doğdu. Apdıramanların Curak kızı Satı ile evlendi. Curağın anası da Emirdağ kökenli Türkmenlerden... 

    Bir kız iki oğulları oldu. Kızı Ayşe, Delibıdığın Mustafa oğlu Mehmet Soylu eşidir. Büyük oğlu Ali Osman Mılıklar'dan evlendi, bir kız bir oğlu var. Küçük oğlu Gökmen ise Kemiklerin Süleyman kızı ile evlendi...

    ***

    Türkmenoğlu Halil'in, büyük oğlu Halil'den gelen çocukları Yumruklar olarak biliniyor. Önceden Tüblek olan soyadları Arzılarla karışmasın diye TÜPLEK biçiminde değiştirilmiş.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder