Anıtkaya/Eğret Sülaleleri Son Kontrol

  Anıtkaya/Eğret Sülaleri

- EĞRETLİLER (Eğret, Eğretli, Eyret)

- ARZIMANOĞLULAR/HACILAR

                - Hacımuratlar/Yetimler (Azbay)
                - Davılcıarifler, Kelaliler (Azbay)
                - Kelahmetler (Azbay)
                - Kelsalek, Çapıtçıhafız, Kelidiriz, Kelarzıman (Azbay)
                - Çullular (Azbay)
                        - Sakalar (Atay)

- VEYİSLER
        - Delimamlar (Soydan)

        - Veyisoğlu Halil

                - Veyisoğlu Osman

                - Doğveller ve Köseler (Varlı)

                - Böbü Dede

                    - Böbüler (Kabadayı)

                    - Hacıarifler (Varlı) 

        - Veyisoğlu İbrahim
                - Veyisoğlu Ramazan (Varlı)
                - Veyisoğlu İbrahim, Delibanlar (Dadak)
        - Daldallar
                - Çorbeciler, Hacıaliler (Dadak)

                - Dedeler (Dadak)
                - Bekiraliler, Gödenler (Dadak)
                - Sarıhasan, Delişükrü, Bacılar (Dadak, Değer)
                - Ömerçavuş (Honça)

- SELİMLER
                - Selimoğlu Mustafa
                        - Arzılar (Tüblek, Türkmenoğlu)
                - Dayılar (Yola)
                - Yonuzlar (Yonat)
                - Paşagızılar (Ege)
                - Esnanlar (Seyrek)

                - Kemikler (Öter)
                - Bulduklar, Samancılar (Saçak)
                - Keçiler, Melezler (Seçen)
                - Keçiler, Guldurlar (Seçen)
                - Çolömerler (Salman)
                - Selimoğlu Ali 
                        - Hamzalar (Kaya)
        - Selimoğlu Körselim/Gavaslar
                - Gocaguliz, Ümmünün Seydi (Uysal, Selman)
                - Gılindir (Öz)

- ARAPOĞLULAR

        - Arapoğlu Sarımustafa
                - Arapoğlu Hüseyin (Tok)

                    - Çolaklar (Kurt)

                - Arapoğlu Çöne Halil (Sargın)

         - Arap Ali (Kıcır)

         - Arapoğlu Ahmet Hasan

- GAĞŞAKLAR 

        - Gağşakoğlu Osman (Kalkan)

        - Gağşakoğlu Halil/Gocagulak (Kalkan)

- PAŞALAR (Yaman)

- DUMAN OĞLU

- ÇATALLAR
        - Hacızekeriyalar (Çelebi)
        - Küçükismailoğlu

                - Boduoğlu, Delibıdık, Almanyalıyaşar, Olcaklısmail (Soylu)       

                - Yarımağa, Kırtümmet (Soylu)

            - Mollamehmet 

                - İbişler (Tür)

                - Kelyahya (Tür)
        - Topçu, Potuk (Gülen)

 - AYANOĞLULAR

                - Patlaklar (Patlar)
                - Hacıahmetler/Garaahmetler (Patlar)
                - Alçaklar, Hacıeminler (As)
                - Galgancılar, Tırıllar (Aytar, Tırık, Alperen)
                - Derviş Ahmet
                - Kölgeciler (Kayır)
                - Akgaşlar (Akkaş)

- HACIMAHMUTLAR
        - Hacımahmutoğlu Mehmet
                - Hafızmehmet (Öztürk)
                - Mandaahmet (Öztürk)
                - Ayımevlüt (Öztürk)
                - Garaçaylı (Öztürk)
        - Hacımahmutoğlu Veli
                - Kediveliler (Ildız)

                - Kıniler (Arık)
        - Hacımahmutoğlu Mustafa
                - Hacıyusuflar, Etemler ve Şimbilemin (Öztürk)
                - Manavlar, Körlan ve Gızmehmet (Öztürk)
                - Telliler, Gocahasan (Öztürk)
        - Hacımahmutoğlu İbrahim
                - Gambırarifler, Dilsizler (Öztürk)
        - Hacımehmetoğlu Veli 
                 - Sakızcılar, Tenikeciler, Takguş (Öztürk, Ceylan)
                 - Yılıklar (Öztürk)

        - Hacımahmutoğlu Hüseyin

- SAĞIRLAR 

        - Sağıroğlu Salih (Sancak)

        - Sağıroğlu Körmustafa (Sancak)

        - Sağıroğlu Ramazan (Sancak)

- TAKGASLAR (Öncül)

- CORUKLAR (Oran)

- GIDİLER (Asan)

- ÇALIKLAR

- GADEMLER
         - Gademaliler (Çatak)

         - Banguşosman (Çatak)

         - Guyucular (Mola) 

         - Körahmet (Çotak)

- DOLAKSIZLAR (Kırım)

- DEMİRDELENLER
        - Amcalar (Özdemir)
        - Şavalgadir (Özdemir)
        - Haytalar (Özdemir)

- BÜKÜRLER (Ölçer)                  

- VELİCİKLER 
        - Tahtalı (Ün)
            - Velcikler (Yavuz)
        - Guguklar (Ün)

- TOKANORİLER (Toka)

- İŞOFLAR (Okutan)

- EMİRALANLAR
        - Garmenler (Geçer)

        - Hacıahmetler/Deliveliler/Aliyeler  (Emre)

        - Apdıramanlar

            - Güdükler (Işılak)
            - Hacapdıramanlar (Keleş, Selek)

            - Apdurrahmanoğlu Hasan

                - Curak (Kirkit)

                - Kirpitçiler (Kirkit)

                - Hacı Hafız; Yeniali, Kelhasan (Kirkit)

                - Çil Efe; Hüseyin ve İresil Hoca (Ayas)

                - Abdurrahmanoğlu Ali

            - Hacıemirlahlar (Onay)

 - TOMANLAR (Köz, Göz)

- AŞŞAĞILILAR (Öncül, Sancak)

            - Kel Ahmetler (Bar)

- ŞEHERLİ BEKİROĞLU KARDEŞLER

                - Hadımoğlular, Şeherlioğlular (Alorta, Kırdar)
                - Şemşiler (Şık)
                - Bekiroğlular
                - Kedimehmetler/Gadıngızlar (Şık)

- EMİNLER (Eren)

- EMİRALİLER
                - Yeşilömerler (Fidan)
                - Garaguzular (Önkal)
                - Çolakfatılar, Faddikler (İleri)

 

- HATİBOĞLULAR

        - Hatiboğlu Mehmet Ali
                - Gobaklar (Kopan)
                - Gobaklar (Kaçmaz)

                - Çakırlar (Erdem)

                    - Halimenin Mehmet (Kıy)
        - Hatiboğlu Ahmet
                - Hatipler (Aykaç)

- İDİRİZLER

                    - Sarımehmet (İdis)
                    - Gocaosman (İdis)

                - Deligızlar, Hamsinci (İdi)               

                - Sarıömer (İbili)
                - İdrisoğlu Mehmet Ali (Onbaşıoğlu)
                    -Kinisler, Dınali, Kumpirhasan, Timitiri (Saya)

- GAVALCILAR (Aracı)

- GARAMUSALAR

                - Gocamatlar (Tektaş)
                - Tingildekler  (Kasal)

                    - Yörük Tahir (Akyol)
                - Gödeşler (Seviş)

- HİMMETOĞLU

                - Tekirgızılar (Haykır)
                - Ümmetler/Çakallar (Yet)

- KÖRÜSLER (Kök)

- GEDİKOĞLULAR/HASSÖNLER

                - Gasaplar, Bidakge, Araphüseyin (Eser)
                - Gulizosman (Koç)
                - Hacıhasan, Şekerhasan, Çilmahmut, Körmısdıfa (Omak)
                - Hassönler, Gocaömer, Hacıhüseyin (Koç)
                - Buruşakmehmet, Tatıresil, Suguşu, Gecegondu, Cemal, Kırtümmet (Omak)

- KÜLCÜLER

                - Sarılar

                - Turabiler (Külte)

- ALEMDARLAR

                - Kantinler (Kızılyer)
                - Garadeliler (Kızılyel)
                - Keklikler (Tül, Kızılyel)

                        - Dellal Ayvaz (Uysal)

                        - Bıgalılar (Kocausta)
                - Seydiler (Yavuz)

- TEKELİLER

                - Bilaller (Kaynar)
                - Danagafa, Pangeci, Köressan, (Temel)

                - Damcılar (Agralı)

                - Delinori, Fortgadir (Taşkın)

- TONGULLAR

                - Hamzaoğlu (Yiğit)
                - Söylemezoğlu, Kırtiş, Gıbış, Gociban, Dıkma (Özen)

- ŞEKERALİLER (Tetik)

- DELİOSMANLAR

                - Cingenaliler (Saçan)
                - Mihrioğlular/Hebbeler (Eşit)

- MARDAKLAR 

            - Çakır Hüseyin (Saki)
            - Hatcamehmetler (Saki)

- KARAMEHMETLER

            - Alicikler
                - Naymeler (Kırbaç)

                - Kelçakır (Çakıriban) (Ata)

            - Haliloğlular (Kanat)

            - Garapaçalar (Çetin)

- MOLLAAHMETLER

               - Müdüroğlular (Eşiyok)

                - Irafanlar (Dalgalıoğlu)  

                - Akbaşlar, Çanlı (Adıyaman, Karakaya)

                - Alihocalar (Güzel)

                - Sıntırlar (Sımsıkı, İnanır)   

- GANİLER (Gün)

- OMARCIKLAR
                - Gıraliler (Sağlam)

                - Altındiş, Arap, Güdüğizzet, Delicafer (Sağlam) 
                - Feyzullah, Gocahüseyin, Kilci, Bödü (Sağlam)

                    - Kör Osman (Tokay)
                - Ahmetçavuş, Sağırmahmut, Apilhoca (Arslan)
                - Emetiler , Arabeciler  (Kaya, Sağlam)

- DANALAR (Dalgıç, Dalmışlı, Duran)

- ÇORCALILAR/OVALILAR

                - Döneler (Çalışır)

                - Olucaklılar (Aydın)

                - Devrimbeşler 

                    - Godalömer (Aydın)

                    - Büzükhalil (Aydın)

                    - Gavureyüp (Aydın)   

                - Piremez (Aydın)

- ARAPSELİMLER (Zenger)

- CAVALAR (Er)     

- TERLEMEZLER (Terlemez)

- TEKİRDAĞLI TAŞÇILAR (Daşçı)

- ŞAŞDIMLAR (Şen)

- BOLVADİNLİ ÇAKALLAR (Dalgalı, Haykır, Şen)

- DERVİŞOĞLULAR

                - Eyüpler (Dirlik)
                - Yahyalar (Diril)

- TÜRKMENOĞLU AHMET 

                - Yumruklar ( Tüplek)

                - Yörüğoğlular (Tüplek)

- TIĞLILAR, Demircisalek ve Kelyusuf (Yakışır)

- TÜRKMENLER 

- BERBERLER (Öncül)

- KÜPELİLER/URGANLILAR (Öncül)

- OSMANKÖYLÜLER (Boy)

- CANALİLER (Can)

- PAMBIKLAR (Gözalıcı)

- MUSLULAR (Efe, Yıldız)

- DELİNORİLER (Argunşah)

- HAKKILAR (Yırgal)

- ESELER (Eminç)

- BAŞOĞLU ABDULLAH

- ADALILAR (Adalı) 

- BERBEROĞLU İSMAİL (Şatırer)

- MACUR ALİ (Öncül)

- YÖRÜKLER (Demir)

- AYDINLI DELİ MEHMET (Acar)

- KALECİKLİ HACI (Çelik)

- YANIK ALİ (Üstün)

   Kaynak Kişiler

Piremez

 

    Çorcalı Ömer, Ümmühan Hanım ile evlenmişti. İkisi de kayıt esnasında çoktan vefat etmiş bulunduklarından, haklarında çok bilgi yok, sadece adlarını biliyoruz. 

    Tespit edilebilen üç çocukları var; Mehmet, Şerife, Hüseyin... Mehmet; Godalömer, Büzükhalil ve Gavureyübün babası, yani Devrimbeşlerin atasıdır... Şerife ise Selimler/Keçilerin Ahmet eşi oldu; Keçimehmetin ninesidir...

    Çorcalı Ömer'in diğer oğlu Hüseyin, 1874 yılında doğdu. Ömer kızı Havva ile evlendi. Havva Hanımın kimlerden olduğunu çıkaramadık. Annesi Rahime, kayıt tutulurken sağ imiş; yalnız Eğret kütüğünde yaşça Havva'nın annesi olabilecek Rahime adında biri bulunmuyor. Bu yüzden Havva Hanımın Eğret dışından olduğu düşünülebilir...

    Karışık bir durum daha var kütükte... Kayınvalidesi olarak kaydedilmiş, 1845 doğumlu Abdullah kızı Cemile var... Eşinin ana adı Rahime ise, kayınvalidesi nasıl Cemile oluyor? Acaba önceden ölen bir eşi (Cemile Hanımın kızı) daha mı vardı? Yahut Havva'nın ana adının yazımında bir yanlışlık yapıldı... Oğullarının birinin adı Abdullah olması, bu ihtimali güçlendiriyor...

    Çorcalı Hüseyin ile Havva Hanımın, 1900'de İbrahim ve 1908'de Abdullah adında iki oğulları oldu. Büyük olan İbrahim evlenmedi, daha doğrusu evlenmeye fırsatı olmadı. Bana anlatıldığına göre; işgalci Yunanlar kaçarken buraları da yağmalamışlar. Değerli buldukları ne varsa arabalara, eşeklere yükleyip yanlarında götürmüşler. Tabi bunları kendileri sürecek değil... Bulduklarını angâreci yapmışlar. Onlardan biri de Ovalılardan İbrahim... Kaçabilen angareciler kaçmış, İbrahim kaçamamış, yolda öldürmüşler...

    Yunan gittikten sonra veya o yıllarda Çorcalı Hüseyin ile karısı Havva Hanım da vefat ediyorlar... Bir başına kalan Abdullah, Veyislerden Halime ile evlendi, Yeşilömerin Mehmet ile de bacanak oldu. Bir müddet sonra 1929'da bir kızları oldu, adını Havva Dudu koydular. Anasının adı, malum Havva... 

    Sonra bu haldeyken Abdullah, Manisa taraflarına çalışmaya gitti. Ekonomik sıkıntının had safhada olduğu o yıllarda insanlar para kazanmak için genelde Ege'ye yöneliyorlar... Hep gidenler dönmüş, Abdullah yok... Uzunca bir süre haber de alınamayınca kızıyla bir başına kalan Halime Hanım, bu öldü herhalde deyip başının çaresine bakmış. 1938 Yılında, yanında Havva Dudu tay olduğu halde Sıntırların Gavcar İbrahim'e varmış. O sıralarda Gavcar da eşi öldüğü için dul... Halime Hanımın orada da bir kızı ve bir oğlu dünyaya gelmiş... 

    Halime Hanımın vaziyeti bu iken, bir gün Çorcalıoğlu Abdullah çıkagelmiş... Bu dönemde mi yoksa daha önceden mi bilinmez, Abdullah 'Piremez' diye lakaplanmış. Tabi bunun sebebi de bilinmiyor... Piremez baksa ki, ne karı var, ne çocuk... Herhalde O da birisiyle evlenmiş; kiminle, ne zaman, orasını anlayamadım... Zaten kısa sürmüş bu evlilik, hemen ayrılmışlar... 

    1943 Yılında Halime Hanımın kocası Gavcar vefat etmiş... Çorcalı Piremez, üç çocuklu dul Halime'ye haber yollamış 'Sen benim bir çocuğuma baktın, ben de senin iki çocuğuna bakayım.' demiş. Gavcarı kastederek 'O benim bir çocuğuma baktı, ben de onun iki çocuğuna bakayım' demiş de olabilir; orası biraz karışık... Fakat aynı kapıya çıkar, kibarca eski karısına evlenme teklif etmiş oluyor... Halime Hanım kabul etmemiş bu teklifini... Gitmiş, Güneyköylü Gocadudak Yeniahmeti almış...

    Çorcalıların Hüseyin oğlu Piremez Abdullah; tek kızının anası Halime Hanım Güneyköylü ile evlenmeden önce, 1944 yılında vefat ediyor... Kızı Havva Dudu,  Gademlerin Banguş Osman oğlu Mevlüt Çotak eşi olacaktır... Havva Dudu Hanım da 2009 yılında vefat etti... Fakat sağlığında tek oğlu Ahmet, üç oğlundan birine Çorcalı dedesi Abdullah'ın adını vererek hiç olmazsa Onu ismen yâdediyor...

Hacıahmetler (Aliyeler/Deliveliler)

 

    İsim konusunda Emirhnaoğlu/Emiralioğlu/Emiralanoğlu karmaşasından bahsetmiştik. 1830/31 kayıtlarında Emiralanoğlu diye kaydedilen Ali, 1780 Yılında doğdu. 1904 Kaydı esnasında Ahmet ve Halil adında iki oğlu vardı. Küçük oğlu Halil evlenmeden vefat etti. Bu kayıtlarda lakabın birden Emirhanoğluna dönüştüğünü unutmayalım...

    Ahmet, önce Havva Hanım ile evlendi. 1835'te Fatma, 1844'te Mustafa ve 1859'da Hafize doğduktan sonra Havva Hanım vefat etti. Afyonlu Berber Ali Ustanın kardeşi Şerife Hanımla ikinci evliliğini yaptı. Ondan da 1880'de Veli ve 1891'de Ahmet adında iki oğlu oldu. İki kızından büyük olan Fatma, Omarcıkoğlu Hüseyin eşi oldu. Altındiş, Gocahüseyin, Bödümehmetin Nineleri olacaktır... Küçük kızı Hafize ise Hacıların Arzımanoğlu Mehmet eşi oldu. O da ileride Kelsalek, Çapıtçı Hafız, Kelidiriz ve Kelarzımanın Nineleri olacaktır...

    Hacı Ahmetler

    Hacca Gittikten sonra Emiralanoğlu Ahmet'e Hacı Ahmet diye hitap edilmiş. Sonradan ailesinin de lakabı olacak 'Hacametler' adı böyle doğmuş... Hayırseverliğiyle bilinen Hacı Ahmet Ağanın bir kuyu kazdırdığı, meşhur 'Hacamedin Guyu'nun onun hayratı olduğu söyleniyor... Şimdi Hacı Ahmet Ağanın oğullarının durumuna bakalım...

    Emiralanoğlu Ahmet'in ilk eşinden tek oğlu Mustafa, İsmihan Hanım ile evlendi. İsmihan Hanım, Selimlerden Bektaş'ın kızıdır. Antrparantez belirtelim; İsmihan Hanımın Havva Ablası da Ayanoğlu Ömer'in eşidir ve ileride Kölgecinin Ninesi olacaktır... Mustafa ile İsmihan Hanımın 1876'da Şerife ve 1880'de Halil adında iki çocukları oldu. Şerife, Selimlerden Gılindir Mısdıfa eşi oldu. Oğlu Halil ise Kürtosmanın kızı Emine ile evlendi. Emine Hanım, Demircisalek ile Kelyusufun halalarıdır... Çocukları olmadı. 20. Yüzyıl başlarında Halil vefat etti. Ardından da babası Mustafa'nın vefatı geldi...

    Aliyeler

    İkinci Hanımından büyük oğlu Veli, Veyisoğlu Ramazan kızı Aliye ile evlendi. Aliye'nin kardeşi Fatma da Berber Ali Ustanın oğlu İsmail ile evlendiği için; Emiralanoğlu Veli ile dayısının oğlu bacanak oldular... Bu sülaleye, Aliye Hanımdan sonra 'Aliyeler' denilecektir. Çocukları olmadı, kendilerini hayır işlerine verdiler. Aliyelerin Oda ve Aliyenin Guyu, o hayratlardan günümüze kalanlardır. 

    Hacamedin Veli, 1910'lu yıllarda vefat etti. Aliye Hanım, Hassönlerden Hacıefe diye lakaplanan Hacı Hasan'a ikinci eş olarak vardı. Orada da çocuğu olmadı, 1926'da Hacıefenin vefatıyla dul kaldı. Bu yüzden Aliye Hanımın soyadını öğrenemedim. Bilgisine başvurduğum kişiler, (Veyislerin kızı olduğu için) Varlı olabileceği hususunda tahminde bulundular. 1934 Soyadı uygulamasından çok önce iki eşinden de dul kaldığı için bu tahmin mantıklı duruyor. Bununla beraber 1934'te yanında evlatlık olarak bulunan Macur Ali'nin soyismi Öncül kaydedilmiş; neden?.. Fakat şurası kesin, 1934'te ilk eşi sağ olsaydı büyük ihtimal Emre soyadını alacaktı... 

    Macur Ali'yi evlatlık alması ilginçtir. Tahminime göre bu olay en geç 1927 gibi gerçekleşmiş olmalıdır. Önce, çocuğu olmayan Aşşağılıların Araposmanın yanına aldığı Ali, Aziz doğduktan sonra oradan çıkarılmış, yine kimsesiz bir çocuk olmuştu. İşte Aliye Hanım, Macur Ali'yi bu vaziyetteyken evlat edindi; askerden gelip evlenene kadar ona evini açtı... 

    Bu dönemde Doğveli Halil İbrahim Varlı'nın kızı Satı'yı da evlat edindiği söyleniyor. Gelinlik çağına gelene kadar Aliye Hanımın yanında durmuş; sonra babası alıp Onu Faddiklerin Güçcükhalil (Halil İleri)ye gelin etmiş. Butün bunlar, Aliye Hanımın yalnızlığına merhem sürme çabası... Olmuyor tabi... Vardığı Emiralanlar sülalesinin adını kendi adıyla değiştirip 'Aliyeler' yapan Aliye Hanım, 1951 yılının sonunda yalnız olarak vefat etti...

    Deliveliler

    Emiralanoğlu Ahmet'in en küçük oğlu Ahmet de Omarcıklardan Ahmetçavuşun kızı İsmihan ile evlendi. İsmihan Hanım, Sağırmahmutun Ablası oluyor... Bu evlilikle Hacahmedin Ahmet; Hacapdıramanların Mehmethoca, Tatıresil ve Güdükmehmet ile bacanak oldular... Sonra İdirizlerin Hasan kızı Kezban (Gızılgız) ile de evlendi; ama bu uzun sürmedi, boşandılar... 

    İlk hanımından da çocuğu olmamıştı. İlyen'den (Üçlerkayası) bir çocuğu evlat edindi. Onun da adı Veli idi veya Veli koydular. 1924 Doğumlu, Hüseyin oğlu Veli için ağırlığınca altın vererek aldıkları söyleniyor.... Böylesine özel durumundan dolayı bu çocuğa 'Deliveli' denilecektir... 

    Deliveliyi, Keçilerin Guldurarif kızı Emine ile everdiler. Sultan adını verdikleri bir kızları ileride Sağırmahmutun Ziya Arslan eşi olacaktır... Tabi 1952'de İlyenli Veli ölünce, Emine Hanım kızı Sultan yanında tay olarak Kemiğin Abdullah'a varmıştı, bütün bunlar o kapıda gerçekleşti...  

    Deliveliden yıllar önce analığı Hafize Hanım vefat etmişti. Ondan sonra da babalığı Hacamedin Ahmet Ağa 1946 yılında ölmüştü. Böylece, 1780 doğumlu Emiralanoğlu Ali kapısı da yaklaşık birbuçuk asır sonra kapanmış oldu...

    Ahmet Ağanın sağlığında Soyadı uygulaması başlarken EMRE soyismi seçilmişti. Hacahmetlerin son temsilcisi Kelveli ve ailesi de böyle kaydedildi... 

Bekiroğlular

     

    Şemşilerin atası Ahmet ile Abdullah'ın bir erkek kardeşleri daha vardı. İkisinin de büyüğü olan Hasan'ın 1850'lerde doğduğu tahmin ediliyor. Kayıt esnasında sağ olmadığı için bunu tam anlayamayız...

    Afyon çıkışlı oldukları için 'Şeherlioğlular/Şeherliler' diye lakaplanmışlar; fakat Eğret'e geldiklerinde künyelerindeki lakapları 'Bekiroğlu' olduğu için bu da geçerliliğini korumuş. Sonra her bir kardeşin zamanla kendine göre yeni lakapları olmuş, 'Bekiroğlular' unutulmaya yüz tutmuş. Bunun tek istisnası Hasan kalmış; herhalde yeni bir lakap yakıştırılmadığı için O, 'Bekiroğlu' adını sürdüren tek hane olarak kalmış...

    Bekiroğlu Hasan, Emiralioğlu Osman kızı Ayşe ile evlendi. Ayşe Hanımı tam tarif etmek gerekirse; Güçcükhalilin babası Faddiklerin İbrahim vardı, işte Onun halasıdır...

    1868 Yılında bunların bir oğlu oluyor, adını Hasan koyuyorlar. Babasıyla aynı adı alan çocuklar, genellikle ana tarafından dedesinin adını almıştır. Burada öyle bir durum olmadığına göre, ikinci ihtimal düşünülmelidir. Bekiroğlu Hasan, çocuğu doğmadan vefat etti; doğunca çocuğa babasının adını verdiler... Kütükte Hasan'ın başka kardeşinin görünmemesi bu varsayımı güçlendiriyor.

    Küçük Hasan, büyüdüğünde yeni 'Bekiroğlu Hasan' oluyor. Annesi Onu, önce Ayşe adında biriyle everiyor. 1902 yılında Satı adını verdikleri bir kızları oluyor; ama Ayşe Hanım ile ayrılıyorlar. İkinci olarak Mustafa kızı Hatice ile evleniyor. Hatice Hanımın kimliği de tam olarak çıkarılamıyor. Ondan da 1910 yılında Hüseyin doğuyor.  Bu yıllarda anası Ayşe Hanım hala sağ... Onun ne zaman vefat ettiği bilinmiyor...

    Bundan sonra Bekiroğlu Hasan ailesi hakkında hiç bir bilgi yok... Afyon'a gittiği tahmin ediliyor, çünkü Şemşiler tarafında buna dair bazı bilgi kırıntıları var... Tabi Onun gitmesiyle birlikte, Bekiroğlu adı Eğret'te işitilmez oluyor...

Akgaşlar

     

    Hacıkocaların Osman oğlu Hüseyin, 1831 yılında o hanenin ikinci kolunun tek ferdi olarak görünüyordu. 1826 Doğumlu Osman adında bir oğlu bulunuyordu. Kayıt güncellemelerinin devam ettiği dört beş yıl boyunca başka erkek çocuğu olmadığı anlaşılıyor. Tahminen 1835 sonrasında Ömer, Mustafa ve İbrahim adlarında üç oğlunun daha olduğu fikrine; 1904 kütüğünün incelenmesi sonucunda varıyoruz. Sonradan Hacıkocaların Ayanoğullarına nasıl dönüştüğünü gördük. 

    Bu arada üç kardeşin 20. yüzyıl uzantısı şöyle gerçekleşti: Hacıkocaoğlu Osman çocukları, Galgancılar/Tırılları; Ömer çocukları, Kölgecileri oluşturdu. Mustafa çocukları da Dervişahmette tükendi... Geriye kalan İbrahim, dört erkek kardeşin en küçüğü olduğu anlaşılıyor...

    Hacıkocaoğlu İbrahim ve iki eşi Gülsüm, Fatma Hanımlar hakkında bilgimiz yok; zira 1831 kayıtlarında henüz doğmamışlardı, 1904'te ise hayatta değillerdi. Onlardan haberdar olmamızı sağlayan üç çocuktur. Gülsüm Hanımdan olan büyük kızı Fatma 1869/70'te doğmuş... Fatma Hanımdan olan kızı Ayşe, 1879 yılında; oğlu İbrahim ise 1884 yılında doğmuşlar.

    Oğula, babasının adı verilmesi hususu, genelde iki gerekçeyle açıklanıyor. İlki ana-dedesinin adı olması, ikincisi de çocuk doğmadan babasının vefat etmesidir... İbrahim oğlu İbrahim için iki gerekçe de düşünülebilir; ikincisi daha mantıklı gibi duruyor...

    Ömer Emmisinden sonra artık Ayanoğlu diye anılır oldular. Buna göre, 20. yüzyıla gelindiğinde Ayanoğlu İbrahim ve Ayşe kardeşlerin anaları Fatma Hanım da vefat etmişti... Fakat onlardan daha önce Gülsüm Hanım ölmüş olmalıdır... Önce Onun kızı Fatma'yı ele alalım....

    Fatma'yı, o sırada eşi vefat eden Çorcalıoğlu Osman'a verdiler... Osman, Çorcalı Topalalinin babasıdır... Aslında burada ilginç bir ara hikaye oluşuyor... Fatma hamileyken Çorcalı Osman vefat ediyor. Doğunca çocuğa babasının adını veriyorlar. Taze dul Fatma Hanımı bu kez Toplaoğlu Çaycı Kelhasana verdiler. Tabi küçük Osman da tay geldi... Burada Fatma Hanım, Tokanorinin de anası olacaktır... Osman büyüyünce, abisi Topalalinin üvey kızı Kezban ile evlenecek, kendisine 'Omarcıkların Kör Osman' denilecek, Karacahmet'e taşınacak... Bu kadar yeter...

    İkinci eşi Fatma Hanımın çocuklarına gelirsek... Büyük kardeş Ayşe'nin evlilik kaydı bulunmuyor; gelin olmadan o evde 1910'dan önce vefat ettiği yazılmış...

    İbrahim ise evlendi... Mustafa kızı Atike ile... Atike Hanım, Karacahmetli Cızıklar sülalesindenmiş...  İşin içine Karacaahmet girince bir hatırlatma yapmak gerek. Büyük Emmilerden Temtem lakaplı Halil'in hiç oğlu olmamıştı. Cennet adlı/lakaplı bir kızını Karacahmet'e gelin ettiği biliniyor. Acaba Atike Hanımın Cennet Hala ile bir ilgisi olabilir mi? Hiç bir evlilik rastgele yapılmıyor, hele de başka köydense... Sahi, Körosmanın Karacahmet'e taşınması da anlam kazanmış oluyor böylece...

    Atike Hanımla Ayanoğlu İbrahim'in, bir oğlan üç kız, dört çocukları var. İsimleri; Halil, Fatma, Havva ve Sultan'dır... Oğlanın adı Halil konulması, Temtem torunu olma ihtimalini güçlendiriyor. Büyük kızların isimlerindeki ince mana çok açık, karı koca analarının adını koymuşlar. Yalnız küçük kız Sultan'da işler değişiyor. Onun üvey kardeş olduğunu söylüyorlar; bu doğruysa Ayanoğlu İbrahim, Atike Hanımdan sonra bir daha evlendi demektir... Bu konu hakkında başka bilgi yok... Karacahmetli Atike Hanım 1957'de vefat etti...

    Kızların durumuna küçüğünden başlayalım; Sultan, Emiralilerden Çolakfatının  oğlu Halil İbrahim İleri eşi oldu... Büyük kızlar Anıtkaya dışına gelin oldular. Fatma, İzmir Aliağa'da vefat etti; Havva ise Saraydüzü'ne gitmişti, çocukları Afyon'da oturuyorlar...

    Halilakgaş

    Gelelim Halil Akkaş'a... 1914'te doğdu... Ona bu lakap verilmesinin sebebi AKKAŞ soyadını alması mı, yoksa lakabı Akkaş olduğu için mi bu soyismi aldı... Burası hala açıklanmaya muhtaç ise de soyadı lakaplaşmış gibi duruyor... Şurası bir gerçek; 'Halilakgaş' diye bilindi, tanındı, anıldı...

    Halilakgaş, Tokanorinin kızı Huriye/Hayriye ile evlendi. Bir başka deyişle; Tokanori kızını, dayısının oğluna verdi... Böylece Dönelerin Yusuf, Daldalların Gıdakömer, Garahmedin Halil ile Halilakgaş bacanak oldular... Garahmedin Halil Patlar, Ayanoğullarından; Dönelerin Yusuf Çalışır, yukarıda sözü edilen Çorcalı Osman torunu; Gıdak Ömer Honça'nın dedesi Ömerçavuş kanalıyla Çorcalılarla bağı var... Bağlar kuvvetli yani...

    Huriye Hanımla Halilakgaşın dört oğulları oldu. Yaş sırasına göre bunların isimleri İbrahim, Lütfi, Nurettin ve Mustafa'dır... Aile erken dönemde Anıtkaya'dan ayrılmış... Bu ayrılış Halilakgaşın sağlığında mı oldu, yoksa Onun vefatından sonra çocukları mı taşındı, net değil. Kesin olan şey, Halilakgaş 1966 yılında vefat etti... Huriye Hanımın bir dönem Afyon Lisesinde çalıştığını duydum... Sonra oğlanlar İstanbul'a yönelecekler. Tek tek onları inceleyelim...

    İbrahim Akkaş

    Büyük oğlu İbrahim Garahmedin Halil'in, yani teyzesinin kızı Necibe ile evlendi. Cavaların Halil ve Ahmet Er kardeşler ile Deliyakıbın Aziz Kopan Onun bacanaklarıdır...

    Onu ilk defa gıyaben tanıyalı otuz yıldan fazla oldu. Ben tayin olduğumda kendisi oradan yenice ayrılmıştı. Anıtkayalı olduğumu duyunca, mesai arkadaşları hararetle İbrahim Akkaş'ı soruyorlardı. Tanımadığımı söyleyince benim adıma öyle üzülüyorlardı ki... Utandım. Oysa nasıl da sitayişle bahsediyorlardı kendisinden... Uzun yıllar sonra, uzaktan gördüm; konuşmadık, ama dedikleri kadar vardı. Duruşu ve davranışıyla oldukça beyefendi ve mütevazi biriydi karşımdaki... Hala da öyledir, hakkındaki düşüncelerim hiç değişmedi...

    Üç kızı ve bir oğlu var. Dilek, Melek, Filiz ve Özgür... Emeklilik sonrası yerleştiği Eskişehir'de oturuyor. Yazları çoğunlukla Anıtkaya'da geçirir...

    Lütfi Akkaş

    1948 Doğumlu... İstanbul'a yerleştikten sonra Bafralı Zeliha Hanımla evlenmesine İbrahim Abisi önayak olmuş. Arzu, Halil, Hikmet ve Aysun adlarında bir oğluyla üç kızı olmuş. Kendisi 2009'da vefat eden Lütfi'nin çocukları halen İstanbul'da yerleşikler...

    

    Nurettin Akkaş

    Halilakgaşın üçüncü oğludur 1952'de doğdu. Hacer teyzesinin kızı Nursefa ile evlendi. Ercan, Birol ve Hacer adlarında bir kızıyla iki oğlu oldu. Uzun yıllar İstanbul'da yaşadıktan sonra Anıtkaya'ya döndü. Ömeronbaşının kahveyi kiraladı. Anıtkaya ortalamasına göre oldukça lüks sayılabilecek biçimde yeniden düzenlediği kahveyi iki oğluyla bir müddet işletti... Yakalandığı hastalıktan kurtulamayıp Lütfi Abisinden hemen sonra vefat etti...

    Kızı Hacer, Afyonlu Ali ile evlendi... Ercan, Ağrılı Filiz ile evlendi; Nursefa, Ege, İbrahim ve Berkay adlarında bir kızıyla üç oğlu var... Birol ise Aşçıtahsin kızı Gülerman ile evli. Bir oğluyla bir kızı var; Nurettincan ve Zeynep... Nurettin Akkaş'ın iki oğlu da Anıtkaya'da yaşıyorlar...

    Mustafa Akkaş

    Halilakgaşın en küçük oğlu 1954 doğumlu... Mustafa'yı da İbrahim Abisi evermiş. İstanbul'da Adapazarılı Hatice Hanımla evlenen Mustafa'nın Halil ve Hayriye adlarında bir kızıyla bir oğlu var. Babaları 2015'te vefat ettikten sonra Mustafa'nın çocukları İstanbul'dan ayrılmamışlar, halen orada yaşıyorlar...

    Halilakkaşın Hanımı, Tokanorinin kızı Hayriye/Huriye Hanım da 2015 yılında vefat etti...

    ***

    Ayanoğlu İbrahim'in tek oğlu Halil Akkaş...  Babaları vefat ettikten sonra dört oğlu Anıtkaya'dan ayrılmışlar, bir dönem burada Akgaşlardan kimse kalmamış... Şimdiyse torunları ocağını tüttürüyor...

Kölgeciler

    Ayanoğlular sülalesine adını veren kişinin Hacıkocaların Hüseyin oğlu Ömer olduğu düşünülüyor. 1830'lu yılların ortalarında doğan Ömer, Selimoğullarından Hacı Ali'nin Bektaş kızı Havva ile evlendi. Hacı Ali, Eğret'in en kalabalık sülalesi kabul edilen Selimlerin atasıdır. Çocukları, neredeyse diğer bütün Eğret sülaleleriyle akrabalık bağı kurmuştur. Havva Hanımın babası Bektaş da Esnanların atasıdır. Bu yüzden Ömer'in Havva Hanımla evlenmiş olmasının büyük önemi var, ileride çocuklarının evliliklerini daha anlamlı kılıyor... Havva Hanımın bir kardeşi Esma/İsmihan da Emirhanoğlu Mustafa'ya vardığı için, Ömer onunla bacanak oldu...

    Ömer ile Havva Hanımın iki kızıyla iki oğlu oldu, o konuya geleceğiz. Yalnız 1860'a doğru Hacca gittiği ve sonra aza seçilerek Karahisar vilayet (yahut Eğret köy) yönetiminde bulunduğu için 'Ayan' diye lakaplandığı anlaşılıyor. Bundan sonra sülalesi de Ayanoğlu diye bilinecektir. Ölüm tarihini tam olarak bilemiyoruz; ama 1892 yılında hayatta olmadığı, elde bulunan tek belgeden anlaşılıyor.

    (Yeri geldi, Havva Hanım ile ilgili bir bilgiyi buraya not etmekte fayda var. 1873-74'te kocası öldükten sonra Mustafa adında biriyle evlendiği, orada Fatma adında bir kızı doğduktan sonra bu yeni eşinin de vefat ettiği, bunun üzerine küçük kızı yanında tay olduğu halde oğullarının yanına döndüğü, Fatma'nın bu evden Arapselimoğlu Abdurrahman'a gelin edildiği, Araparif diye bilinen Arif Zenger'in bu Fatma'nın oğlu olduğu bilinmelidir. Bu durumda Kölgecinin babasıyla Araparifin anası karınkardeş oluyor.)

    Aslında 20. yüzyıla kadarki bütün bilgilerimiz bu tek belgeye dayanıyor. O belge büyük oğulları Halil'in askerde vefatı üzerine düzenlenmiş, bir bakıma ölüm tescillendirme belgesidir. İleride ayrıntısına ineceğimiz bu belgeden öğrendiklerimizle hikayeyi geriden başlatalım...

    Havva Hanımla Hacı Ömer Ağanın dört çocukları olduğunu söylemiştik. Yaşlarının sırasına göre bunların isimleri; Fatma, Halil, Hüseyin ve Emine'dir... Fatma 1855, Hüseyin 1864, Emine ise 1874 yılında doğduğu belgeli; ama Halil'in doğum tarihi ve buna göre, kardeşi Fatma ile hangisinin büyük olduğu hususunda emin değiliz. 

    Kızlardan büyük olan Fatma, Himmetoğlu Hasan'a vardı; Tekirgızıların ninesidir ve Selimlerle Tekirgızılar arasında ilk irtibata vesile olan da Fatma Hanımdır...

    Küçük kızları Emine,  yakınlarda Eğret'e gelen Berberoğlu Osman'a vardı. Sonradan kendilerine Pambıklar denilecek sülalenin  ninesidir...  Artık oğlanlara geçebiliriz...

    Ayanoğlu Halil

    Ömer Ağanın büyük oğlu Halil'in doğum tarihi bilinmiyor, fakat aileye dair bildiklerimizin çoğunu da Ayanoğlu Halil'e borçluyuz... 

    Turaçoğlu Mustafa kızı Ayşe ile evlendi. Ayşe Hanım; Tingildeklerin atası Mehmet Ali ile ana-baba bir, Gödeşlerin atası Ahmet ile baba-bir kardeşler... İlginç bir bilgi daha; Ayşe Hanımın anasından sonra Turaçoğlunun aldığı ikinci hanımı (Gödecahmetin anası), Halil'in emmisi Ayanoğlu Mustafa'nın kızıdır... Ve üçünün adı da Ayşe... Yani Halil'in eşi Ayşe, Onun anası Ayşe, analığı da Ayşe...

    Gerçi Ayanoğlunun hanımı hiç adıyla anılmıyor; herkes kendisini 'Turaç Hanım' diye tanıyor. Hadi şimdi aradan bir asırdan fazla geçtiği için torunlarının adını bilmemesi normaldir diyelim; ama o zaman da öyleymiş, Turaç diye bahsederlermiş Ondan... Bir görüşe göre, güzelliğinden dolayı Turaç demişler. Babasının Turaçoğlu olması, aslında Ayşe Hanımın lakabını açıklıyor...

    Halil askere gittiğinde henüz çocukları yoktu, belki de yeni evliydiler. Alasonya'da vefat ettiğini asker arkadaşlarından öğreniyorlar. Ayşe Hanım bu durumu, yani dul kaldığını belgelemek maksadıyla 1893 yılında dava açıyor. Yukarıda sözü edilen dava budur. Halil'in varlığından, eşinden, çocukları bulunmadığından, kız ve erkek kardeşlerinden, babasının o sırada ölü annesinin sağ olduğundan hep bu davanın tutanağı sayesinde haberdar oluyoruz... 

    Neticede Ayanoğlu Halil 1888 yılında vefat etti. Eşi Turaç Hanımı, Derviş Ahmet'e verdiler. Derviş Ahmet, merhum Halil'in emmi oğlusudur. O dönemde dul gelinler, öncelikle aile içinden biriyle evlendiriliyorlardı... Turaç Hanım açısından düşünülürse; yeni eşi Derviş ile, babası Turaçoğlunun ikinci hanımı kardeştir. Yani, analığı görümcesi olmuştur...

    Ayanoğlu Hacı Hüseyin

    Hacı Ömer Ağa'nın küçük oğlu Hüseyin, 1864 yılında doğmuş. Anlatılanlara göre, abisi öldüğünde Hüseyin nişanlıymış. Bu hesaba göre o sırada 24 yaşında oluyor... Babası dul gelinini Hüseyin'e almak istemiş; ama zaten nişanlı olan Hüseyin bunu kabul etmeyince Dervişe vermişler... Bu anlatıda, Ömer Ağa'nın o sırada hayatta olmaması dışında bir terslik yok. Herhalde dul gelinini küçük oğluyla evermeye çalışan Havva Hanımdır...

    Hüseyin, nişanlısı Ümmühan ile evlendi. Kayıtlar tutulduğu sırada hayatta olmadığı için Ümmühan Hanımın kimlerden olduğu anlaşılmıyor. Bununla beraber annesinin, 1840'ta ölen Garamusaoğlu Ali'nin kızı Fatma Hanım olduğu düşünülüyor. Fatma Hanımın bir ablası Demircieyüpoğlu Ahmet'e, diğeri de Turaçoğlu Mustafa'ya varmıştı. Onlar Gocamatlar ve Gödeşlerin ninesi olurken, Fatma Hanımın kimle evlendiğini bilemiyoruz... İşte Hüseyin, o Fatma Hanımın kızı Ümmühan ile evlendi...  

    Hacca gittikten sonra 'Hacı Hüseyin' olan Ayanoğlu ile Ümmühan Hanımın biri kız, biri oğlan, iki çocukları oldu. Büyük olan kız 1891 yılında doğdu, adını Ayşe koydular. Erkek kardeşiyle araları uzun, Ömer 1902'de doğmuş... 

    Bir kaç yıl sonra Hacı Hüseyin'in eşi Ümmühan Hanım vefat etti. Ayşe, neredeyse gelinlik çağdaydı; ama Ömer çok küçüktü... İkinci olarak Hacıların Ali kızı Fatma ile evlendi. Fatma Hanım, Davılcıarif ile Dındındede/Kelalinin halaları olur... Ama çocuklara yeterli ilgiyi göstermediği için Fatma Hanım ile çabuk ayrıldılar...

 Tam o vakitlerde eşi ve oğlu yeni vefat eden Turaç Hanım, istemediği halde  sırf bu öksüzler için Hacı Hüseyin'le evlenmeyi kabul etti. Çünkü anaları Ümmühan ile teyze kızıydılar; bu öksüzler, ikinci kuşaktan da olsa yeğenleriydi... Bu evlilikten kısa bir süre sonra Hacı Hüseyin de vefat etti; Turaç, özellikle Ömer'in hem anası hem babası olacak...

    Kendisine bakıp büyüten Turaç Hanım'ı annesi gibi sevmiş Ömer... O kadar hürmet etmiş ki, ana dememiş; lakin ana yarısı 'teyze' bilmiş. Saygıda hiç kusur etmemiş. Bu yüzden sonraki kuşaklar, Ömer'in anası Ümmühan Hanımla üvey anası Turaç Hanımı kardeş zannetmişler; Turaç Hanımın gerçekten Ömer'in teyzesi olduğunu düşünmüşler...

    Halkın gözünde Turaç Hanım da Ayanoğlularla özdeşleşmiş. Üç eşi aynı sülaleden, son durumu da Ömer'i ana gibi bağrına basmak olunca, o sülaleye 'Turaçlar' demeye başlamışlar. Diller bu kelimeye dönmediği için 'Tureşler' sözü hala kullanımdadır...

    Ayanoğlu Hacı Hüseyin, kızı Ayşe'yi sağlığında Arapoğlu Ahmet Hasan'a gelin etti. Nesli bugüne ulaşmayan Ahmet Hasan'ın, Arapların bir kolu olduğu düşünülüyor. Önce Gocamatlardan İbrahim kızı Şerife ile evliymiş Arapoğlu. Ayrılmışlar, Şerife Hanım Hadımoğluya varmış, Ahmet Hasan da Ayşe'yi almış... Ahmet Hasan'dan çocuksuz olarak ayrılan Ayşe, sonradan Arzıların Ömer oğlu Ali'ye vardı... Ali'nin Arzı Ninesi ile Ayşe'nin Havva Ninesi, Selimlerden olup emmi çocuklarıdırlar... Ayşe Hanım ileride Öterömerin anası olacaktır... 

    Kölgeci Ömer

    Hayatının hangi dönemine rastladığı tam olarak bilinmiyor; Ayanoğlu Hacı Hüseyin'in oğlu Ömer, büyüyünce 'Kölgeci' diye lakaplanıyor.

    Kölgeci, Hacahmetlerin Osman kızı Azime ile evlendi. Ayanoğluların öteki kolundan olan Azime Hanım, Sarışükrünün ablasıdır... Yenice evlendiği Hacımahmutların İbrahim Sami'den dul kalmıştı...

    Azime Hanımla Kölgecinin iki oğlu dünyaya geldi, 1923'te doğan büyüğün adını Hüseyin, 1928 doğumlu küçüğünkini ise İbrahim koydular.  Dört yıl gibi uzun sayılacak askerliğini Ödemiş'te yapıyorken orada da evlendiği söyleniyor. Hatta bir de kızı olmuş. Teskereyi alınca karısı ve çocuğunu bırakıp Eğret'e dönmüş... Geride bıraktıklarının akıbeti bilinmiyor... Tabi Eğret'e döndükten bir müddet sonra, 1932'de eşi Azime Hanım vefat ediyor...

    Kölgeci, ikinci olarak İdirizlerin Gocaosman kızı Fatma ile evlendi. Fatma Hanım da onun gibi dul... Selimler/Keçilerin İbrahim eşiydi, Ondan bir oğlu (Keçimehmet) ile dul kaldı... Fatma Hanım; Delimehmet, Pepehasan ve Kekeçhalilin de ablaları olur. Ayrıca kız kardeşleri dolayısıyla kocası Kölgeciömer; Terlemezhoca, Çakıriban ve önce Çolömerlerin Selimhoca, sonra Eselerin Hasan ile bacanak oldu...

    Fatma Hanım ile Kölgecinin de 1938'de bir oğulları oldu. Bunun adını da Halil koydular... Fatma Hanım 1977 yılında vefat etti. Kölgeci ise hanımının ölümünden sonra on yıl daha yaşadı ve 1987 yılında kendisi de göçtü...

    Azime Hanımın büyük oğlu Hüseyin, üç kardeşin içinde ilk vefat edendir. 1941 Yılında, delikanlılık çağındayken Dağdan guru getirmişler. Havaleli arabayı gocagapıdan sokarken merteğe takılıp düşmüş, beyin kanamasından vefat etmiş... 

    Tuna Hüseyin

    Kölgeci, Azime Hanımdan olan büyük oğluna babası Hacı Hüseyin'in adı olarak Hüseyin ismini vermişti. İkinci oğullarının adının da Azime Hanım, yenilerde ölen kardeşinin hatırasına İbrahim olmasını istemiş. Böylece çocuğun adı İbrahim olarak kaydediliyor. Gelgelelim Eğretli Onu hep Hüseyin bildi. Sebebi bilinmez biçimde 'Tuna' lakabı takıldıktan sonra bile, sonuna Hüseyin'i ekleyip 'Tuna Hüseyin' dediler. Belki halk arasındaki bu aktarma abisi öldükten sonra yapılmıştır...

    İşin tuhafı, ismi kendisine nakledilen merhum abisinin adında da bir tuhaflık var. Gerçekte adının, sülalenin kök ismi kabul edilen Ahmet olduğunu söylüyorlar. Resmen Hüseyin yazılmış olsa bile hem ailesi hem de çevresince Ahmet bilinmiş. Hatta Remzi Kayır'ın oğlunun adı da 1941'de ölen büyük emmisinin hatırasıymış...

    Konuya dönecek olursak; Tuna, Gobakların Hasan kızı Rabia ile evlendi. Rabia Hanım Gocayusuf, Dervişibram ve Arif'in ablalarıdır. Rabia Hanımın kızkardeşleri dolayısıyla Tunahüseyin; Hamzaların Hamza, Eyüpçetinin Uncu Osman ve Devrimbeşlerin Ömerbaşçavuş ile bacanak oldular... 

    Azime ve Ayşe adını verdikleri iki kızları oldu. (İkisinin arasında, 1957 doğumlu Rasime olarak üçüncü bir kızları da olabilir, bu bilgiyi teyit edemedim.) Azime, Yılıkların Tenikecihüseyin oğlu Mehmet Öztürk; Ayşe, Şöförhalibramın Muhittin Sağlam eşidir...

    Tuna Hüseyin bir dönem Anıtkaya Belediye Başkanlığı yaptı. Bundan sonraki günlerini, evinin altındaki dükkanda yırtımcılık/basmacılık yaparak geçirdi. Cumartesi günleri dükkanını olduğu gibi pazaryerine, yırtımcılar bölümüne taşırdı. Pazar dağılırken basma toplarını geri dükkana götürmek, beş altı çocukla beraber bize düşerdi. Karşılığında, çocuk için, iyi para verirdi... Tabi ömrünün sonlarına doğru bu işleri tamamen bıraktı... 1999 Yılında kendisi, 2002'de ise eşi Rabia/Raike Hanım vefat ettiler...

    Kölgecinin Halil İbrahim

    Kölgecinin Fatma Hanımdan olan küçük oğlu 1938 yılında doğdu. Tuna'da görülen isim karışıklığının benzeri bunda da var. Aslında çocuğun adını Halil koymuşlar, öyle de kaydettirmişler. Lakin halk onu hep Halil İbrahim diye bilmiş ve öyle çağırmış. Tuna'nın asıl ismi İbrahim olduğu halde Hüseyin diyorlar, Ona demedikleri İbrahim'i alıp Halil'in sonuna ekliyorlar; karşımıza 'Kölgecinin Haliban' çıkıyor... Ölene kadar böyle tanındı...

    Halil İbrahim, Çakırmehmetin kızı Kezban ile evlendi ve böylece Kelsaleğin Kirli (Cemal Azbay), Gobakların Pafıldak Mahmut Kaçmaz ile bacanak oldular...

    Kezban Hanımla Halil İbrahim'in ikisi kız ikisi oğlan, dört çocukları oldu; Remzi, Ömer, Ayşe ve Ümmühan... (Kızların adını Kölgeci belirlemiş; anası ile analığı Turaç Hanımı ayırmayıp, ikisinin adı torunlarında yaşasın istemiş.)  Ümmühan, Çolağüseyinin Mahmut oğlu Hüseyin Ildız eşidir... Hüseyin'in babası ile Ümmühan'ın anası, hala dayı çocuğu oluyorlar...

    Büyük oğlu Remzi 1958 yılında doğdu. Kirlinin kızı, yani teyzesinin kızı Elveda ile evlendi. Çakırların Muharrem Dayısının oğlu Mehmet Erdem ve Canavarcının Ömer Sargın ile bacanaklardır...  Fatma, Servet, Aslıhan, Perihan ve Ahmet adlarında dört kız ve bir oğlu oldu. Fatma, Gasapların Ömer Eser; Servet, Çakırların Ecevit Erdem; Aslıhan, Sağıroğluların Süleyman Sancak; Perihan, Yörüğoğluların Halil Tüplek eşidir... Ahmet, Ümmününseydinin Mustafa kızı Dilek ile evlendi; Nazlıgül ve Muhammet Ali adlarında bir kızıyla bir oğlu var... Remzi Kayır, üç dönem Belediye Başkanlığı yaptı; Anıtkaya'nın son başkanıdır. Halen Anıtkaya'da oturuyor...

    Halil İbrahim'in küçük oğlu, Kölgecinin adını verdikleri Ömer 1961 yılında doğdu. Ortaokulu bitirdikten sonra tahsil hayatı için Anıtkaya'dan ayrıldı. Tahsilinden sonra Yetimlerin Mevlüt kızı Hanife ile evlendi. Hatiplerin Yaşar Aykaç, Gobakların Ali Kopan, Tökürdeklerin Ahmet As ve Demirciziyanın Süleyman Azbay ile bacanak olurlar... Annesi Hamzalardan olması sebebiyle Süleyman ile, ana babası iki koldan Ayanoğlu olmasından dolayı Ahmet ile, anası Ayanoğlu olması yüzünden Yaşar ile zaten akrabadırlar... İsimleri Kezban, Gülcan, Samet, Banu ve Emir Saltık olmak üzere iki oğlu ve üç kızı var. Ankara'da oturuyorlar...

    Ömer Kayır, imam olarak atandığı Ankara'da eğitimine devam etti. Hukuk okurken  kendini idari/siyasi dünyanın içinde buldu. Başkentin bu atmosferinde, bir memurun çıkabileceği en yüksek mertebeye çıktı. Eğret/Anıtkaya hakkındaki bilimsel çalışmalar Onun sayesinde bu dönemde başladı. Emekliliğinden sonra Ankara'dan ayrılmadı. Türk Dünyasının kültür coğrafyası eksenli milli ve sosyal projelerle çalışmalarını sürdürüyor. Anıtkaya sülaleleri ile ilgili bu çalışmanın fikir babası ve destekçisi de kendileridir...

    Halil İbrahim Kayır 2020 yılında vefat etti...

    ***

    Kölgecinin ikinci hanımı, Gocaosmanın kızı Fatma Hanım 1977 yılında vefat etti. Kölgeci ise karısını tam on yıl arkadan takiben 1987'de öldü... 1934 Soyadı uygulamasında KIYIR soyismini almış, sonradan bu KAYIR olarak güncellenmiş, torunları halen bu soyadını kullanıyor...

Derviş Ahmet

    

    Ayanoğluların 20. Yüzyıl başındaki yedi hanesinden biri de Ayanoğlu Ahmet diye kaydedilendir. Hacıkocaların Osman kolundan gelen Ahmet'e zamanında 'Derviş Ahmet' diye çağırırlarmış. Bugüne neslinin neden ulaşamadığı, hikayesi öğrenilince daha iyi anlaşılır.

     Hacıkocaoğlu Hüseyin'in, Osman'dan sonra üç oğlu daha oldu. Mustafa, Ömer ve İbrahim'den hangisinin daha büyük olduğunu bilmemekle beraber, yaş sıralamasının bu şekilde olduğunu tahmin ediyoruz.

    Hacıkocaların Mustafa önce Fatma Hanımla evlenmiş. Hakkında hiç bir bilgi bulunmayan Fatma Hanımdan Ayşe ve Kezban adında iki kızı oldu. 

    1850 Yılında doğan büyük kızı Ayşe, Turaçoğlu Mustafa'nın ikinci eşi oldu. İlk eşi de Ayşe idi ve Karamusaoğlu Ali kızıydı. Turaçoğlunun ilk hanımından olan oğlu Mehmet Ali, Tingildeklerin atasıdır... Turaçoğlu ile evlendikten sonra Ayşe Hanımın da bir oğlu oldu; o kanaldan Gödeşmısdık ile Esmeninosmanın nineleri olur...

    Küçük kızı Kezban 1860 yılında doğdu. Kocalioğlu Ramazan'a vardı. Şekeralilerle akrabalığı olan Ramazan'ın nesli bugüne ulaşmamış. Kezban Hanımın Ondan önce iki evlilik daha yaptığı kaydedilmiş; ancak kimlerle olduğu bilinmiyor...

    Bu iki kız Ayşe ve Kezban, Mustafa'nın ilk eşi Fatma Hanımdan... İkinci evliliğini Hatice Hanımla yapmış, kayıt esnasında hayatta olmadığı için Hatice Hanım hakkında da bilgimiz yok... Ondan 1874 yılında bir oğlu oldu, adını Ahmet koydular. Bundan sonra Mustafa ve eşi Hatice Hanım da vefat ettiler, onların vefatı tam olarak ne zamandı, bilinmiyor...

    Ahmet'in Derviş diye lakaplanmasına sebep ve bunun ne zamana rastladığı bilinmiyor. Yalnız yirmili yaşlarına yaklaşırken, Ömer emmisinin oğlu Halil vefat ediyor. Çocuksuz olarak vefat eden Ayanoğlu Halil'in dul eşi Ayşe ile evlendiriyorlar Dervişi... Kendisinden on yaş daha büyük olan Ayşe, 'Turaç Hanım' diye bilinmektedir; çünkü Turaçoğlu Mustafa'nın kızıdır... Hatırlanacağı üzere, Dervişin Ayşe Ablası bu Turaçoğluna varmıştı... Turaç Hanım, Turaçoğlunun ilk eşindendir; yani Garamusaların Ali torunudur. Dolayısıyla Ablasının kızlığı olduğundan evlenmelerinde bir mahzur bulunmuyordu...

    1902 yılında bir oğulları oldu, adını Seydi Ahmet koydular. Bu isimlendirmede Karacaahmet Sultan etkisi açık... Yalnız Seydi Ahmet çok yaşamıyor, beş altı yaşlarındayken vefat ediyor... Aynı günlerde, babası Derviş Ahmet de ölüyor...

    Turaç Hanım, bir müddet sonra yine Ayanoğullarından, ilk eşi Halil'in kardeşi Hacı Hüseyin'e varıyor. O sırada Ayanoğlu Hacı Hüseyin'in de eşi vefat etmiştir. 

    Turaç Hanım, üç evliliğinin tek meyvesi olan Seydi Ahmet'i kaybetmenin acısını, Hacı Hüseyin'in küçük öksüzü Ömer'in sevgisiyle bastırır. Küçük Ömer, büyüdüğünde 'Kölgeci' diye bilinecektir... 

Ayanoğlular

     

    Elde yetmiş yıl arayla tutulan iki ana belge var, biz bütün araştırmamızı buna dayanarak yapıyoruz. Ayanoğlular incelemesindeki temel dayanağımız da bu belgeler olacak. 

    1904 Yılında tutulmaya başlayan Eğret Nüfus kütüğünde Ayanoğlu adıyla kaydedilmiş yedi hane var. Bu rakam Selimler, Veyisler, Hacımahmutlar, Hacılar gibi Ayanoğluları da en kalabalık sülaleler kategorisine sokar. Geçmişi derinlerde olsa da bu sülalelerin takibi kolaydır; çünkü tarihi macerada mutlaka iz bırakırlar, sana o izleri takip etmek kalır.

    İzler genellikle mahkeme kayıtlarına geçen çeşitli kararlardan oluşur. Sülaleye mensup birisiyle ilgili bir dava tutanağı, bir veraset ilamı, bir senet bulunabilir; hiç olmazsa başka birinin davasında şahit olarak adı geçebilir. 

    Bunlar hep yol göstericidir, fakat hiç biri olmasa bile gam değil; zira yukarıda sözünü ettiğimiz, yetmiş yıl mesafeli atlama taşı benzeri iki önemli belgemiz var, onları kullanarak yolumuzu bulabiliriz. Bütün köklü ve kalabalık sülaleleri ortaya çıkarmada bunlar yeterli oldu.

    20. Yüzyıl başlarına ait yedi Ayanoğlu sülalesinin takibini geriye doğru yapmak istediğimizde, 1888-1892 yıllarındaki bilgileri içeren bir belgeden başka tutamak bulamıyoruz. Yani on onbeş yıl geriye gidebiliyorsun, o kadar...

    Son çare olarak 1831'de tutulmaya başlanan, en azından Eğret'in erkek nüfusunu gösteren ikinci ana kaynağa yöneliyoruz. Lakin orada Ayanoğlular yok... 1830'da olmayıp da yetmiş yıl sonra yedi haneye ulaşan bir sülaleden söz ediyoruz. Bunun bir açıklaması olabilir; Ayanoğlular 1840'tan sonra Eğret'e geldiler... Kalabalık bir sülalenin göçü için bir asır çok yakın bir geçmiştir, mutlaka o yakın geçmişle ilgili büyüklerin hatırlayıp anlattığı bir şeyler bulunur. Mesela Körüsler ve Omarcıkların öyle bir tarihi var, olay bazı rivayetlerle bugün de anlatılıyor. Kaldı ki 1830 belgelerinde de bu iki  sülalenin kaydı var, onların göçü daha eski yani...  Oysa Ayanoğluların Eğret'e başka bir yerden geldiklerine dair en küçük bir anlatı bulunmuyor... Tuhaf bir durum... 

    Öyleyse bunun başka bir açıklaması olmalı. Belki de önceki kayıt tutulurken sülale başka bir adla biliniyordu. Acaba Ayanoğluların önceki adı neydi? 20. Yüzyıl başında kalabalık oluşları bir ipucuydu. 70 Yılda bu kadar büyüyemeyeceklerine göre öncesinde de kalabalık olmalıydılar... Sonuçta iki belge arasında eşleştirmeler yaptık, sülalelerin 19. yüzyıldaki karşılıklarını bulduk. 1831 Kaydında açıkta kalan kalabalık bir hane dikkat çekiciydi: Hacı Koca Oğlu Halil... Belgenin baş taraflarında yer alıyor, kalabalık bir erkek nüfusu var; ama 20. yüzyılda karşılığı yok... (Belgeye önce idareci konumundaki imam yazılıyor, sonra sırasıyla en eski sülaleler kaydediliyordu. Son bölüme ise başka yerlerden Eğret'e gelenler ekleniyordu. Baş tarafa yazılmak kıdem göstergesiydi.)

    Eğret'te öteden beri 'koca' kelimesi 'büyük, iri, cüsseli' anlamlarında kullanılmıştır. Öyle olunca bu sözcük, bir ismin sıfatı durumundadır. Nüfus kayıtlarında bu anlamda kullanıldığı gibi bugün de öyledir... Koca Ahmet, Koca Hasan, Koca Ali, Koca Yahya, Koca Berber, Koca Bıyık, Koca İban, Koca Yusuf, Koca Guliz, Koca Yörük gibi söyleyişler kalıplaşarak sülale ismine bile dönüşmüştür. Aynı şekildeki kullanım başka varlıklar için de söz konusu olup yeni isim kalıpları oluşmuş; Koca Gedik, Koca Dere, Koca Yarık, Koca Kır, Koca Cami bunlara örnek gösterilebilir.

    Dikkat edilirse 'Hacı Koca Oğlu Halil' bu kullanımların hiç birine benzemiyor. Bir defa 'Koca' sözcüğü sıfat değil, isim göreviyle kullanılmış. Bir künye içinde yer aldığına göre de kişi ismidir. Tıpkı 'Hacı Mahmut Oğlu', 'Hacı Veli Oğlu', 'Hacı Hüseyin Oğlu' gibi 'Hacı Koca Oğlu' da bir sülaleye işaret eder... 

    Şu durumda erkek ismi olarak kullanılan 'Koca' sözcüğünden bahsediyoruz. Aslında bu isme yabancı olmadığımızı kabul edelim. Tek başına çok kullanılan bir isimmiş; ama bugüne yansıması yalnız 'Bay Koca' ve 'Duha Koca'da kalmış...

    Öte yandan aslen Farsça 'hâce' kelimesi Türkçe'ye 'hoca' olarak geçerken yolda 'Koca' ile karşılaşıp onu içinde eritmişe benziyor. Dolayısıyla yeni 'hoca' kelimesi kendi içinde; hem imam, öğretmen anlamlarını hem de erkek ismi anlamını barındırmıştır. Nasıl olduysa 1831'e orijinal haliyle gelebilen 'Hacı Koca' hanesinin hikayesi böyle...

    Hoca'nın dönüştürücü etkisiyle ilgili hemen hemen aynı döneme ait ilginç bir durum daha var... Yukarıda örnek olarak verdiğim 'Bay Koca' ismi, Eğret'e dair en eski belge olan Tahrir Defterlerinde 'Bay Hoca' olarak geçiyor. Aynı belgelerde geçen künyelerdeki 'Hoca' kelimelerinin tamamı 'Koca' ismi olduğu açıktır... 19. Yüzyıldaki Karahisar merkez mahallelerinden birisi 'Hacı Hoca Mahallesi' olduğu belirtiliyor. Bu mahalle adında da Koca'yı açık biçimde görebiliriz...

    1831 Yılının Eğret kayıtlarında belirtilen Hacı Koca Oğlu Halil hanesinin geçmişi, Tahrir Defterlerindeki Hoca/Koca isimlerinden birine dayanabilir. Onlardan bağımsız başka bir Hacı Koca da olabilir. Ne olursa olsun şu kesin ki 19. yüzyıl öncesinde Eğret'te 'Hacı Kocalar' sülalesi bulunuyordu. Ayanoğulları olarak 20. yüzyılda karşımıza çıkan hanelerin tamamının Hacıkocalara dayandığını düşünüyorum. Bu uzun girişten sonra onların macerasını takip edelim...

    Hacı Koca Oğlu Halil hanesinin 1831 yılındaki durumu: 

    Hane reisi Hacı Koca Oğlu Halil; 76 yaşında, orta boylu ak sakallı. Buna göre Halil 1755 doğumlu demektir. Halil, Ahmet ve İbrahim adlarında üç oğlu var. Büyük oğluyla aynı ismi taşıması kayınpederinin adının da Halil olduğunu düşündürebilir. Malesef hanımı ve kız çocukları kaydedilmediği için bu, tahminden öteye geçmez. (Kayıttan anlaşıldığına göre, oğul Halil'in 40 yaşına kadar erkek çocuğu yokmuş. Sonradan da olmadığı düşünülerek, Temtem olarak lakaplanan kişinin bu oğul Halil olduğu kabul edilebilir. Tespit edilebilen bir kızı Şerife, Selimoğlu Ali'ye; Onun kızı Atike de Hamzaların atası Hamza'ya vardı. Diğer kızı Cennet ise Karacahmet'e gelin oldu.) İkinci oğlunun adı Ahmet, 'Ayanoğlularda kök isim Ahmet'tir' tezini teyit eden bir karine olarak kabul edilebilir... Üç oğlanın yaşları 36, 24 ve 5... Halil de 1800'den önce doğmuş, 'uzun boylu kumral sakallı' diye tarif ediliyor. Ahmet ise 'orta boylu, kara bıyıklı'... Yaşlarına bakılırsa iki oğlan da o sırada evli olmalılar. Kaydedilmediğine göre, daha erkek çocukları yokmuş demek...

    Aynı hanede kayıtlı Hacı Koca Oğlu Osman'ın oğlu Hüseyin var... 31 Yaşındaki 'orta boylu, kara sakallı' Hüseyin'den şunu anlamalıyız; babası Osman, Halil'in kardeşiydi, vefat etti. Hüseyin ayrılmadı, amcasıyla birlikte yaşamaya devam ettiler. Bu bilgilerden, Hacı Koca Oğlu iki kardeşin hangisinin büyük olduğunu çıkaramayız; ancak Osman öldüğünde Hüseyin adında tek oğlunun olduğu kesin... 1800 Doğumlu Hüseyin, 1826'da bir oğlu olduğunda babasının adı Osman ismini veriyor...

    İşte 1831 yılında Hacı Kocaların durumu budur... Yalnız Hacıkocaların Ayanoğlulara dönüşmesi hususunda net olarak fikir beyanına yetecek veri yok. Ayanoğlu ifadesinin geçtiği en eski belge, 1888-1892 yıllarına ait ve Kölgecinin babasıyla amcasından bahsediyor. Daha önceki yıllarda bu kelimeye rastlanmıyor. 

    'Ayan', bir dönemde taşra yönetiminde yer almış görevli adı. Eğret'te 'Muhtar' yerine kullanılsa da aynı anlama gelmiyor, Ayan daha üst yönetimde yer alıyor. Durup dururken böyle bir sülale adı oluşmayacağına göre, birinin Ayanlık görevini icra etmiş olması lazım. Malesef bununla ilgili bilgi/belge yok..

    Yetimlerin atası kabul edilen Küçük Mehmet Ağa 1865 yılında vefat ettiğinde, mirası mahkeme yoluyla paylaştırılmış. Tereke sayıp döküldükten sonra borçlar ve alacaklar kısmında bir isim dikkat çekiyor. Başkaları sıradan künye ile zikredilirken, Küçükmehmete borçlu biri, 'Âzadan hamiyetlü Elhac Ömer Ağa' diye yazılmış. Diğer insanlardan esirgenen bu hürmete layık, Hamiyetli Hacı Ömer Ağa ne âzası olabilir ki? Acaba aradığımız Ayan, bu 'Hamiyetli Hacı Ömer Ağa' mıdır?

    Hesaba göre, Hacıkoca oğlu Hüseyin'in 1835-36 gibi, adını Ömer koyduğu bir oğlu daha oldu. Ömer, 1860'larda Eğret kontenjanından Ayanlık üyesi seçildi, yahut vazifelendirildi.  Bundan sonra kendisine 'Ayan', çocuklarına ve Hacıkocalar sülalesine 'Ayanoğlular' denildi. 1904 Kütüğü düzenlenirken, yedi hane, Hacıkocaoğlu yerine Ayanoğlu yazıldı.

    1904 Kayıtlarındaki yedi Ayanoğlu hanesinden aşağıdaki üçü, Hacıkocaoğlu Halil torunlarıdır. Tamamı günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.
    Ayanoğlu Halil; Hacıahmetler/Garahmetler (Patlar)
    Ayanoğlu Ahmet; Patlaklar (Patlar)
    Ayanoğlu Mehmet; Alçaklar/Tökürdekler (As)

    Geriye kalan aşağıdaki dört hane ise; Hacıkocaoğlu Osman torunlarıdır.

    Ayanoğlu Ahmet; Derviş Ahmet diye bilinirdi, soyu günümüze ulaşamadı.

    Ayanoğlu İbrahim; Akgaşlar (Akkaş)
    Ayanoğlu Hasan; Galgancılar/Tırıllar (Aytar, Tırık)
    Ayanoğlu Hüseyin; Kölgeciler (Kayır)

    Tırılın evden Gobakların eve kadar uzanan ve 'Ayanoğlunun Tarla' diye bilinen mülk, dedeleri Hacıkocaoğlu Osman'dan intikal etti. Bugün, o güzergahta evi olanlar bir şekilde Hacıkoca oğlu Osman ile irtibatlıdır...