26 Mart 2023

Veyisoğlu İbrahim - Delibanlar

     
    1830'daki üç Veyisoğlu hanesinden biri de İbrahim'dir. 1800 Yılında doğan İbrahim, Veyisoğlu Ahmet'in tek oğlu görünüyor. Orta boylu, kara sakallı biri olarak tanımlanmış. Kayıt tutulduğu sırada üç oğlu var; Ahmet, Hasan ve Ali... O sırada üçü de küçük yaştalar. Ahmet 1824, Hasan 1828 ve Ali 1830 doğumlu... 

    Bunlardan Ahmet'in nesli, günümüze ulaşan çocukları itibariyle Veyislerin Ramazan başlığında görülebilir... O sırada henüz taze çocuk olan en küçük kardeş Ali ise, büyüyünce Emine Hanım ile evlenecek, Şerife adında bir kızları olacak ve O da Hasan Emmisinin oğlu Ömer'e varacak; ancak çocuğu olmayacaktır. Küçük kardeş Ali'nin hikayesi böyle noktalanıyor. Ortanca kardeş Hasan'a bakalım...


    Veyisoğlu İbrahim'in ortanca oğlu Hasan 1828 yılında doğdu. Evlilikleri hakkında bilgi bulunmuyor, tabi kız çocukları da... Mehmet ve Ömer adlarında iki oğlu dünyaya geldi. Abdullah/Gülsüm kızı Rabia ile evlenen Mehmet, çocuksuz vefat etti. Eşi Rabia ise 20. yüzyıl başlarına kadar yaşadı...

    Abisinin aksine Ömer'in çok çocuğu oldu... Önce evliliklerine bakalım... İlk karısı Hatice'nin kimlerden olduğu bilinmiyor, çünkü kayıt esnasında çoktan ölmüştü; beş oğlunun anasıdır... Diğer iki hanımından hangisiyle önce evlendiği bilinmez. Şerife, Ali Emmisinin kızıdır, çocuğu olmadı. Fakat kocasından 7-8 yıl sonra vefat etmesine rağmen çocuklar, analarıymış gibi Ona hürmet ettiler. Üçüncü eşi de Veyislerden Fatma... Bu son eşinden Fatma adında bir kızı olduktan sonra, Ömer vefat etti. Yıl 1900... 

    Ömer'in çocukları tek tek inceleyeceğiz. Tek kız olduğu için en küçükleri Fatma'dan başlayalım. 1898 yılında doğdu. Eminlerin Süleyman'a vardı, orada Çakalüseyin (Hüseyin Eren)in anası olacaktır. Süleyman'dan ayrıldıktan sonra Büzükhalile vardı; Conahmet, Avukathilmi ve Köryakıbın anaları oldu... Uzun yıllar yaşadı; Veyislerce 'Fatı Nine', sair komşularınca 'Fatı Garı' diye bilinirdi. Yetmişli yıllarda vefat etti... 

    Veyisoğlu Ömer'in beş oğlunu tek tek inceleyeceğiz...

    1. Hasan

    Büyük oğlu Hasan 1872 yılında doğdu. Büyük oğlanlara genelde dedesinin adı verilir, Hasan da adını dedesinden almış. Adı Şemşilere lakap olan Bekir kızı Şemsi ile evlendi. Böylece, Bekiralilerin Ali (Buydeycigadir babası) ile bacanak oldular. 

    Şemsi Hanım ile Hasan'ın iki kızı ve bir oğlu oldu; 1900 yılında Hatice, 1902'de Rabia ve 1906 yılında da Ömer doğdu. Bu üç çocuktan sonra Cihan Harbi yıllarında Şemsi Hanım vefat etti. Ardından oğlu Ömer de öldü... 

    Büyük kızı Hatice, Karakol Kumandanı Aydınlı Delimehmete vardı. Bir oğlu doğduktan sonra 1931'de vefat etti. Kardeşi Ömer'in adını verdiği oğlu, ileride 'Ösüz Ömer' diye bilinecektir...

    Küçük kızı Rabia ise Yetimlerden Hacının İbram eşi oldu. Çocukları olmadı. Ablası ölünce öksüz kalan yeğeni Ömer'in bakımıyla evlat sevgisini gidermeye çalıştılar. Onu büyütüp evermek onlara kaldı...

    Veyisoğlu Hasan, eşi Şemsi Hanımın vefatından sonra Danagızı Şerife ile evlendi. Şerife Hanım, Külcülerden Sarıoğlu Osman'ın Çanakkale'den dönmemesiyle dul kalmıştı; Halimeninmehmet (Mehmet Kıy)ın ninesidir... İkisi de geç yaşta olduklarından çocukları olmadı. O vaziyetteyken 1940 yılında Veyisoğlu Hasan Dadak, 1947'de eşi Danagızı Şerife Dadak vefat ettiler...

    2. İbrahim

    İkinci oğlu İbrahim 1878 yılında doğdu. Paşaoğlu Mehmet kızı Halime ile evlendi. Halime Hanım Paşanın Ahmet ve Paşanın Hüseyin'in halaları olur... İbrahim'in de üç kızı oldu; 1904'te Satı ve 1909'da Halime ve daha sonra Hatice... Kütükte İbrahim'in ölüm kaydı var; torunları 1916 yılında harpte kaldığını söyledi...

    İbrahim öldükten sonra Halime Hanım, Dedelerin Hacaliye üçüncü eş olarak vardı. Orada Hafize (Kelarzıman eşi)nin anası olacaktır... Hatırlanacağı üzere, babası öldükten sonra İbrahim'in analığı Fatma, Hacalinin ikinci eşi olmuştu...

    İbrahim'in büyük kızı Satı hakkında bilgi bulunmuyor. Küçük Hatice Yeşilömerin Mehmet eşi oldu. Ortanca kızı Halime ise Ovalılar/Çorcalıların Piremez Abdullah'a vardı, Havva Dudu adını verdiği bir kızı doğduktan sonra eşi gittiği yerden dönmemesi üzerine, Sıntırların İbrahim'e vardı, orada da Raike ve Hüseyin (Kötühüseyin) doğdu. İbrahim'in ölümünden sonra Güneyköylü Yeniahmet eşi oldu ve 1994 yılında vefat etti...

    3. Ali Osman

    1886 Yılında doğdu. Emiralilerden Mehmet kızı Ümmühan ile evlendi. Ümmühan Hanım, Yeşilömerin kardeşidir. Cihan Harbinden dönmediği söyleniyor; hangi cephede şehit olduğu bilinmiyor... Henüz çocukları olmamıştı. Eşi Ümmühan Hanım Manavların Körmustafaya vardı...

    4. Hüseyin

    Hüseyin'in doğum tarihi bilinmiyor; çünkü kayıtlar yazılmaya başlamadan hemen önce vefat etmiş. Fatma adında bir hanımla evlendiği, 1901 yılında Hasan Hüseyin adını verdiği bir oğlu dünyaya geldiği kayıtlara geçirilmiş. Fakat Fatma Hanımın kimliği konusu da muamma, zira Hüseyin'in ölümünden sonra kocaya gittiği için o sayfada kaydı bulunmuyor. Fadime/Fadik/Fatı'ların hepsi Fatma olarak yazıldığı ve bu Eğret'te en çok kullanılan isim oduğu için kütükte Fatma Hanımı bulmak çok zor. Bir tahmin yaparak, Veyislere uzak olmadığı söylenebilir...

    Bir diğer husus da Fatma Hanımın Hüseyin'den önce başka biriyle evli olduğudur. İbrahim adlı bu kişiden Ayşe ve Zeliha adında iki kızı var. Zeliha, Veyislerin Ramazan oğlu Ahmet eşi; Ayşe ise Gasapların Resil oğlu Ömer eşidir... Tabi Ayşe, Ömer'den önce Tongulların Mehmet'e varmış ve Ondan Dudu doğmuş. Dudu kim derseniz, Godalömerin hanımıdır... Hatırlanacağı üzere Godalömerin kardeşi Büzükhalil, bu aileyle bağlantılı Fatıgarıyla evlenmişti...

    Biz Zeliha ve Ayşe'nin karınkardeşi Hasan Hüseyin'e dönelim... Veyislerden Ömer oğlu Hüseyin'in tek yadigarı Hasan Hüseyin'e ne oldu?... Bu sorunun cevabı yok, bilinmiyor. Hakkında ne evlilik ne ölüm kaydı var, ne de Ondan bugüne gelen bir bilgi... İhtimal ki o karışıklık yıllarında Hasan Hüseyin de yitti gitti...

    5. Mehmet

    Veyisoğlu Ömer'in üçüncü oğlu olarak görünüyor; 1883 yılında doğmuş. Mehmet'i sona bırakmamın sebebi doğum tarihi değil, Delibanlar olarak bilinen sülaleyi günümüze taşıyan kişi olmasıdır. 

    Mehmet, Veyislerden Delimamın kızı Nazike ile evlendi. Nazike Hanımdan 15 yaş daha küçük kardeşi Hayriye, Guycuların Süleyman'a vardığından Hacıguycu ile bacanak oldular. Yalnız bacanaklık durumunu Veyisoğlu Mehmet görmüş olamaz; çünkü anlatıldığına göre Cihan Harbinde kaldı....

    Mehmet ile Nazike Hanımın 1907 yılında Şerife, 1909 yılında İbrahim olmak üzere bir kızıyla bir oğlu dünyaya geldi. Hatırlanacağı üzere o sırada evde hayatta olan Şerife Nine vardı, kıza Onun adını vermiş olmalılar... Bu kızın da küçükken vefat ettiği anlaşılıyor...

    İbrahim'in adı ise hem dipdede Veyisoğlu İbrahim hem de Delimam dedenin adını hatırlatıyor... Babası harpte kaldığında 5-6 yaşlarında olan İbrahim bir bakıma kimsesiz kaldı. Çünkü bu arada amcaları da ölmüştü; üstelik kısa süre sonra Annesi de vefat etti. Bu dönemde Ona Dayısı Delimamın Ali sahip çıkmış, İbrahim onların yanında büyümüş. 

    Delibanlar

    Delikanlılığında 'Deliban' diyorlar, bu lakap ölene kadar adeta kendisine yeni ad oluyor. Dahası, kalabalık ailesinin adı 'Delibanlar' kalıyor.

    Delibanı İdirizler/Deligızların Fatma ile everiyorlar. Fatma Hanım anası kanalıyla Selimler/Çolömerlere bağlanır. Deligızınibram ve Kesginmahmutun da kardeşidir... Bu evlilik sayesinde Deliban; Emiraliler/Garaguzuların Ali ile bacanak oldu. Bir diğer bacanağı da Omarcıkların Gocaısmeyil, o öldükten sonra Yonuzların Halil'dir...

    Fatma Hanım beşinci çocuğunu doğurduktan kısa bir süre sonra vefat etti. 1944 yılıydı... Mehmet, Halil, Hüseyin ve Şemsi nispeten ele gelip bakılabilecek durumdalardı; ama Ayşe çok küçük olduğu için evlatlık verildi. Şemsi ise 1950'de kız iken vefat etti... Bu dönemde Delibanın Kütahyalı bir hanımla kısa süren ikinci evliliği oldu... Sonra Müdüroğluların Halilçavuş kızı Muzaffere ile evlendi. Ondan da sırasıyla Hasan, Fatma ve Hüseyin adlarında üç çocuğu oldu...

    İlk hanımından öksüz kalan büyük kızı Ayşe, Deligız Ninesinin adını almış. Evlatlık olarak verildiği Afyon'da, bir dönem Afyon Lisesi Müdürlüğü de yapan Öğretmen Mazhar Çevik ile evlenmiş. Bir kızı ve bir oğlu olan Ayşe Hanımın son olarak Bandırma'da yaşadığı öğrenilmiş... Muzaffere Hanımdan olan küçük kızı Fatma ise Yörüklerin İbrahim Demir eşidir...

    Delibanın oğlanlara gelince...

    Ağa Mehmet
    Büyük oğlu Mehmet 1933 yılında doğdu. Sıntırların İbrahim kızı Raike (Raziye) ile evlendi. Raike'nin anasıyla Mehmet'in babası emmi çocukları olduğunu hatırlamalıyız. Bu arada Gademlerin Banguşun Mevlüt ile bacanak oldular.

    Delibanın Mehmet, ömrü boyunca birçok lakapla vasıflandırıldı. En çok kullanılanı 'Ağa Mehmet'...  1930-40'ların moda bıyığından hiç bir zaman vazgeçmedi. Gocayusuf izne ayrıldığı zaman Belediye Başkanı olur, o kısa dönemdeki fötr şapkası ve malum bıyığıyla tam bir ağa duruşuna bürünürdü. Onun 'Ağa'lığı belki de daha önceye dayanıyordur da benim aklımda o duruşu kalmıştır, orasını bilemem...

    En çok kullanılanlar sıralaması yapılırsa 'Galle Mehmet' lakabı ikinciye gelir... Bir insanı neden çok sevilen (!) bir yemeğe benzetirler ki... Pazaryerinin en stratejik noktasında bulunan dükkanı özellikle Cumartesi günleri yoğun bir trafiğe sahne olurdu. Dükkanda sattığı şeyler nispet edilerek başka başka lakaplar da yakıştırılmış; Basmeci Mehmet, Yırtımcı Mehmet, Tüpçü Mehmet, Gazozcu Mehmet... Say say bitmez... Bir de 'Böcekçi Mehmet' var... Bu son lakabın gerekçesi, köyün en önemli gurtlugucak alıcı olmasıydı... Kısa süren sezonluk bir işti, yine de Ona lakap olmak için yeterliydi... Tabi bunların hiç biri 'Ağa Mehmet'in önüne geçemedi, bütün lakapları Ağa'nın gölgesinde kaldı...

    Ağa Mehmet'in üç oğlu ve bir kızı oldu; Halil, Saadettin, Sezer, Özer (Hüseyin)... Tek kızı Sezer, Arapların Gözelibanın Şükrü Tok eşidir... 

    Büyük oğlu Halil 1959 yılında doğdu. 70'lerdeki bir reklam karakteri sebebiyle 'Elmor' diye lakaplandı. Daha sonraları ise işinden dolayı 'Aşçı Halil' olarak bilinecektir. Hamdihocanın kızı Muhsine ile evlendi. Hatcamehmetin Hasan, Takgasların Demirci Hasan, Paşanın Gırgır ile bacanak oldular. Afyon'a yerleşti. Üç kızının isimleri Fatma, Dilek ve Didem Feride'dir. Fatma ile Feride Anıtkaya dışından beylerle evlendiler. Dilek ise Omracıkların Osman oğlu Feyzullah Sağlam eşidir... Aşçı Halil Afyon'da yerleşik olmasına rağmen, evini yaptı, şimdi Anıtkaya'ya dönme planları var...

    Ortanca oğlu Saadettin 1962 yılında doğdu. Erken dönemde İzmir'e yerleşti. Kötühüseyin Dayısının kızı Emine ile evlendi. Mehmet ve Yetkin adlarında iki oğlu var; halen İzmir'de yaşıyorlar...

    Küçük oğlunu Ağa Mehmet kendisi Hüseyin diye çağırırdı. Herkes Özer olarak bilir; fakat arkadaşları 'Sütçü' demişler bir kere, şimdi asından daha çok o lakabıyla biliniyor. Anıtkaya dışından Firdevs ile evlendi... Babası Ağamehmet on yıl önce vefat etmişti, 2013 yılında annesinin de vefatından sonra Afyon'a taşındı. Bir kız ve bir oğluyla halen orada yaşıyorlar...

    Kesgin Halil
    Delibanın ikinci oğlu Halil, 1936 yılında doğdu. Belki de Dayısına nisbeten 'Kesgin' lakabı takıldı. Guycuların Süleyman kızı (teyzesinin kızı) Latife ile evlendi. Erken dönemde Afyon'a yerleşen Kesgin Halil'in iki oğluyla bir kızı oldu. Yaşlarına göre isimleri Yaşar, Gürcan ve Hüseyin'dir. Gürcan, Anıtkaya dışından Nuhlu bir beyle evlendi.

    Kesginin büyük oğlu Yaşar, Erkmenli Kezban Hanımla evlendi. Yasin, Fatih ve Halil adlarını verdiği üç oğlu da Anıtkaya dışından evliler; Afyon'da yaşıyorlar... Küçük oğlu Hüseyin ise Çavdarlılı İftar Hanımla evlendi. Abdullah ve Halil İbrahim adlarında iki oğlu var. Hüseyin de Afyon'da yerleşik... Babaları Kesginhalil 2019'da Afyon'da vefat etti..

    Hüseyin
    1938 Yılında doğdu Hüseyin... Guycuların İbrahim kızı Refiye ile evlendi. Daha yirmisine girmeden 1957 yılında bir cinayete kurban gittiğinde henüz çocuğu yoktu. Dul eşi Refiye, Kumartaş'a kocaya gitti... Özellikle Delibanlarda Hüseyin Dadak'ların çoğalması bu tarihten sonradır...

    Delibanın Hasan
    Muzaffere Hanımdan ilk çocuğu 1952 yılında doğdu. Adını Hasan koydukları bu oğlu, 'Delibanın Hasan' diye bilinecektir. Delibanın Hasan, Bodoğlunun kızı Gülümser ile evlendi; Körhalilin Halil İbrahim Kirkit, Gobakların Köreminin Ahmet Kupan, Mardakların Halil Saki ile bacanak oldular.

    Üç oğlu oldu; İbrahim, Vedat ve Sedat... Büyük oğlu İbrahim, İmam Hatip'te okuduğu günlerden itibaren 'İbanhoca' diye lakaplandı. Gasapların Körömer kızı Günay ile evlenen İbanhoca; Yılıkların Terzi Mehmet Öztürk, Tekirgızıların Ahmet Haykır ve Yörüğoğluların Cengiz Tüblek ile bacanak oldular... Mutlucan, Hasan ve Defne adlarında iki oğluyla bir kızı oldu. Mutlucan, Yumrukların Ali Osman kızı Selver ile evlendi. Anıtkaya'da oturuyorlar...

    Ortanca oğlu Vedat, Gasaphüseyin kızı Hatun ile evlendi. Bu evlilikte babalar hala-dayı çocuğu oluyor... Vedat'ın da Hasan, Hüseyin ve Aybike adlarında iki oğluyla bir kızı var. Kütahya'da yerleşik...

    Delibanın Hasan'ın en küçük oğlu Sedat, Bükürlerin Muammer kızı Satı ile evlendi ve yine Bükürlerden Menderes oğlu Hüseyin Ölçer ile bacanaktır. Bersu ve Gülümser adlarında iki kızı var; Anıtkaya'da oturuyorlar... Delibanın Hasan Dadak, 2018 yılında öldü...

    Hüseyin
    Delibanın en küçük oğlu 1958 yılında doğduğunda, henüz Hüseyin'in acısı tazeydi; bu yüzden Onun adını verdiler. Kirpitçilerin Cemal kızı Vildan ile evlenen Hüseyin'in ikisi kız biri oğlan üç çocuğu oldu. Büyük kızı Nazik, Tahtalının Mısdık oğlu Mehmet Ün eşidir. Küçük kızı Serpil ise Şampayaların Halil'in oğluna vardı...

    Oğlu İbrahim, Yumrukların Halil İbrahim kızı Çağla ile evlendi; Hüseyin adını verdiği bir oğlu var. Anıtkaya'da oturuyorlar...

    ***

    Veyisoğlu İbrahim'in torunları bugün Delibanlar adıyla karşımıza çıkıyor. 1934 Soyadı uygulamasında, Veyislerin bir başka kolu Daldalların soyisimlerinden biri olan DADAK'ı almışlar...



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder