03 Ağustos 2021

Anıtkaya Şehitliği


     Köyün 1 kilometre kuzeybatısındaki Üyük'ün tam batı tarafındaki böğrüne yapılmıştır. Başkomutanlık Milli Parkı'na bağlı şehitliklerden biridir. 1924 yılında yapılmış ve günümüze kadar bazı değişikliklere uğramıştır. Zafer yıldönümlerinde resmi tören düzenlenmektedir.

    Büyük Taarruzda, 28 Ağustos 1922'de meşhur Eğret Baskınındaki şehitlerin anısına bizzat zamanın Süvari Kolordu Komutanı Fahrettin Altay tarafından yaptırılmıştır. On Yıl, Savaş Ve Sonrası adlı eserinde Paşa şöyle diyor: "Bu günün saygıdeğer şehitleri için Eğret yakınında bir anıt yaptırdım, Karayolları idaresi yolu yaparken bu anıtı yeni Türkçe harflerle yazılı mermerlerle yenileştirmek kadirbilirliğini göstermiştir, o taraf köylüler her sene yıl dönüm gününde orada toplanarak dua ediyorlar. Süvarilerin cirit oynadıkları söylentisine bu şanlı şehid ruhlarının gülümsediklerine şüphe edilemez.

    Fahrettin Paşa'nın zaferden sonra 1924 yılında diktirdiği anıt; uzun bir adam boyunda, dört yüzünde kitabe olan, yukarı çıktıkça incelen, piramidal estetik yapılı bir dikilitaştır. O gün kullanılan eski harflerle oluşturulan kitabe taşa kazınmış böylece dikilitaş, yazılı taş olmuştur. Metin batı yüzünden başlayıp kuzey ve doğu yüzlerinde devam ederek güneyde tamamlanır. Eski harflerle yazılı olduğu için halk tarafından ayrıca bir kutsallık atfedilmiştir. Ziyaretçiler ister istemez bu taşın başında fatiha okuyup dua ederler. 

    'Bu Taş 28 Ağustos 1922 Muharebesinde Yunan ordusunun hatt-ı ricatini keserek arkalarından taarruz eden Türk süvari kolordusunun bu civarda verdiği şehitler namına dikilmiştir. Kendilerine Cenab-ı Hakk'ın rahmeti niyaz olunur.'

13. Alaydan Kıdemli Binbaşı Galib 
13. Alaydan Yüzbaşı Hasan Hüseyin
20. Alaydan Üsteğmen Ahmed Nidai
13. Alaydan Teğmen İshak
13. Alaydan Asteğmen Atıf
20. Alaydan Asteğmen Hüseyin
2. Alaydan Çavuş Mehmed Köse
2. Alaydan Mustafa Emin
2. Tümenden Mehmed Durmuş
13. Alaydan Halil Ömer
13. Alaydan Mehmed Said
13. Alaydan Galib Mustafa

    Kitabede ismi geçen bu şehitlerin şehitlikte medfun bulunduğu veya köy içindeki eski mezarlığa defnedildikleri bilgisi doğru değildir. Bu anıtın sembolik olduğu kitabede zaten belirtilmiştir. Mesela 13. Alay komutanı Galib Bey'in naaşı bile bulunamamıştır ki bir yere defnedilebilsin. Burada ismi yazılanlar, Eğret baskınında verilen yüzden fazla şehidin yalnız birkaçıdır. 

    Afyon-Kütahya-İstanbul Karayolu eskiden Anıtkaya ve şehitliğin kenarından geçiyordu. 1972 yılında Karayolları Genel Müdürlüğü, anıtta eski harflerle yazılı bu metni yeni harflerle kazıyarak dört mermer plaka halinde anıtın doğu sırtına asmış. Orijinal anıt kitabesine şu ifadeleri de ekleyerek: "Anıtkaya (Eğret) Kurtuluş Savaşı'mızı eşsiz bir zaferle düğümleyen, Kocatepe'den gürleyerek ve coşarak bir sel gibi bu topraklardan Akdeniz'e akıp giden, Büyük Taarruz'da yoğun düşman kuvvetlerinin içine baskınla dalan ve boğaz boğaza amansız savaşlarla büyük zafer yaratıcıları ve bu uğurda vatanları, onurları ve yurttaşları için canlarını feda eden sayısız kahramanların şehitliğidir." 28 Ağustos 1972 B. ALPAKAN

    Fahrettin Paşa'nın köylüler her yıldönümünde toplanıp dua ederler dediği merasimi Anıtkayalılar "şenlik" diye adlandırıyorlar. Her 28 Ağustos'ta şehitlikte resmi-askeri tören düzenleniyor. Askeri birlikler geçit resmi yapıyor. Halk burada askerlerini gururla alkışlıyor. Ve Paşa'nın dediği gibi dualar ediyor.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder