06 Mart 2023

Garaguzular


    1830 Dönemi Eğret Nüfus kayıtlarında Emiralilere ait iki hane bulunuyor. Bunlardan birincisi Emiralioğlu Ömer olup günümüzdeki uzantısı Yeşilömerler olduğu düşünülmektedir. İkinci Emirali hanesi ise Emiralioğlu Osman.. Onun günümüzdeki karşılığı ise Çolakfatılar/Faddikler ile Garaguzular olarak görünüyor. Konumuz, Garaguzular; Emiralilerin Osman'dan başlayalım...

    Emiralioğlu Osman 1800 yılında doğduğu kaydedilmiş. Otuz yaşındayken 'orta boylu, kara sakallı' bir adam diye tarif edilmiş. Tabi eşi kimdir, kimlerdendir bilinmiyor. 1823 Yılında doğduğu belirtilen bir oğlu var, adı Mustafa... Bizi Garaguzulara getirecek olan bu Mustafa'dır...

    Mustafa kızı Raziye ile evlendi. Bu bilgiye göre o dönemin Eğret'inde babası olabilecek iki Mustafa vardı. Onlardan birisi Selimlerin  Hacı Ali oğlu Mustafa'dır. Raziye Hanımın, 1841 yılında ölen Selimoğlu Hacı Ali'nin torunu olabileceğine dair yeterli işaret var... Fakat Raziye Hanımın aslen Tekkegaren (Kayıhan)lı olduğuna yönelik rivayetler de bulunuyor. Böyle bir ihtimali de gözden ırak tutmamak gerekir...



    Yirminci yüzyıl başına sağ salim gelebilen bir oğluyla iki kızları oldu. Bunlar; 1859 yılında doğan Ayşe, 1862 doğumlu Mehmet ve en küçükleri 1869 doğumlu Fadime'dir...  

    Büyük kız Ayşe, Mollahmetlerin Süleyman'a vardı: Akbaş Ömer ile Kilci Gocahüseyinin kaynanalarıdır... Büyük kızı Fadime ise Gıdilerin Hasan Hüseyin'e vardı; Gıdilerin İban (İbrahim Asan)ın ninesidir...

    Tek oğulları Mehmet 1862 yılında doğdu. Körselimlerin Ali kızı Refiye/Rukiye ile evlendi. Rukiye Hanım Gılindirin ablası olur. Dört oğlan bir kız, beş çocukları oldu; isimleri Mustafa, Osman, Raziye, Ali ve Mehmet ... 

    Bu dönemde Mehmet'e 'Karakuzu oğlu' denildiğini bir mahkeme kaydından öğreniyoruz. Bunu esas alırsak Garaguzu lakabı, Mehmet'in babası Mustafa'ya, ve belki Onun da babası Osman'a döner. O halde Emiralilerin bu koluna halk arasında Garaguzular denildiği resmileşir. Ancak lakabın Emiralioğlu Mustafa'dan başladığını söylemek daha doğru olur, çünkü Mustafa'nın diğer kardeşi çocuklarına böyle denilmeyecek...

    Garaguzunun Mehmet

    Garaguzunun Mehmet, tek kızına kendi anasının adı olan Raziye adını vermiş. 1903 Yılında doğan Raziye, Hassönlerin Çilmahmut eşi olacaktır... 

    Büyük oğlu Mustafa, 1887 yılında doğdu. Cihan Harbi başladığında evli değildi. Bu yüzden Haziran 1915'te şehit olduğunda ardında ne bir dul ne de yetim bıraktı... Kendisinden sekiz yaş küçük kardeşi Osman ise bekar değil, evliydi. Selimlerin Hasan kızı Fadime ile evlenmişti, yani Egekemal ve Egehasanın halalarıyla... Çanakkale'de İkinci Tabur Dördüncü Bölük Piyade Er'i idi. 10 Mart 1915 günü Kabatepe Muharebesinde şehit oldu...

    1. Garaguzunun Ali/Hörküleler

    Onların küçüğü Ali, Cihan Harbi yıllarında askere alınmadı; çünkü henüz 10 yaşındaydı... 1904 Yılında doğdu... Deligızların Arif kızı Sultan ile evlendi. Sultan Hanım üç kız kardeşin büyüğü olduğundan; Garaguzunun Ali, Veyislerin Deliban ve Omarcıkların Gocaısmeyil ile bacanak oldular. Gocaısmeyil vefat edince baldızı Fadik Yonuzların Halil'e vardığı için onunla da bacanak oldu...

    Sultan Hanım ayrıca Kesgin (Mahmut İdi)nin de kardeşidir... Bütün bu akrabalık bağlantılarını, Onun kim olduğunu göstermek için söylüyoruz. Aslında kimliğini tam olarak gösteren şey, lakabıdır. 'Hörküle' diye lakaplanıp tanınması, iriyarı fiziki yapısı ve çok kuvvetli olması sebebiyledir. 5-6 Demirlik dene talisini kucaklayıp arabaya atarmış, hem de tek başına... Yunan mitolojisinde aşırı derecede gücüyle öne çıkan tanrıya Herakles diyorlar. Biz bunu kısaca Herkül olarak tanıyoruz. Çok kuvvetli kişilere bu yüzden 'Herkül gibi' yakıştırması yaparız... Yine olağanüstü gücüyle toplumda ayrıcalıklı yer edinen bir kadına 'Dişi Herkül' anlamında 'Herküle' demişler... Bunun Eğret dilince söylenişi 'Hörküle' oluyor... Hörküle Sultan, hele kocası öldükten sonra bu hörkülece gücünün çok faydasını görecektir... Ve bundan sonra bu aileye 'Hörküleler' de denilecek...

    Garaguzunun Ali 1942 yılında öldü. Eşi Hörküle Sultan, uzun süre dul yaşadı. İşte bu dönemde çocuklarına babalık da yaptı ve 1978 yılında vefat etti...

    Garaguzunun Ali ile Hörkülenin altı çocukları oldu, bunların ikisi kız... Adı Rukiye olan bu kız, bütün çocuklarının da en büyüğüdür, 1926'da doğdu. Noritokanın hanımı yanında tay gelen Dandırlı Hödükhalibanın ilk eşidir. Bir oğlu dünyaya gelmiş, ama daha tazeyken vefat etmiş. Rukiye Hanımın kendisi de 1956 yılında vefat ettiği bildirildi... Rukiye'den sonraki ikinci kızı Rabia da 1937 yılında doğmuş; ama yedi yaşına gelince vefat etmiş...

    Büyük oğlan 1929 yılında doğdu, dedesi Mehmet'in adını almış... Zamanla Kore'ye gittiği için 'Koreli' lakabıyla anıldı. Bekiralilerin Ali kızı, Buydeycigadirin kardeşi Fadime ile evlendi. Çocuksuz olarak eşi 1949'da vefat etti. Sonra tekrar evlenip İzmir'e gitti. Bu evliliği kısa sürdü; ama böylece İzmir'e yerleşmiş oldu, artık ölene kadar orada kalacak... Trakya'dan (Çanakkaleli) Ayşe Hanımla ikinci defa evlendi. İki kızı ve beş oğlu oldu. 1967 Yılında doğup henüz yaşına girmeden vefat eden Hidayet bunlardan birisidir... Diğer iki oğlu Yaşar 2011 ve Dursun 2023 yılında vefat ettiler. Dursun'un Paşanınibramın damadı olduğu bildirildi. Diğer oğlu Kadir ise Çanakkaleli teyzesinin kızıyla evlenmiş ve İzmir'de yaşıyor...  Korelinin çocuk ve torunları İzmir'de yerleşikler... Kendisi 2009'da vefat etmişti...

    Hörkülenin 1934 doğumlu oğlunun adı Osman... Bu isim dipteki Emiralioğlu Osman'a kadar gider... Gavalcının Hüseyin kızı Ayşe ile evlendi. İki çocuğu oldu... Lakin bir dönemden sonra ruhsal rahatsızlığı ortaya çıktı ve bundan kurtulamayıp 1972'de hastanede vefat etti. Kendisinden sonra çocukları evlatlık verildi... Oğlu Ali'nin Dandır'a evlatlık verildiği, orada evlendiği, üç kız ve üç oğlu olduğu ve halen Dandır'da yaşadığı bildirildi...

    Üçüncü oğlu Arif, Hörküle Sultan'ın babasının adını almış... 1941 Yılında doğdu... Delimamın Ali kızı Selime ile evlendi.  Gocayusuf, Terlemezin Nazmi, Sağıroğlu Süleyman, Bakkal Sarı, Dedelerin Çapar ile bacanak oldular... Almanya'ya Türk işçilerin çok gittiği dönemde bu kervana Arif de katıldı. Lakabı buna bağlı olarak 'Gavurarif' kaldı... Üç oğlu ve dört kızı oldu; Erdoğan, Nesibe, Nigar, Nesrin, Mustafa, Nihal ve Fatih... Büyük oğlu Erdoğan Anıtkaya dışından evlendi ve halen Afyon'da yaşıyor... Ortanca Mustafa, Guzuguzunun İbrahim kızı Selime ile evlendi, Anıtkaya'da yaşıyor... Küçük oğlu Fatih ise Çolağüseyinin Veysel kızı Melek ile evlendi; Fatih de Anıtkaya'da yaşıyor...

    Hörkülenin küçük oğlu Ali 1943 yılında doğdu. Babasının adını koymalarının sebebi, ana karnındayken yetim kalmış olmasıdır... Ona da 'Gavurali' lakabı takıldı; fakat bunun gerekçesi, abisininki gibi değil... Biraz da inatçı yapısından dolayı böyle demişler... Karacahmetli Satı Hanımla evlenen Ali, erken dönemde Anıtkaya'dan ayrılıp İzmir'e gitmiş. Sonra dönüp Karacahmet'e yerleşmiş, şimdi ise Afyon'da yaşıyor. Oktay, Rabia ve Ünal adlarında iki oğluyla bir kızı var. Kızı Rabia Anıtkaya dışından bir beyle evlenmiş, yurtdışında yerleşikler... Oktay, Mardakların Hasan kızı Nuray ile evlenmiş; İstanbul'da yaşıyor... Ünal da Anıtkaya dışından Seven ile evlenmiş ve Ebra adında bir kızı var...

    2. Garaguzunun Mehmet Oğlu Mehmet

    Garaguzu oğlu Mehmet'in en küçük çocuğudur, 1911 yılında doğdu. Anıtkaya'da onun varlığını pek bilen yok. Çok erken dönemde köyden ayrıldığı anlaşılıyor. Aydınlı Cemile Hanım ile evlendiği bilgisinden yola çıkarak o taraflara bir yere yerleştiği düşünülebilir. Salihli’de uzun yıllar kalmışlar. Vefat eden çocuklarının kaydı var… Cemile Hanım 1968 yılında vefat etmiş. Garaguzuların Mehmet'in vefat tarihi ise 1980... Halen hayatta olan bir çocukları var, adı Veysel… Salihli’de doğmuş, İhsaniye/Demirlili Şükriye ile evlenmiş. Şükriye Hanım da yabancı sayılmaz; Çilmahmudun ikinci hanımı vardı Dilsiz Kamile, işte onun kızıdır…  Onların da beş çocuğu var ve halen İzmir’de yaşıyorlar…

    ***

    Emiralilerin Osman'ın oğlu Mustafa'ya Garaguzu diyorlarmış, Onun oğlu Mehmet'e de Garaguznun Mehmet... Garaguzuların hayatta kalan iki oğlandan büyüğü Ali Hörküle Sultan ile evlenince, lakap Hörkülelere dönüştü. Küçük olan Mehmet, 1934 Soyadı uygulamasında alınan ÖNGEL soy ismi, nihai olarak ÖNKAL'a dönüştüğü yıllarda Eğret'ten ayrıldı...



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder