Eğret Voyvodası

     Voyvoda deyince akla hemen Kazıklı Voyvoda geliyor. Osmanlıda Eflak-Boğdan (Bugünkü Romanya ve Moldavya) krallarına Voyvoda derlermiş. Kazıklı da onlardan birisi.

    Peki bunun Eğret ile ne alakası var? Eğret bir krallık olmadığına göre Voyvodası olabilir mi? Veya bu başlık ne biçim bir başlık?

    538 Numaralı Karahisar-ı Sahib Şeriyye Sicilini incelerken dikkatimi bir şey çekti. Bilindiği gibi Şeriyye Sicilleri, Kadılar tarafından yapılan yargılamaların kaydının tutulduğu belgeler. Günümüz ifadesiyle Mahkeme Kayıtları. Bu kayıtların tutulmasında da bir usul var. Karar yani hüküm ifadesinden sonra tarih ve şahitler yazılıyor. 1731-1732 yıllarındaki kararları içeren bu defterde verilen kararların bir çoğunda şahit olarak "Eğret Voyvodası Hacı Mehmed Ağa"nın adı yazılmış. O vakit nedir bu voyvoda dedim.

    Meğer bir dönem Vezirlerin veya başka toprak sahiplerinin vergi gelirlerini tahsil etmekle görevlendirdikleri kişilere voyvoda denirmiş. Bunu öğrendiğimde Eğret Voyvodası sözü yerine oturdu. Yine bir türlü anlamlandıramadığım Afyon'daki Voyvoda Mahallesi de halloldu. Demek ki Eğret'te bu nitelikte topraklar vardı ve bunların vergisini toplasın diye Voyvoda olarak Hacı Mehmed Ağa tayin edilmiş.

    Bir dönem Voyvoda ünvanı kullanıldıktan sonra, onun yerini "Ağa" kelimesi almış. Daha sonraki dönemde ise "Ayan" ifadesi ve kurumu oluşmuş. İlginçtir Anıtkaya'da "ağa" kelimesi patron, zengin, işveren gibi anlamlara da gelmektedir. Bu bir bakıma voyvoda kalıntısı gibi duruyor. Ayrıca hala "ayan" kelimesi de muhtar anlamında kullanılmaktadır.

    Sonuç olarak Eğret Voyvodası sözü kimseyi şaşırtmamalı.

    .....