1830 yılı kayıtlarındaki Koca Ali oğlu Veli hanesi, Gocalilere dair ilk bulgu... Buna göre hane reisi Veli, 'orta boylu, ak sakallı, 60 yaşında' olarak tarif edilmiş. Doğum Tarihi 1770 demektir... Ali adında bir oğlu var, O da 'uzun boylu, kara sakallı, 30 yaşında'... Bu bilgiden de Ali'nin doğum tarihini 1800 olarak bulduk... Ali'nin de henüz 2 yaşında Mustafa adında bir oğlu var... Yani hanenin erkek fert sayısı üç; baba, oğul, torun... Kız çocukları vardıysa da bilemiyoruz. (Bu bir çeşit vergi mükelleflerinin kaydı olduğu için kadın nüfusu yazılmıyordu, erkek çocuklarının yazılma sebebi de potansiyel asker oldukları içindir. Çünkü bir vergi çeşidi olarak köyden belli sayıda asker gönderme zorunluluğu vardı.)
Günümüzden yaklaşık iki asır evvel Eğret'te Gocalilerin durumu bu... 1830'da tutulmaya başlayan o kayıtların 1840'a kadar güncellendikleri tahmin ediliyor. Bu tarihe kadar Gocalilerin Veli oğlu Ali'nin Mustafa'dan başka erkek çocuğu olmadığı anlaşılıyor. Başka oğulları olduysa 1840'tan sonra doğmuşlar demektir. Kızlarını zaten bilmiyorduk...
Yani 1840 sonrasına dair sülale için karanlık bir dönem başlıyor. Eldeki mahkeme kayıtlarından da dişe dokunur bir şey çıkmayınca bu dönem tam zifiri karanlık... Böylece 1904 yılına gelindiğinde karşımıza Gocalilere ait üç hane çıkıyor... 60-70 Yıl gibi 3-4 neslin sığabileceği sürede bir hanenin üç olması gayet normal... Fakat sıfır bilgiyle aradaki mesafeyi işlemek imkansız. Sırf tahminlere dayanarak bir şeyler söylemek sadece masal anlatmak olur. En iyisi bu 60 yıllık süreyi hiç ellemeyip hikayeyi 20. asırdan başlatmak...
Gerçi hikayeyi 20. yüzyıldan başlatmak da yeterli olmayabilir. Zira hikayelerini anlatacağımız üç kahraman da yüzyıl başını göremediler; vefat etmişlerdi... Buna rağmen şunu söylemek mümkündür: Sülalenin yirminci yüzyıla ulaştıran Gocalilerin Mehmet, Ramazan ve Veli; 1830'daki Gocalilerin Mustafa'nın çocukları yahut yeğenleridir...
1. Gocaalioğlu Mehmet
Gocalilerin Mehmet, yüzyıl başında ölmüş. Deftere kaydedilen onun çocukları, bu bilgilerden yola çıkarak babaları hakkında da bazı bilgilere ulaşabiliyoruz. Mehmet'in, Kezban ve Hanım adlarında iki eşi varmış. İlk eşi Kezban hanımın ölümünden sonra Hanım ile evlendiği anlaşılıyor.
Kezban Hanımın kimliği de doğal olarak anlaşılamıyor, ölmüş gitmiş çünkü. Ondan iki oğlu var; Ali ve Halil... Ali 1877 yılında doğmuş, Halil ise 1880'de... Sonra Bekir kızı Hanım ile evlenmiş... Bu Hanım, Dayılardan olduğu anlaşılıyor; Vahit Ustanın Hasan Dedesinin ablası olmalı... Hanım'dan da 1895 yılında Ahmet adında bir oğlu dünyaya geldikten sonra 1900'de Gocalilerin Mehmet vefat ediyor...
Üç kardeşin büyüğü Ali, Gıdilerden Hacıhasanın torunu Ayşe ile evlendi. Babası ölmüş bulunduğu için kardeşlerin büyüğü olarak evin reisi görünüyor... 1910 Yılında bir oğlu dünyaya geliyor, babasının adı olan Mehmet ismini koyuyor... Sonrasına ait ölüm, evlenme veya başka bir durumla ilgili hiç bir bilgi yok. Ali, Cihan Harbinde kalmış olabilir...
Kezban Hanımdan olan küçük oğlu Halil de Çolakosmanlar/Dolaksızların Salih kızı Neslihan ile evlenmiş... 1916 Yılında Kezban adını vereceği bir kızları oldu; ama babasının bunu göremediği anlaşılıyor. Çünkü Çanakkale'den dönemedi Halil... Eşi Neslihan, Tomanların Ahmet'e vardı... O da ölünce Aliciklerin Deliçakır Ahmet'e varıyor; ama 1926'da boşanıyorlar, 1936'da vefat ediyor... Kezban'a ne oldu derseniz... Konuşma zorluğu çekiyordu. Sözleri doğru telaffuz edemediği için çıkardığı tuhaf seslerden yola çıkarak, 'Bobu Kezban' lakabı takılmıştı. Dolaksızların Neslihan'ın kızıydı, Dolaksızların evde 1966 yılında vefat etti...
İkinci eşi Hanım'dan olan Ahmet'e gelince... 1895 Yılında doğmuştu... Evlilik kaydı bulunmuyor. Bugüne kalmış bir iz de olmayınca, akla Cihan harbi geliyor...
2. Gocaalioğlu Ramazan
Vefat etmiş bulunduğu için Ramazan hakkında da bilgimiz yok. Eşi hane reisi olarak kaydedilmiş. Ayanoğlu Mustafa kızı Kezban Hanım, 1860 yılında doğmuş... Ablası Ayşe de Turaçoğlu Mustafa eşi olduğu için Ramazan onunla bacanakmış. Turaçoğlu Mustafa, Gödecinmısdığın dedesidir... Ayrıca Kezban Hanım, Ayanoğlu Derviş Ahmetin de kardeşidir...
3. Gocalioğlu Veli
Veli de kayıtlar tutulduğu sırada vefat etmişti, Onun takibini de çocukları üzerinden yapacağız. Bununla beraber eşi hayatta olduğu için ve çocuklarının günümüzde karşılığı bulunması sebebiyle ailesi hakkında daha somut bilgilerimiz var...
Eşi, Hasan kızı Hatice'dir... 1849 Yılında doğan Hatice Hanımdan başka eşi olup olmadığını bilmiyoruz; yalnız kimlik bilgilerine bakılırsa, Hatice Hanım, Topaloğlu Hasan'ın ablası, yani Noritokanın halası olabilir... Uzun yıllar yaşadı, kocasından sonra oğlunu da gömdü....
Goca Ali: Doğum tarihi bilinmiyor;
Goca Ali oğlu Veli: 1770 yılında doğdu;
Veli oğlu Ali: 1800 yılında doğdu;
Ali oğlu Mustafa: 1829 yılında doğdu;
Mustafa oğlu Veli: Doğum tarihi bilinmiyor;
Ve... O Veli'nin oğulları Mustafa ile Ali...
Ortalama bir hesapla her kuşak arasında 25-30 yıl var... Kız çocukları kaydedilmediği de düşünülürse, bu gayet makul bir süre... Neyse, Veli'nin iki oğluna dönelim...
Büyük oğlu Mustafa'nın evlilik kaydı yok. Büyük olduğu için evin reisi olarak görünüyor. Fakat bu kağıt üstünde, asıl reis Anaları Hatice Hanım; onları bir arada tutan O çünkü... Mustafa hakkında herhangi bir bilgi günümüze ulaşmamasının sebebi, Cihan Harbi olabilir...
Küçük oğlu Ali, 1880 yılında doğmuştu. Eyüplerin Eyüp kızı Satı ile evlendi. 'Gara Satı' diye lakaplanan Satı Hanım, Ahmetçavuşun kardeşidir... Bir kardeşleri Şerife de Hassönlerin Hacı Hasan'ın ilk eşiydi. Yani Hacı Hasan ile Gocalilerin Ali bacanaktılar...
Garasatı ile Ali'nin iki oğluyla bir kızı oldu. Büyük oğlana ad olarak, tabi ki dedesinin ismi olan Veli konuldu. Böylece baştan beri süregelen Ali-Veli döngüsü devam ettirildi. Diğer oğlan ise üç kardeşin en küçüğü Mehmet'tir. Rivayete göre Yunan işgali sırasında küçüktü, korkusundan vefat ettiği söyleniyor... Kızın ismi Emine'ydi, 1907 yılında doğdu. Hamzaların Mehmet Ali'ye nişanlıydı. 1926'da Düğüne kalkışıldı, çeyiz asıldı... Tam o vakit Emine vefat etti...
Şeker Ali
Emine'nin abisi Veli ise 1902 yılında doğdu. Babaları Gocalilerin Ali vefat edince üç kardeş yetim kaldılar. Allahtan Hatice Nineleriyle Mustafa Emmileri vardı, yetimlere onlar sahip çıktılar... Bu arada resmiyette Veli olan adını, babasının ölümü üzerine Ali'ye çevirdiler. Bu dönemde her nedense o ismin önüne tatlı bir ilave yapıldı ve adı 'Şeker Ali' olarak kaldı. Gocaliler lakabı, bu son temsilcisiyle Şekeralilere dönüşmüş oldu.
Şekerali geç evlendi, Hassönlerin Hacı İbrahim kızı Şerife ile evlendiğinde otuzuna yaklaşmıştı... Şerife Hanım Hassönlerin Gocaömer ve Hüseyin Koç'un kardeşleri olur... Ayrıca Şerife'nin kız kardeşleri sebebiyle de Şekerali; Çerçimehmet, Hacellerin Mustafa, Halilefe ve Guycuların Ahmethoca ile bacanak oldular...
Şerife Hanımın kim olduğu anlaşıldı. Şunu da ekleyelim, Şerife Hanım daha önce Hasssönlerin Hasan oğlu Halil'in, yani emmioğlusunun eşiydi. Onun ölümü üzerine dul kaldı ve Şekerali ile evlendi. Merhum Halil ile Şekeralinin teyze çocukları olduğu da unutulmasın... Bir husus daha; Şerife Hanımın bir kızı, bir oğlu ve bir kurulu düzeni vardı, o düzeni bozmak istemedi. Sizin anlayacağınız, Şekerali Şerife Hanıma içgüveyisi oldu...
Kendisine Şeker Ali diye hitap edilmesinden dolayı asırlık Gocaliler sülalesi Şekeralilere dönüşmüştü ya; yetmedi Şerife Hanımla evlenince, Hassönlerin Halil'in çocukları da Şekeraliler oluverdi... Şekeralilerin Ratibe, Keçilerin Gulaksız eşi oldu; Hasan ise önce Akbaşların Ratibe ve sonra Buldukların Azime ile evlendirildi...
Tabi Şekerali ile Şerife Hanımın da çocukları oldu. Bir oğlan, iki kız; isimleri Veli, Azime ve Emine... Emine, Şekeralinin gelinlik çağında vefat eden kardeşinin adı; Veli ise malum, dipdede Gocalioğlu Veli'ye kadar uzanır... Azime de Şerife Hanımın seçimi olmalı... Nitekim o Azime Hassönlerin Bandocunun eşi olacaktır, yani hala dayı çocuklarının evliliği söz konusu... Emine ise önce Hacemirlahın Halil İbrahim eşi olacak, Onun ölümü üzerine Deligızların İsmail'e varacaktır...
Oğlunu aşağıda ayrıntılı olarak anlatacağız... Gocalioğlu Şekerali 1978 yılında vefat etti. Eşi Şerife Hanım ise kendisinden altı yıl sonra, 1984'te vefat edecek...
Şekeralilerin Veli'ye gelelim, 1933 yılında doğdu... Hacemirlahın kızı Fadime ile evlendi. Halil İbrahim ile değişik usulü evlendikleri anlaşılıyor. İki oğluyla bir kızı oldu. Yaş sırasına göre isimleri Halil, Satı ve Şerife'dir... Ninesi Garasatının adını koyduğu anlaşılan tek kızı Satı, Hacemirlahın Veysel'in İbrahim Onay eşidir; hala-dayı çocuğu oluyorlar...
Veli'nin büyük oğlu Halil 1953 yılında doğdu. Gobakların Köremin kızı Saynur ile evlendi. Mehmet Ali, Selime, Halil İbrahim ve Oktay olmak üzere bir kızı ile üç oğlu dünyaya geldi. Koyunculuk yaptıkları için yılın büyük kısmını dağdaki ağılda geçiriyordu. Orada 1985'te yıldırım çarpması neticesinde vefat etti. Tek kızı 1975 doğumlu Selime, Gocagulakların Halil oğlu Ahmet Kalkan eşidir... Büyük oğlu Mehmet Ali 1973 yılında doğduğunda Şekerali Dede hayattaymış. Torununun bu ilk oğluna kendi adıyla erken yaşta ölen kardeşinin adını birleştirerek Mehmet Ali ismini bizzat vermiş. Mehmet Ali, Garaçaylının Mahmut kızı Nuray ile evlendi. Şerafettinin Metin Azbay ve Habirinin Adem Boy ile bacanaklar. Beş çocuğunun isimleri Halil, Oğuzhan, Veli, Reyhan ve Ebrar'dır... Ortanca oğlu Halil İbrahim, 1978 yılında doğdu. Kalpsiz kızı Ayşe ile evlendi; Sultan, Halil ve Görkem adlarında üç çocuğu var... Küçük oğlu Oktay ise 1981 yılında doğdu. Yarımçakmağın Osman kızı Melahat ile evlenen Oktay'ın Saynur Sıla ve Halil Serkan adlarında bir kızıyla bir oğlu var...
Veli'nin küçük oğlu Salim 1960 yılında doğdu. Köreminin kızı Şerife ile evlenerek Halil Abisi ve Kantinlerin Necati ile bacanak oldu. 1980'de Ayşe, 1982'de Ali ve 1984 yılında Canan olmak üzere üç çocuğu dünyaya geldi. Kızları Ayşe, Çolakların Halil oğlu Mehmet Kurt eşi; Canan ise Garaburunun Şevket oğlu Nevzat Mola eşidir... Ali ise Guycuların Adem kızı Esra ile evlendi. Büşra, Belinay ve Beren adlarında üç kızı var...
Şekeralinin Veli eşi, Hacemirlah kızı Fadime Hanım 2002 yılında vefat etti. Veli kendisi ise karısından on yıl sonra, 2012 yılında öldü...
***
Şekeralinin Veli çocukları ve torunları Anıtkaya'ya yerleşikler. Onlarda Gocalilerin temeli kabul edilen, isimlendirmelerde Ali-Veli döngüsüne seyrek de olsa riayet edildiği gözlenebilir. 1770 Doğumlu Kocali oğlu Veli'nin yadigarı olarak Şekeralilerde Ali ve Veli isimleri yaşatılıyor...
Tarlaların yan yana olmasından yola çıkarak Şekeralilerin Sağırlardan olduğu fikrini savunan bir görüş var. Bunu doğrulamak çok zor, çünkü Hacımustafalar ve Gocaliler diye iki ayrı sülale olarak kaydedildikleri açık... En azından iki asır öncesine kadar böyle... Tam olarak ne zaman yaşadıkları kestirilemeyen Hacı Mustafa ve Koca Ali'nin kardeşliği filan düşünülse bile, bu en az 1750'lere dönmeyi gerektirir. Ne yazık ki o dönemi değerlendirmek için elde yeterli veri yok... Bununla beraber, Gocalilerin Sağırlardan kız alması söz konusu olabilir. İncelediğimiz dönemde böyle bir tespit yapılamadı. Kim bilir, belki 1821 doğumlu Gocalioğlu Mustafa'nın hanımı Sağırlardandır... Buna göre çoğu tarlanın komşu olmasının sırrı açıklanmış olur...
Bir de Şekeralinin anası Garasatı mevzusu var. Gocalilerin Veli oğlu Ali öldüğü yerde Onu unuttuk; Garasatı ile noktalamazsak hikaye eksik kalır... Kocası öldükten bir müddet sonra Garasatı, Arapselimlerin Ali'ye vardı. Kısaca Arabınali diye bilinen bu ikinci eşinden de Mehmet ve Ramazan adını verdikleri iki oğlu oldu... Mehmet'e 'Garasatının Mehmet' Ramazan'a da 'Arapırmızan' denilecek... 1924 Yılında doğan küçük oğlu Mehmet, 1948'de evlenmeden vefat etmiş... 1916 Doğumlu Ramazan ise Topçunun, kendisinden neredeyse otuz yaş daha küçük kızı Rabia ile evlenerek çoluk çocuğa karıştı; 1985'te öldü... Anası Garasatıya gelince, 1959'da yetmiş yaşında vefat etti...
1934 Soyadı uygulamasında Şekeraliler TETİK soy ismini aldılar. Arapırmızan da Arapselimlerin soy ismi Zenger yerine, Şekerali Abisinin soy ismini tercih etti. Şu an Anıtkaya'da bu soyismini bu iki aile kullanıyor...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder