Turabiler
Şimdi Külcüoğlu Ahmet'in küçük kardeşi Ali Salih'e bakabiliriz. Resmi kayıtlarda Ali Salih diye çift isimli kaydedilmiş; ama pratikte hep tek adla, Salih olarak bilindi... Abisi ile arasında 30 yaş fark var, Külcünün Salih 1820 doğumlu... Bu ciddi yaş farkına bakarak analarının farklı olduğu tahmin edilebilir.
1847 Tarihli, şahit olarak göründüğü bir mahkeme kaydında kendisinden 'Sarı Salih' diye söz ediliyor. Yeğeni de 'Sarı Osman' olarak kaydedilmiş ve onun oğluna da 'Sarıoğlu Osman' denildiği yukarıda belirtilmişti. Demek ki Sülale adı 'Külcüoğlu/Külcüler' olarak yazılsa da halk daha başka yakıştırmalara rağbet etmiş...
Külcülerin Sarı Salih bizi 20. yüzyılın Turabilerine götürecek... Kimlerden olduğunu bilemediğimiz Havva Hanım ile evlendi. Kimlerden olduğunu bilmiyoruz; ama Tek oğullarının adını Hüseyin koyduklarına göre Havva Hanım'ın baba adı Hüseyin olmalı... Hüseyin, 1868 yılında dünyaya geldi. Dilinde hafif kekemelik olduğu, bu yüzden 'Pepe' diye anıldığına dair bilgiler var... Eşi Fatma Hanım; Külcü Ahmet Amcasının oğlu Sarı Osman vardı ya, işte onun kızıdır. Böylece Toman Ahmet ile de bacanak oldular...
Babasına Sarı Salih demişlerdi, Hüseyin'den itibaren sülaleye Turabiler denilmeye başlanıyor. Zamanla Külcüleri unutturup tamamen sülale adı olacak bu lakaplama, üzerinde durulmayı hak ediyor.
Arapça toprak anlamındaki 'turâb' kelimesinde türemiş olan Turabi, erkek ismi olarak Alevi-Bektaşi çevrelerinde kullanılıyor. Bunun sebebi, Peygamberimizin Hz. Ali'ye Ebu Turab/Toprağın Babası lakabını takmış olmasıdır... Aslında sözcük anlamları açısından düşünüldüğünde Külcü ile Turabi arasında çok fark yok. Çünkü turabide toz-toprak, gübür manası da gizli. Sonuçta kül de öyle değil midir... Şu durumda Külcüden Turabiye geçiş gayet problemsiz yaşanmış olmalıdır; ne de olsa ikisi de aynı anlama geliyor...
Yaygın bir söylentiye göre Külcülerin çok geniş tarım arazileri varmış. Dediklerine göre, onlardaki tarla Eğret köyünde kimsede yokmuş. Bu yüzden sülaleye Külcüler demeyi bırakıp, toprakla ilgili manası olan Turabiler demeyi uygun görmüşler. Bu, Sarı Salih oğlu Hüseyin dönemine rast geliyor... Şimdi Hüseyin'in anası Havva Hanıma geri dönelim. Baba adının Hüseyin olabileceğini söylemiştik. Aslında 1830 kayıtlarında bu tarife uygun birisi var... 'Uzun boylu, ak sakallı Eğretli Hüseyin Oğlu Mehmet Ali' 1840 yılında 65 yaşında bulunuyor, ve Eğret'e ikinci muhtar olarak atanmış. Muhtarlık sisteminin getirildiği yıl, ilk kararnamede muhtar tayin edildiğine göre gayet önemli bir kişi olmalı... Tek oğlu var adı Hüseyin... İkinci Muhtarın oğlu Hüseyin 1840 yılında 46 yaşında görünüyor ve oğlu yok... Külcü Sarı Salih'in eşi Havva Hanım bu Hüseyin'in kızı, yani ikinci Muhtarın torunu ise... Havva Hanım da tek oğluna babasının adını verdiyse... İkinci Muhtarın bütün tarlaları Külcü Hüseyin'e kaldıysa... E, tarla demek toprak demek, toprak demek turab demek... Külcüden Turabiye böyle bir geçiş de ihtimal olarak hatırda tutulmalı...
Turabi Hüseyin ile Fatma Hanımın altı çocuğu oluyor, bunların ikisi kız. Çocukların isimleri; Salih, Osman, Ahmet, Ayşe, Havva ve Mehmet'tir... 1936 Yılında Turabi ve 1937 yılında eşi Fatma Hanım arka arkaya vefat ettiler...
Büyük kızı 1907 yılında doğdu. Ayşe adını verdikleri bu kızı, Bekiroğlu Göden Mehmet Dadak'ın ilk eşidir. Bir çocuğu olduktan sonra 1930'davefat etti... Kısa süren bu evliliği önemli kılan husus, Turabiler ile Sağırlar arasındaki akrabalık söylentilerini doğrulayabilecek tek yakınlık olmasıdır. Mehmet Dadak'ın anası Göden Nine, Sağırlar kızıdır. Oğlunu Turabilerden bir kız ile evermesi manidar bulunabilir. Önceden bir yakınlık yoksa bile Turabilerle Sağırların akrabalığına bu evlilik kaynaklık ediyor olabilir...
Küçük kızı Havva ise 1909 doğumlu. Ninesinin adını verdikleri Havva, Gavalcı Hüseyin eşi olacaktır... Turabileri, Hüseyin'in dört oğlu üzerinden inceleyeceğiz.
1. Salih
Turabinin büyük oğlu 1902 yılında doğdu. Doğal olarak babası Külcüoğlu Sarı Salih'in adına hürmeten onun adını koydu. Turabilerin ikinci Salih'i, Selimlerden Guldur Arif kızı Şemsi ile evlendi. Şemsi Hanım, Keçininali ile Kahyamehmetin ablalarıdır...
Şemsi Hanım ile Salih'in yedi çocukları oldu; Hüseyin, Fatma, Ayşe, Şerife, Mahmut, İbrahim ve Arif... Yedi çocuktan sonra Salih 1970, eşi Şemsi Hanım ise 1976 yılında vefat ettiler...
Üç kızdan Fatma, Tekirgızıların Mevlüt Haykır eşi; Ayşe, Kemiklerin İbrahim Öter eşi; Şerife de Eyüplerin İsmail Dirlik eşi oldu... Oğlanlara bakalım...
Hüseyin:
1928 Yılında doğan büyük oğlunun adını Hüseyin koydu. Bu isim önce Turabi Dedeye, sonra Havva Ninenin babası Hüseyin Dedeye kadar varır. Bu anlamda, kendisinin Turabilerde üçüncü nesil Hüseyin olduğu söylenebilir... Arkası gelecek...
Turabilerin Salih'in oğlu Hüseyin, Apdıramanlardan Esat lakaplı Hasan'ın kızı Azime ile evlendi. Azime Hanım Garmenlerin Ahmet, Yusuf ve Yakup Geçer'in kardeşidir. Ayrıca bir kız kardeşleri de Kirpitçilerin İncegadir eşi olduğundan, Hüseyin onunla bacanaktır... Hüseyin ile Azime Hanımın da sekiz çocukları oldu: Emine, Emine, Salih, Süleyman, Mehmet, Elveda, Şemsi ve Hasan...
İlk çocukları kız idi, adını Emine koydular. Bu isim, Şemsi Ninenin ana adı olduğu için onun hatırına konuldu. Fakat çok yaşamadı, küçük yaşta öldü. Sonra 1961'de doğan kız çocuklarına da aynı ismi verdiler, o da 1966'da öldü. Bundan sonra Emine isminde ısrarcı olmayacaklar. Nitekim bir kızları daha olduğunda Elveda adını koydular. Elveda Gobakların Köreminin Necati Kopan eşidir. Küçük kıza, Ninenin adı olan Şemsi ismini verdiler. Şemsi de Yumrukların Ali Tüplek eşi oldu....
Hüseyin'in büyük oğlu Salih de Dedesinin adını aldı. Dedesinin Dedesi hatırlanacağı üzere Külcü Sarı Salih idi... 1954 yılında doğan Salih, Osmanköylü Ümmü Hanım ile evlendi. Hüseyin, Sevgi ve Tufan isimlerinde üç çocuğu oldu. Sevgi, annesinin memleketi Osmanköy'e gelin gitti. Büyük oğlu Hüseyin, Kantinlerin Ahmet kızı Nuray ile evlendi; üç kızı var. Küçük oğlu Tufan ise Anıtkaya dışından Hatice ile evlendi, onun da dört kızı var... Turabilerin Salih Karayollarından emekli oldu ve halen Anıtkaya'da yaşıyor...
İkinci oğlu Süleyman 1956 doğumlu... Onun adı hakkında bir fikir yürütülecekse Şemsi Ninenin ana-dedesine uzanırız. O da varır Coruklara dayanır; uzun hikaye... Süleyman Tekelilerin Danagafa kızı Fikret ile evlendi. İkisi arasında şöyle bir yakınlık var: Süleyman'ın anası Azime ile Fikret'in ninesi Şerife, ikisi de Apdıramanlardan... Dört oğulları oldu. Büyükler Hüseyin, Savaş ve Hakan Anıtkaya dışından hanımlarla evlendiler. En küçükleri Serdar ise Kemiklerin Şuayip kızı Fadime ile evlendi; yani birinin ninesiyle diğerinin dedesi kardeş... Süleyman Külte 2021'de vefat etti...
Küçük ortanca oğlu Mehmet 1959 yılında doğdu. 'Berber Mehmet' diye bilinir... Davılcıariflerin Süleyman kızı Cavide ile evlendi. Terzi Topalın bacanağıdır... Hüseyin, Tuğba ve Büşra adlarında bir oğlu iki kızı var. Tuğba Anıtkaya dışına gelin oldu. Hüseyin, Apdıramanlar/Kirpitçilerden Mehmet kızı Zeliha ile evlendi; Cavide, Elçin ve Bahar olmak üzere üç kızı var. Baba mesleği berberliği sürdürüyor, Berber Mehmet ise emekli...
Dört oğlanın en küçüğü 1968 yılında doğan Hasan... Dedesi Esatın adını vermişler besbelli... Erken dönemde İzmir'e yerleşti. Orada yine Turabilerden Murat kızı Fadime ile evlendi. Hüseyin ve Fadime adlarında iki çocuğu var ve halen İzmir'de yerleşik...
Çocuklarının serencamesini gördüğümüz Turabilerin Hüseyin Karayollarında çalışıyordu. Eskiden beri iyi kaval çalardı; ama son zamanlarında gırtlak kanserine yakalanmıştı. Anası Şemsi Hanım, ona moral olsun diye kaval çalmasını isteyince, rahatsızlığı sebebiyle zorlandı... Kavalından yanık bir ses, gözlerinden tıpır tıpır yaş aktı... Turabilerin Hüseyin, bu dertten iflah olmadı; 1974'te 46 yaşında vefat etti. Eşi Azime Hanım, 2001 yılında vefat edecektir...
Mahmut:
Salih'in diğer oğlu Mahmut 1946 yılında doğdu. Olucak'tan şerife Hanım ile evlendi. Erken dönemde İzmir'e yerleşti. Zekeriya, Fadime ve Hüseyin olmak üzere bir kızı ve iki oğlu oldu. Kızı Fadime, Capbağın Zekeriya oğlu Osman Külte eşidir. Büyük oğlu Zekeriya, Anıtkaya dışından bir hanımla evlendi, iki oğlu var. Küçük oğlu Hüseyin ise Kemiklerin Süleyman kızı Emine ile evlendi. 2009 Yılında vefat eden Mahmut'un çocukları İzmir'de yaşıyorlar...
İbrahim:
İbrahim 1941 doğumlu. Capbak oğlu Zekeriya'nın kızı Ayşe ile evlendi; yani dedeler kardeş... Bir kızı ve üç oğlu oldu. Kızı Meryem, Delicafer oğlu Mesut Sağlam eşidir. Büyük oğlu Ahmet, Yörükmevlüt kızıyla evlendi; bir kızı ile bir oğluna ana babasının adı olan İbrahim ve Ayşe ismini vermiş... Ortanca oğlu Hüseyin, Sakaların Selahattin kızıyla evlendi; isimleri Salih ve Satı olan iki çocuğu var... Küçük oğlu Zekeriya da Kemiklerin Şuayip kızıyla evli... Turabilerin İbrahim de 2011'de vefat etti...
Arif:
Turabilerin Salih'in küçük oğlu Arif de 1944 yılında doğdu. Altıntaşlı Havva hanım ile evlendi. Salih, Seydi Ahmet ve Hüseyin adlarında üç oğlu oldu. Anıtkaya dışından evlenen Salih'in Berkay ve Orhun adında iki oğlu var... Ortanca oğlu Seydi Ahmet, Dayıların Vahit kızı Fadime ile evlendi; onun da Beyza ve Arif adında iki çocuğu var... Ve Hüseyin Ganinin Hasan kızı Zehra ile evlendi, Enes ve Fadime adında iki çocuğu var... Eşi Havva Hanım 2011'de, Turabilerin Arif ise 2020 yılında vefat ettiler...
2. Capbak
Turabinin ikinci oğlu 1903 yılında doğdu. Adını Osman koydular. Bu isim, Külcülerin Sarıoğlu Osman'ın adıdır. Yani Turabinin oğlan aslında ana-dedesinin adını almış oldu. Sebebini bulamadım, Osman'a 'Capbak' diyorlar. Tabiat taklidi bir yakıştırmaya benzeyen bu lakap ilerde sülale adı olacaktır...
Kemik Ali kızı Ayşe ile evlendi. Ayşe Hanım'ın anası, Dayıların Dayı (Hasan Yola)nın ablasıdır. Capbak böylece ana-baba tarafıyla Selimlerden biriyle evlenmiş oldu. Zaten önceden Turabilerin Selimlerle bir bağı vardı... Renkli bir kişilik olan Capbak, köyün bir ucundan kahveye maden suyu içmeye gelirdi. 1985'te vefat etti; ama eşi Kemik kızı Ayşe Hanım 1935'te vefat etmişti. Yani Capbak tam elli yıl dul yaşadı...
Bir kız ve üç oğlu oldu: Fadime, Zekeriya, Ali ve Mustafa onların isimleridir. Dördüncü oğlu Mahmut 1935'te doğmuştu, yaşına girmeden öldü... Tek kızı Fadime, Keçilerin Kahyamehmet eşi olacaktır. Bir hatırlatma: Kahyamehmet, Turabilerin Salih eşi Şemsi'nin kardeşidir ve Selimlerdendir. (Ayrıca Şarapçının emmisidir, ileride kayınpederi de olacaktır.) Capbak Osman'ın oğlanlara geliyoruz...
Zekeriya:
1924 Yılında doğan büyük oğluna, şehit dayısının adı olan Zekeriya ismini koydu. Onu Çilmahmutun kızı Hatice ile everdi. Murat adını verdikleri bir oğulları oldu, sonra Hatice Hanım 1948'de vefat etti. Zekeriya, ikinci defa Olucaklı Satı Hanımla evlendi. İkinci eşinden de bir kızı ve üç oğlu oldu. Yaş sırasına göre beş çocuğunun isimleri; Murat, Ayşe, Ziyaeddin, Yaşar ve Osman'dır... 2004 Yılında kendisi vefat eden Zekeriya'nın eşi Satı Hanım, 2012'de öldü...
Tek kızı Ayşe Turabilerin Salih oğlu İbrahim eşidir. Yani Ayşe'nin Capbak Dedesi ile, İbrahim'in amcası oluyor... Zekeriya'nın oğlanlara gelelim.
İlk eşi Hatice Hanımdan olan Murat 1947 yılında doğdu. Terlemezlerin Derviş Mehmet kızı Hatice ile evlendi. Hatice Hanım ile Murat teyze çocuklarıdır. Üç kızı oldu; Fadime, Serpil ve Serap... Fadime, Turabilerin Hüseyin'in küçük oğlu Hasan Külte eşi oldu. Serpil ve Serap, Anıtkaya dışından beylerle evlendiler...
Satı Hanımdan büyük oğlu Ziyaeddin 1953 yılında doğdu. Keçilerin Kahyamehmet kızı Ayşe ile evlendi. Eşiyle hala-dayı çocukları oluyorlar. Ömrüye ve Mehmet adında bir oğlu ve bir kızı var, ikisi de Anıtkaya dışından evlendiler. Eşi Ayten Hanım ve Damla, Deniz Eymen adlarında iki çocuğuyla Mehmet İzmir'de yaşıyor...
Ortanca oğlunun adı Yaşar... Cıldırın kızı Dudu ile evlendi. Büyük kızı Satı, Keçilerin Gulaksızın Ali İhsan oğlu Hakan Seçen eşidir. Küçük kızı Kader'i Afyon'a gelin eden Yaşar, Anıtkaya'da ikamet ediyor.
Zekeriya'nın küçük oğlu, Capbak Dedesinin adını almış. 1964 Yılında doğan Osman, Turabilerin Mahmut kızı Fadime ile evlendi. Zekeriya ve Emre adında iki oğlundan Anıtkaya dışından evlenen Zekeriya'nın iki oğlu var; Emre ise bekar...
Ali:
Capbağın 1930 doğumlu ikinci oğluna Ali adını vermesine sebep, kayınpederi Kemik Ali'dir... Ali, Aşşağılılardan Halil kızı Şerife ile evlendi. Şerife Hanım Kelahmetin kardeşidir. İki oğlu iki kızı oldu. Büyük kızı Şerife, Buruşakların Ekrem Omak eşi; küçük kızı Nurcan da Kemiklerin Nursi Öter eşi oldu... Büyük oğlu Ahmet, 1956 yılında doğdu. Osmanköylü Ümmü Hanımla evlendi. Ali ve Huriye adında iki çocuğu oldu. Ali malum; ama Huriye ismi Aşşağılıların Efe Mehmet'in vefat eden kızı anısına konulduğu anlaşılıyor. Huriye Afyon'a gelin gitti. Ali ise Tahtalının Mısdık kızı Melek ile evlendi...
Küçük oğlu Süleyman, Anıtkaya dışından Fatma Hanım ile evlendi. Bir oğlu ve bir kızı var. Kızı Hatun, Şampayanın Tacettin oğlu Halil Salman eşidir. Oğlu Osman ise Afyon'dan evlendi, Fatma ve Melisa adında iki kızı var.
Önce 2008'de Aşşağılıların kızı Şerife Hanım vefat etti. Kocası Capbağın Ali ise 2014 yılında öldü...
Mustafa:
En küçük oğluna Mustafa adını koymuş Capbak... Mustafa, Gavalcıların Hüseyin kızı Şerban (Şehriban) ile evlendi. Şehriban Hanımla hala-dayı çocukları olduğu unutulmasın. Ayrıca Capbağın Mısdığın tam sekiz bacanağı da oluyor; ama şimdi lafı uzatmayalım...
İki oğlu ve bir kızları oldu. Kızları Hatice, Keçilerin Gulaksızın Ali İhsan eşidir...
Büyük oğlu Ahmet, Turabilerin Külcü Ahmetin Yusuf kızı Hanife ile evlendi. Turabiler bağlantısı bir yana, Hanife ile Ahmet aynı zamanda teyze çocukları... Osman, Ayşe ve Havva adlarında üç çocuğunun üçü de Anıtkaya dışından evlendiler.
Küçük oğlu Mehmet Anıtkaya dışından evlendi, Ayşe ve Havva adında iki kızı var... Eşi Şehriban Hanım 2015'te vefat etti; Mustafa ve çocukları İzmir'de yaşıyorlar...
3. Külcü
Turabinin üçüncü oğlunun adı Ahmet... Lakabı 'Külcü' idi... Külcüoğlu/Külcüler adından Yirminci yüzyıla kalan tek yadigar Ahmet'in bu lakabı olsa gerek...
Gavalcıların Halil kızı Hanife Hanım ile evlendi. Tek çocuğu oldu... 1933 Yılında doğan bu oğlunun adını Yusuf koydular... Yusuf, Gavalcılardan Hüseyin kızı (halasının kızı) Şerife ile evlendi. Üç kızı iki oğlu oldu: Ulviye, Hanife, Havva, Halil ve Ahmet... Kendisi 2012'de öldü...
Ulviye, öldü; Hanife, Capbağın Mısdık oğlu Mehmet eşi; Havva bekar... Halil, İzmir'den evlendi; Ahmet bekar... İzmir'deler...
Tekrardan Külcüye dönecek olursak... Eşi Hanife Hanım ile arka arkaya 1967 yılında vefat ettiler...
4. Doruk
Turabinin 1914 yılında doğan en küçük oğlunun adı Mehmet idi. Kendisine 'Doruk' lakabı takılmasının sebebi anlaşılamadı. Doruk Mehmet evlenmedi; yalnız yaşadı, 1974'te 60 yaşındayken yalnız öldü...
Önceki asrın çok bilinen Külcüoğlu/Külcüler sülale ismi, 20. yüzyılda unutuldu, onun yerini Turabiler aldı. Yalnız 1934 Soyadı uygulamasında alınan 'KÜLÇE' ve sonra değiştirilen 'KÜLTE' soyismi, aslında ses olarak 'Külcü'nün uzantısı gibi duruyor.