651 Numaralı Şeriyye Sicilindeki bir karar kaydından yola çıkarak "Çakaloğlu İbrahim'in Terekesi"ni yazmıştım. Hemen sonra, 653 Numaralı ŞS'deki iki kararla ilgili olarak da "Çataloğlu İbrahim'in Yetimleri"ni... İlk sicildeki karar tarihi 1 Aralık 1917; ikinci defterdekiler 16 Mayıs 1919 ve 5 Mayıs 1920 idi.
"Ne kadar çok İbrahim varmış" diye kendi kendime söylendiğimi hatırlıyorum. O zaman farkedememişim; şimdi kayıtları kontrol ederken anladım ki 2,5 yıl içinde verilen kararların konusu ve kişileri aynı. Peki mesele ne? Şu: İlk defterdeki kararda ölen kişiden "Çakaloğlu İbrahim" diye söz edilirken; ikinci defterdekinin adı "Çataloğlu İbrahim" diye geçiyor. Arada 2,5 yıl olunca ister istemez farklı bir olay olarak yorumlamış olmalıyım. Beni bu yanlışa sürükleyen diğer bir etken de Eğret'te Çatallar ve Çakallar'ın bulunmasıdır.
Kişiler aynı ise niye farklı kaydedildi? İki ihtimal var: Bir, defterdeki kayıtlar doğrudur; onları inceleyen farklı kişilerden birisinin okuması yanlıştır. İki, Defterlerden birisine katip yanlış yazmıştır. Yazma hatası veya okuma hatası, ortada sadece bir harf yanlışlığı var. Bu küçük hatayı büyüten, bizim köyde her iki isimde sülalenin bulunması. "Bir harften bişey olmaz" dememeli, her şey altüst oluyor.
Neyse, İki defterdeki üç kararı birleştirerek olayı özetleyeyim.
Yahya oğlu İbrahim bir süre önce vefat etmiş. Mahkeme 1 Aralık 1917'de terekeyi ilan edip verese arasında taksim ediyor. Bu taksimattan anlaşılıyor ki İbrahim'in önceden ölen eşi Hafize'den olan çocukları; Şerife, Atike, Mustafa, İsmail, Cemal ve Ömerdir. Bunlardan İsmail, Cemal ve Ömer üçü de askerdedir. İkinci eşi Ayşe'den olma çocukları ise haliyle küçük yaştalar: İbrahim ve Mehmet, bir de ana karnında henüz doğmamış kardeşleri var. Küçük çocukların ve askerdekilerin hisseleri Eytam Sandığında muhafazaya alınıyor. Bu arada iki yetimiyle başbaşa kalan Ayşe doğum yapınca yetim sayısı 3 oluyor. Taze çocuğun adını Mevlüt koyuyor. Mahkemeye müracatla geçim sıkıntısı çektiğini, çocuklarının Eytam Sandığındaki hisselerinin gelirinden nafaka bağlanmasını talep ediyor. 16 Mayıs 1919'da durumu incelemek için gelen heyetten ancak bir yıl sonra, 5 Mayıs 1920'de çocuklara aylık 300 kuruş nafaka bağlanıyor. Her çocuk için 100 kuruş. Nafaka miktarı konusunda bir fikir versin diye o yıllarda Eğret'teki hayvan fiyatlarını veriyorum. Bunları terekeden çıkardım.
Cinsi Adet Değeri (Kuruş)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder